نام پژوهشگر: داود الهی

قزوین در عصر قاجار از دوره ی ناصری تا نهضت مشروطه (با تکیه بر اوضاع سیاسی اجتماعی اقتصادی فرهنگی )
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  داود الهی   ذکراله محمدی

تشکیل دولت قاجار پس از یک سلسله ناآرامی های دوره افشاریه و زندیه و بعد از وقوع جنگهای ایران و روس ، خاصه از دوره ناصری تا نهضت مشروطیت دوره ای از ثبات سیاسی را به ارمغان آورد، که به موازات این ثبات، تحولات مهمی همچون گسترش روابط تجاری و توسعه راهها و رقابت روس و انگلیس بر سر امتیازات و به دنبال آن حضور فیزیکی اروپائیان در کشور بر ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و اندیشه ای ایران تأثیر گذاشت. از اینرو بررسی این مهم که اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی ایران در دوه ی فوق چه تأثیری در قزوین به جای گذاشت ؟ در روشن شدن بخشی از تاریخ این شهر راه گشاست ، چرا که ولایت قزوین به جهت موقعیت خاص جغرافیایی خود که در مسیر مواصلاتی پایتخت با مناطق غربی و شمالی از مسیر رشت و تبریز قرار داشت از این تحولات و اثرات آن نه تنها بی نصیب نماند ؛ بلکه در عظیمترین تحول سیاسی عصر یعنی نهضت مشروطیت و تداوم آن ، که از پیامدهای گسترش روابط با اروپا و نفوذ اندیشه های جدید بود از منظر تاریخی نقش قابل توجهی ایفا نمود ، چنانکه در دوره ناصری در کنار تلگراف و گسترش پست و واگذاری امتیازاتی از قبیل راه سازی و تجارت و گمرکات و حضور اروپائیان ، سیمای اقتصادی و اجتماعی قزوین نیز در جایگاه یکی از ولایات مهم کشور که همچنان عنوان « دارالسلطنه» را به دوش می کشید تحت تأثیر قرار گرفت ، که حاصل آن رخنه روسیه در بخش عمده ای از تجارت و بازرگانی شمال کشور و استفاده از موقعیت مواصلاتی قزوین بود ، که بی مبالاتی های حکام قاجاری در اداره ی این ایالت نیز مزید بر علت شده ، هرچه بیشتر مردم و تجار این شهر را در تنگناهای اقتصادی همچون ورشکستگی ، قحطی و کمبود نان و... قرار می داد.