نام پژوهشگر: منا السادات میرزاده
منا السادات میرزاده سید قاسم زمانی
نوشتار پیشرو درصدد پاسخ به این پرسش است که دیوان داوری دعاوی ایران- ایالات متحده در چه سیاقی عمل فرد یا گروهی از افراد یا نهادها را به دولت مربوطه منتسب نموده است. متعاقباً بررسی میشود که عملکرد دیوان در این حوزه به طور کلی چه نقشی در تثبیت و توسعهی قواعد انتساب مسوولیت بینالمللی داشته است. خواهیم دید که دیوان علاوهبر اعمال ارگانهای رسمی دولتی مانند محاکم قضایی، رادیو تلویزیون ملی یا وزارت مسکن، سازمان صنایع ملی ایران و نیروی دریایی ایران، اعمال بنیاد مستضعفان یا کمیته و پاسداران انقلاب را نیز به دولت ایران منتسب کرده؛ چرا که به زعم دیوان، نهادهای یاد شده اقتدارات دولتی را اعمال مینمایند. از این گذشته در پروندههای بسیاری، محور انتساب مسوولیت اشخاص غیردولتی به دولت، ضابطهی کنترل بوده؛ هر چند میزان کنترل مورد نیاز برای انتساب در پروندههای مختلف کم و زیاد بوده است. دیوان در مورد صحت انتساب اعمال جنبشهای مردمی به دولتی که متعاقباً از دل این جنبش بیرون میآید، تردیدی روا نداشته؛ منتهای مراتب دیوان در مورد انتساب یا عدم انتساب رفتاری مشخص به خود جنبش مردمی بررسیهای دقیقی انجام داده و این امر را منوط به احراز پیوندهای حقیقی و ملموس کرده است.