نام پژوهشگر: شیوا علینقیان

نظریه پردازی مبنایی معانی و دلالتهای حاکم بر انتخاب انواع پوشش در میان زنان شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  شیوا علینقیان   محمود شهابی

در رساله حاضر دلالت ها یا معانی فرهنگی حاکم بر انتخاب پوشش های متنوع زنانه در فضای شهر تهران تشریح و تحلیل شده است. در این راستا چند پرسش مد نظر بوده است. اول آن که زنان با ظاهر شدن در کدهای مختلف پوششی به دنبال خلق چه معانی هستند؟ دوم آن که زنان در فرایند تولید معانی مورد نظر خود از چه استراتژی استفاده می کنند؟ و در نهایت این که پیامدهای چنین انتخاب پوششی چیست؟ برای پاسخگویی به سوالات فوق از یک رویکرد پدیدار شناسانه و استقرایی مطابق با روش نظریه پردازی مبنایی استفاده شده است. نتایج تحقیق که برآمده از نمونه گیری نظری و مصاحبه با 35 زن تهرانی بود نشان داد که پوشش زنان تهرانی نه تنها در شکل بلکه در معانی نیز دارای لایه ها وسطوح متنوعی است و نمی توان آن را تنها در یک ایده ی اصلی که گفتمان مسلط تلاش در بازتولید آن دارد، خلاصه کرد. داده ها نشان می دهند که تنوع پوششی در شهر تهران از یک منطق مذاکره ای که مبتنی بر نوعی چانه زنی و بده بستان با محیط می باشد؛ نشأت می گیرد. زنان از طریق تغییر کدهای پوششی خود با فضایی که وارد آن می شوند به گفتگو می پردازند و در قبال پوششی که برمی گزینند، پاسخی متناسب از محیط دریافت می کنند و بدین ترتیب خود را به اهداف، انگیزه ها و پیامدهای مورد انتظار نزدیک می کنند. یک زن می تواند به واسطه ی تغییر پوشش خود در محیطهای مختلف، حضور اجتماعی متفاوتی را رقم زند. چنین تغیری نتیجه ی زندگی در یک زیست جهان متناقض است و نشان می دهد که زنان در فضای امروز ایران نه در قالب کلیشه ی سنتی، فرودست و پذیرای بی چون و چرای ساختارهای اجتماعی هستند و نه توان از بین بردن آنها را دارند بلکه به طور همزمان دارای درجاتی از سوژگی و فرودستی می باشند که به آنها این امکان را می دهد تا ساختارهای اجتماعی را نه به طور کامل بلکه به طور نسبی نادیده بگیرند و یا به چانه زنی با آن بپردازند.