نام پژوهشگر: ستاره صفامنش

اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر روی رشد اقتصادی کشورهای عضو اکو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده اقتصاد 1391
  ستاره صفامنش   جهانگیر بیابانی

برای بررسی اثرسرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اکو با توجه به مطالعات انجام شده و همچنین مطالعه آندرس جانسون ازمدل زیر استفاده می نمائیم: ggrowth=f(fdi,k,l,h,opn ) -1) که در آن ggrowth رشد تولید ناخالص داخلی ، k سرمایه فیزیکی، l نیروی انسانی ،h میانگین سالهای تحصیلی وopn درجه باز بودن اقتصاد می باشد. نتایج آزمون‏ها نشان می‏دهد که روش panel مناسبتر است. با توجه تخمین های انجام شده مشاهده می نمائید که به جز کشور ایران که در سطح خطای 5% متغییر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی تاثیر مثبت و معنی دار دارد، درسایر کشورها سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر معنی دار ندارد. مقدار f محاسباتی از fجدول کوچکتراست،بطوریکه prob(f) براساس خروجی نرم افزار و (جدول4-2)، زیر 0.05 است، بنابراین باید از الگوی panel استفاده شود. در تخمین فوق متغیر h که نشان دهنده متوسط سالهای تحصیل می باشدمعنادار نیست.در مورد سایر متغیرها، نتایج برآورد بیانگر این است که علائم ضرایب برآورد شده، با مبانی نظری سازگار می‏باشد. اثرسرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اکو با توجه به مطالعه آندرس جانسون در غالب یک مدل اقتصاد سنجی و باروش panel بررسی شد. ضریب تعیین 87% برآورد شده توسط نرم افزار نشاندهنده این امر است که کلیه متغیرهای مستقل توانسته اند 87% از متغیر وابسته را توضیح دهند . همچنین باید توجه نمود که دوربین واتسون در این تخمین 1.98 می باشد که نشان دهنده آن است که در مدل برآوردشده خودهمبستگی وجود ندارد. سرمایه گذاری مستقیم خارجی، در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت. افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی با افزایش ورود ارز، سرریز تکنولوژی و دانش، ایجاد اشتغال و افزایش صادرات می تواند منجر به افزایش رشد تولید ناخالص داخلی شود. سرمایه فیزیکی نیز، در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش سرمایه فیزیکی، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت. افزایش سرمایه فیزیکی در بنگاهها و کارخانجات می تواند باعث افزایش تولید و در نتیجه، منجر به افزایش رشد تولید ناخالص داخلی شود. نیروی انسانی نیز، در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش نیروی کار، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت. که در این پژوهش و در کشورهای مورد بررسی نیروی کار، بزرگ ترین ضریب و در نتیجه بیشترین تأثیر را بر تولید ناخالص داخلی دارد. همانگونه که مشخص است نیروی انسانی باعث افزایش کارایی و بهره وری افراد و افزایش پیشرفت جوامع، افزایش اختراعات و ابداعات و در نتیجه رشد تکنولوژی و دانش سازمانی می شود که تمام عوامل ذکر شده به نوعی منجر به افزایش رشد تولید ناخالص داخلی شود. درجه باز بودن اقتصاد همچنین در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولیدناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش درجه باز بودن، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت.زیرا هرچقدر درجه باز بودن اقتصاد در کشوری بالاتر باشدنشان دهنده این است که واردات و صادرات درآن کشور بالاست و همین امر موجب افزایش تولید ناخالص داخلی می شود. قابل ذکر است که در مدل مورد بررسی محقق از ar(1)، بدلیل وجود خودهمبستگی از نوع اتورگرسیو مرتبه اول استفاده نموده است که مشخصاً در سطح خطای 1% معنادار بوده وسبب حذف این نوع خودهمبستگی از مدل شده است تا به تخمین بهتری دست یابیم. نتیجه گیری یافته‏ های تجربی، جهت بررسی اثرسرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اکو در جدول(4-1) طی سال‏های 2010-1995 ارائه شده است. در یافته‏های تجربی مربوطه در ابتدا برای تمامی معادلات آزمون‏ f مقید، انجام یافته است. به عبارت دیگر، ابتدا برای تعیین وجود(یا عدم وجود) عرض از مبداء جداگانه برای هریک ازکشورها و به عبارتی، برای انتخاب بین روش حداقل مربعات تلفیقی و روش اثرات ثابت، آزمون f مقید استفاده گردید. با توجه به جدول 4-2 ضریب تعیین 87% برآورد شده است که نشاندهنده این امر است که کلیه متغیرهای مستقل توانسته اند 87% از متغیر وابسته را توضیح دهند . همچنین باید توجه نمود که دوربین واتسون در این تخمین 1.98 می باشد که نشان دهنده آن است که در مدل برآوردشده خودهمبستگی وجود ندارد. حال به برسی ضرایب می پردازیم. سرمایه گذاری مستقیم خارجی، در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت. سرمایه فیزیکی نیز، در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش سرمایه فیزیکی، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت. نیروی انسانی نیز، در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولید ناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش میانگین سالهای تحصیل، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت. درجه باز بودن اقتصاد همچنین در سطح خطای 1% معنادار بوده و بر تولیدناخالص داخلی اثر مثبت و معناداری دارد و با افزایش درجه باز بودن اقتصاد، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت. فرضیه تحقیق : سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اکو دارد. با توجه به جدول 4-2 در فصل چهارم سرمایه گذاری مستقیم خارجی، در سطح خطای 1% معنادار بوده و ضریب آن مثبت بوده، بنابراین سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثر مثبت و معناداری بر تولید ناخالص داخلی دارد و با افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی، با ثابت نگهداشتن سایر شرایط، تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت و در نتیجه فرضیه تحقیق رد نخواهد داشت.