نام پژوهشگر: محبوبه منفرد

پیشگیری از جرایم رایانه ای از گذر کدهای رفتاری رایانه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی شهید اشرفی - دانشکده علوم انسانی 1391
  محبوبه منفرد   علی حسین نجفی ابرند آبادی

دنیای معاصر لبریز از تراکنش ها و برهم کنش های گوناگون بشری است که به نظم درآوردن همگی آنها با وضع هنجارهایی امکان پذیرست که در مجموعه هایی به نام کدهای قانونی رسمیت یافته اند و از ویژگی متمایز ضمانت-اجرای قانونی برخوردارند. با این حال، محدودیت ها و ملاحظات ذاتی و گریزناپذیر حاکم بر تدوین، تصویب و لازم الاجراشدن کدهای قانونی، موجب شده گزینه های مناسب دیگری برای بازتاب هنجارهای موردپذیرش اتخاذ شود. نهادینه کردن کدهای رفتاری یا منشورهای اخلاق حرفه ای یکی از آن تدابیری است که برای فعالان ویا مخاطبان عرصه های خردوکلان اجتماعی تدوین و ابلاغ می شود. از لحاظ چیستی، این کدها شامل مجموعه مسوولیت ها و تعهدهای قانونی، مقرراتی و همچنین عرف حاکم بر رفتارهاست. از لحاظ چرایی، که در پرتو آن به ضرورت وجود آنها توجه می شود، نگاه ها به عنصر «آگاهی» فردی به عنوان عامل اصلی بهنجارساز معطوف می شود. پرهیز از شکل گیری انگیزه های مسوولیت زا، چه مدنی و چه انتظامی یا کیفری (پیشگیری مستقیم/بزه کارمحور) یا پرهیز از قراردادن خود یا محیط تحت اختیار یا مسوولیت خود در برابر فرصت ها و ابزارهای بزه کارانه (پیشگیری غیرمستقیم/بزه دیده محور)، وضعیت مطلوبی را برای کارایی این کدها به اثبات می رساند. بی شک، یکی از مولفه های اساسی در تحقق بزه کاری و بزه دیدگی در فضای سایبر، سطح دانش و آگاهی کاربران و فعالان آن می باشد. تدوین کدهای رفتاری رایانه ای راهکاری است که از یک سو بر آگاهی افراد از پیامدهای رفتار مجرمان? رایانه ای می افزاید و از سوی دیگر، از بزه دیدگی های ناشی از کاستی دانش و ناآگاهی در این فضای پرخطر می کاهد.