کاربرد آفت کش های شیمیایی سنتز شده در زمین های کشاورزی مشکلاتی همچون آلودگی گسترده محیط زیست به مواد شیمیایی و پایداری آنها، طغیان سایر آفات، آلودگی منابع آب و خاک، مقاومت حشرات به برخی از آفت کش ها، آلودگی منابع تغذیه ای انسان و دام ها به سموم آفت کش و انتقال باقی مانده آفت کش ها به مصرف کننده نهایی زنجیره های غذایی را پدید آورده است. میزان بکارگیری آفت کش های شیمیایی علیه آفات گیاهی همه ساله رو به افزایش است در حالی که تعدادی از آفات همچنان تا حد طغیان به محصولات کشاورزی آسیب رسانده و سبب نابودی آنها می شود. بیش از 500 آفت نسبت به یک یا چند آفت کش مقاومت نشان داده اند . بر اثر عدم آگاهی از کاربرد آفت کش های شیمیایی این مواد خطرناک بی رویه و بدون کنترل استفاده می شود. بنابراین، آشکار است که بکارگیری آفت کش های شیمیایی سبب خطرات جدی زیست محیطی می شود که از مهم ترین آن آلودگی منابع آبی می باشد. برپایه همین داده ها در این رساله تلاش گردیده است در حد امکان اندازه گیری باقی مانده دو آفت کش پر کاربرد محصولات کشاورزی در رودخانه های مهم استان زنجان(قزل اوزن،ابهر رود و زنجان رود) جهت بررسی میزان آلودگی آنها در دوره زمانی چند ماهه انجام گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده، بقایای سموم آفت کش آلی فسفره دیازینون و کلرپایریفوس در آب رودخانه های قزل اوزن، ابهر رود و زنجان رود و نهرهای انحرافی منشعب قابل ردیابی است و با استفاده از تکنیک کروماتوگرفی لایه نازک، میزان غلظت باقی مانده آفت کش ها، در مقاطع زمانی گوناگون اندازه گیری و مورد بررسی و تجزیه قرار گرفته شده است. طبق نمونه برداری های انجام شده در رودخانه قزل اوزن در روز نخست پس از سمپاشی، مقدار غلظت آفت کش باقی مانده دیازینون و کلرپایریفوس در تمامی ایستگاه های نمونه برداری، بیش از حد استاندارد آب آشامیدنی می باشد و میزان غلظت باقی مانده آفت کش دیازینون و کلرپایریفوس با گذشت زمان با کاهش همراه است و در دو ماه پس از سمپاشی باقی مانده ای از آفت کش دیازینون و کلرپایریفوس در آب رودخانه قزل اوزن برای اندازه گیری مشاهده نشد.

افزایش مصرف مواد غذایی بویژه محصولات کشاورزی ، کشاورزان را بر آن داشته که برای دستیابی به محصولات بیشتر تلاش فراوانی نمایند.آفات و بیماریهای نباتی همه ساله سبب ایجاد خسارات بیشماری به کشاورزان میشود، آفت کشهای شیمیایی با اثرات سریع در کنترل حشرات و آفات مختلف بکار می روند . همین ابزار های شیمیایی در اکوسیستم هایی که در آن بکاربرده شده اند تغییراتی ایجاد کرده و آنها را به شدت آلوده می نمایند.آفت کشها وارد آب ، اتمسفر و خاک و از این طریق وارد زنجیره غذایی شده و تأثیر قابل توجهی دراکوسیستم کشاورزی ، منابع آبهای زیرزمینی ، محصولات باغی و زراعی می گذارند و بدنبال تهیه ، انبارسازی و آلوده شدن مواد غذایی مختلف وارد بدن انسان و سایر موجودات زنده میشوند .در این مطالعه با توجه به وجود ماهی در سبد مصرف جمعیت های انسانی ساکن منطقه، بدلیل تهیه ارزان و دردسترس بودن آن، مطالعه وجود مقادیر سموم دیازینون و کلرپایریفوس در دو گونه ماهی آزاد رودخانه ای و کپور در رودخانه قزل اوزن و زنجانرود در استان زنجان، با استفاده از روش کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالا ، hptlc ، مورد اندازه گیری و بررسی قرار گرفت. دراین پژوهش نشان داده شد که بدلیل دستیابی آسان وگستردگی بکارگیری سموم آفت کشهای دیازینون و کلرپایریفوس، مسمومیت ناشی از آن نیز از همه انواع دیگر مسمومیت با آفت کشها شایع تراست. بدلیل راحتی نفوذ و ترکیب این آفت کشها با مولکولهای پروتئینی جانوران منجمله ماهیان ودر نهایت انتقال آن به انسان، لزوم بازنگری درشیوه های دفع آفات کشاورزی وبکارگیری این سموم توسط ارگانهای مروج کشاورزی و کشاورزان و روستاییان، به آنان متذکر میگردد. نتایج بررسی مقادیربدست آمده مشخص می نماید که، ماهی گونه آزاد رودخانه ای به سبب تکرار دفعات سمپاشی با آفت کش کلرپریفوس آلودگی بیشتری از خود نشان می دهد که این مسئله بایستی مورد توجه دست اندرکاران محیط زیست و کشاورزی قرار گیرد. دراین تحقیق تمامی دادههای آماری و نمودارها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 17 تهیه گردیده است.

چکیده تشخیص سویه های مقاوم به فلزات سنگین اولین گام در به کارگیری آن ها در فرآیند پاک سازی زیستی است. هدف از این مطالعه و جداسازی باکتری های مقاوم جاذب سرب و روی و تعیین حداقل غلظت بازدارنده رشد (mic) و بررسی حذف زیستی در سویه های با mic بالا است. برای این منظور تعداد 20 نمونه از پساب و خاک های آلوده به سرب و روی از مناطق مختلف جنوب و غرب شهر زنجان و منطقه انگوران واقع در استان زنجان انتخاب شد. این مناطق به دلیل وجود کارخانه های تغلیظ، استخراج و فرآوری سرب و روی حداکثر تجمع سرب و روی را دارند. میزان mic در باکتری های جدا شده از نمونه های مورد بررسی بر روی محیط lba حاوی غلظت های200 تا 3250 میلی گرم در لیتر نیترات سرب مورد سنجش قرار گرفت. از میان 18 ایزوله باکتریایی به دست آمده شش ایزوله ای که پس از آزمایش های mic مقاومت چشمگیرتری را نسبت به این فلز نشان داده، انتخاب شدند. سویه های جدا شده p1، p8، p12 تا میزان mic، 2250 میلی گرم در لیتر، p6 و p10 تا 2400 میلی گرم در لیتر و ایزوله p11 تا 3000 میلی گرم در لیتر رشد و مقاومت نشان دادند. تمامی ایزوله های مقاوم به سرب تا 8 میلی مولار رشد کردند. سویهp11 تا10 میلی مولار رشد کرد. برای باکتری های مقاوم به روی نیز 16 ایزوله باکتریایی به دست آمد، پنج ایزوله ای که بیشترینmic را داشتند، انتخاب شدند. ایزوله های z1، z8، z10، z13و z25 درمحیط کشت lba حاوی سولفات روی تا 3500 میلی گرم در لیتر مقاوم بوده و رشد کردند. ایزوله های z1 و z13 تا 12 میلی مولار، z25 تا 15 میلی مولار، z8 و z10 تا 18 میلی مولار رشد داشتند. ایزوله های p6 و z13 به علت مقاومت و جذب بالا و ایزوله p11 به علت مقاومت بیشتر به سرب برای آزمایش های بیوشیمیایی و ترادف 16srrna انتخاب شدند. آزمایش ها نشان داد که سویهp6 در جنس sphingomonas قرار داشته و بیشترین شباهت را به سویه sp.g296-14. sphingomonas (بیش از 99 درصد) دارد که احتمال می رود سویه ای از جنس sp..sphingomonas باشد، که بیشترین مقدار جذب سرب به میزان 255 میلی گرم بر گرم وزن خشک داشته است. سویه p11 در جنس bacillus قرار گرفت و بیشترین شباهت را به گونه bacillus.cereus نشان داد (بیش از 99 درصد) که بیشترین مقدار جذب سرب 886/10 میلی گرم بر گرم وزن خشک داشته است. سویه z13 در جنس sphingomonas قرار داشته و بیشترین شباهت را به سویه sp.ac83..sphingomonas. (بیش از 99 درصد) دارد که احتمال می رود سویه ای از جنس sp..sphingomonas باشد، که بیشترین مقدار جذب روی به میزان 082/186 میلی گرم بر گرم وزن خشک را داشته است.

به منظور بررسی انتشار آئروسول های بیولوژیک ناشی از کاربرد کمپوست در فضای سبز شهر کرمانشاه ، در 10 نقطه فضای سبز شهری نمونه برداری بیولوژیک ( باکتری و قارچ) از هوای منطقه مورد نظر قبل از کاربرد کمپوست (زمینه) و بعد از کاربرد کمپوست از هوای محل کاربرد کمپوست (اصلی)، فاصله 10 متر بالا دست نقطه کاربرد کمپوست و فاصله 10 و 20 متر پایین دست (نسبت به محل کاربرد کمپوست در جهت باد غالب) انجام پذیرفت. در این بررسی از محیط های کشت malt extract agar و tryptic soy agar به ترتیب برای شمارش و شناسائی باکتری ها و قارچ های موجود در هوا به صورت duplicate در هر نمونه برداری استفاده شد. دما و رطوبت هوا در هر نقطه نمونه برداری نیز سنجیده شد. میانگین غلظت باکتری ها و قارچ ها در نمونه های زمینه به ترتیب برابر با cfu/m3 1354 و cfu/m3 183 بود که در نمونه های اصلی حدود سه برابر (باکتری: cfu/m3 3107، قارچ: cfu/m3 450) و در نمونه های 10 متر پائین دست نیز حدود دوبرابر افزایش پیدا کرده است. اما آنالیز آماری نتایج نشان داد که تنها اختلاف معناداری بین غلظت باکتری ها در نمونه های زمینه و اصلی وجود دارد (0/02=p ) و در بقیه موارد اختلاف معناداری مشاهده نشد. میانگین دما و رطوبت اندازه گیری شده محیط در طول دوره نمونه برداری برابر با 18/3درجه سانتیگراد و 21/4% به ترتیب بوده است، که میزان رطوبت محیط ارتباط معکوسی را با انتشار باکتری ها از کمپوست نشان داد (0/01=p و 0/516- =r)، اما در بقیه موارد ارتباطی مشخص نگردید. مطالعات انجام گرفته بر روی هوای محیط واحدهای مرتبط با کمپوست مواد زائد آلی نشان داد که این واحدها منبعی بالقوه برای انتشار بیوآئروسول ها می باشند و کارکنان این واحدها در معرض مشکلات ناشی از بیوآئروسول ها به خصوص آسم و آلرژی هستند. در بررسی نتایج حاصله از این تحقیق مشخص گردید که کاربرد کمپوست در فضای سبز شهری منبعی بالقوه برای انتشار باکتری های بیماری زا می باشد. نتایج حاصله نشان داد که کاربرد کمپوست به صورت معنی داری از لحاظ آماری باعث افزایش غلظت باکتری ها در نمونه های اصلی (محل کاربرد کمپوست) نسبت به نمونه های زمینه می گردد. اگرچه میانگین غلظت قارچ های هوابرد در نمونه های اصلی نسبت به نمونه های زمینه حدود سه برابر افزایش داشته است؛ اما آنالیز آماری نتایج، اختلاف معنی داری را بین این مقادیر نشان نداد. در نتیجه نمی توان به صورت قاطعی عنوان کرد که کاربرد کمپوست باعث افزایش قارچ های هوابرد می گردد.

مطالعه ی دینامیک مواد زیستی مانند باکتری‎ ها یا سلول های شناگر ‎‎زیستی هم برای زیست شناسان و هم برای فیزیکدانان از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. اندازه گیری میزان جنبدگی سلول ها و دیگر ساختارهای زیستی پارامترهای ماکروسکوپیکی که برای تخمین میزان این جنبندگی ها بکار می روند پژوهش ها بسیاری را به خود اختصاص داده اند. از پارامترهای ماکروسکوپیکی مورد توجه در این مطالعات‏، وشکسانی است. میزان فعالیت ذرات در یک سوسپانسیون روی وشکسانی آن اثر دارد. همچنین نشان داده شده است‏ که مایع حاوی باکتری‏، به عنوان یک سوسپانسیون فعال‏، وشکسانی متفاوتی نسبت به حالت بدون باکتری و یا نسبت به یک سوسپانسیون غیر فعال دارد.‎‎‎ در این پایان نامه برای بدست آوردن پارامتر های ماکروسکوپیکی‏، میزان اثری که این ساختارها در تغییرات سرعت چرخش‏ مایع در حال چرخش دارند. با چرخاندن فیلم نازکی از مایع تحت تنش های مختلف تغییر در سرعت چرخش اندازه گیری می شود. این تغییر در سرعت چرخش برای مایع حاوی باکتری و بدون باکتری در شرایط و تنش یکسان با تغییر در وشکسانی مایع متناسب است. رهیافت استفاد ه شده برای چرخش در این پایان نامه بر مبنای اعمال میدان های الکتریکی به مایع است. در این روش با اعمال میدان الکتریکی خارجی قوی به لایه ی نازک مایع که دو سر آن به اختلاف پتانسیل الکتریکی کوچکی وصل است‏، بطوریکه میدان و جریان الکتریکی در صفحه ی فیلم اعمال شوند‏، چرخش در لایه آغاز می گردد. بزرگی و جهت این چرخش را می توان با بزرگی و جهت میدان و جریان الکتریکی کنترل کرد. ‎‎در این پروژه، با استفاده از این تکنیک تغییرات وشکسانی لایه ی نازکی از سوسپانسیون حاوی باکتری ‎ای-کلای e-coli را نسبت به حالت بدون باکتری‏‏ و حاوی باکتری مرده اندازه گیری کرده ایم.‎‎ در ادامه به بررسی اثر میدان و جریان الکتریکی روی حجمی از مایع‏، به جای لایه ی نازک‏، از مایع پرداخته شده و چرخش در حجمی از مایع به شرط ایجاد تنها یک سطح آزاد‏، برای نخستین بار گزارش شده و مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین چرخش لایه ای آزاد از کریستال مایع 5cb در فاز نماتیک‏‏، با استفاده از تکنیک گفته شده‏، بررسی گردیده است. کریستال های مایع به دلیل خواص فیزیکی و اپتیکی ویژه شان توجهات زیادی به خود جلب کرده است. نحوه ی جهت گیری مولکول های کریستال مایع با تغییر میدان های الکتریکی اعمال شده کنترل گردیده است. در دهه های اخیر برهمکنش میدان الکتریکی و شاره، بسیار مورد توجه بوده و کاربرد فراوانی یافته است. دلیل توجه فراوان به این بخش، استفاده از میدان های الکتریکی برای کنترل رفتار شاره می باشد. با توجه به پیشرفت های اخیر در ساخت سیستم هایی در ابعاد کوچک کنترل شاره ها در ابعاد ریز اهمیت فراوانی یافته است و بر همکنش میدان الکتریکی و مایع برای کنترل رفتار مایع مورد توجه بوده است. تکنیک چرخاندن مایع‏، که در این پروژه ارائه شده است‏، کمک شایانی به عملی شدن ایده کنترل مایع در ابعاد کوچک و ساخت آزمایشگاه شاره ای کوچک با قابلیت های متنوع خواهد نمود. چنین آزمایشگاه کوچک این امکان را فراهم می کند، که تعداد بسیار زیادی آزمایش را بر روی مقدار اندکی شاره، با دقت و سرعت زیاد انجام داد.

چکیده مدیریت حفاظتی و نظارت بر گونه های زنده به شناسایی صحیح نمونه ها وابسته است. اما بر سر راه شناسایی نمونه ها به روش ریخت شناسی سنتی مشکلات متعددی وجود دارد. حال اگر نمونه مورد بررسی مخدوش و یا در مرحله لاروی نیز باشد این مشکلات افزون تر می گردد. بنابراین چندی پیش روشی تکمیلی به نام dna بارکدینگ معرفی گردید که در این روش از اطلاعات توالی های ژنتیکی برای شناسایی نمونه ها، مستقل از ریخت شناسی آن ها استفاده می گردد. در روش بارکدینگ از توالی ژن ها (به ویژه ژن های میتوکندریایی) برای شناسایی نمونه های ناشناس و مقایسه داده های حاصل از آن با داده های حاصل از نمونه های شناسایی شده در منابع آنلاین معتبر، حاوی توالی های dna استفاده می گردد. ژن میتوکندریایی سیتوکروم اکسیداز 1 (cytochrome oxidase subunit 1) راه حلی کلی برای رفع مشکلات آرایه شناسی و شناسایی گونه ها فراهم آورده است. در این پژوهش تلاش می شود با استفاده از صفات ریخت شناسی و ژن میتوکندریایی coi، فون ماهی های شمال و شرق استان پهناور خراسان رضوی را شناسایی کرده و مورد بررسی قرار دهیم. بدین منظور طی 12 مرحله نمونه برداری از مناطق مختلف، در حدود 407 نمونه جمع آوری و در موزه جانورشناسی دانشگاه فردوسی مشهد ذخیره گردید. ابتدا نمونه ها از نظر ریخت شناسی مورد مطالعه قرار گرفت و ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی ماهیان با استفاده از کولیس دیجیتال با دقت 01/0 میلی متر و استرئومیکروسکوپ دوچشمی و همچنین کلیدهای معتبر مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 2 خانواده، 8 جنس و 9 گونه از مناطق مورد مطالعه شناسایی گردید. در مرحله بعد به منظور تکمیل مطالعات ریخت شناسی، 40 نمونه بافت از میان خانواده های شناسایی شده انتخاب گردید و از جنبه مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. داده های توالی های coi حاصل از نمونه های مورد بررسی توسط تحلیل های میانبرترین درخت، محتمل ترین درخت و درخت بیزین مورد تحلیل قرار گرفتند. کلیدواژه ها: فون ماهی ها، استان خراسان رضوی، ژن coi، ریخت شناسی

پسابهای رنگ رزی در صنایع نساجی یکی از بزرگترین منابع آلودگی هستند.قسمت اعظم فاضلاب رنگی که در کارخانه های نساجی ایجاد می شود؛همراه با سایر آلاینده ها مستقیماً به محیط زیست وارد می شود.مطالعه حاضر با هدف شناسایی باکتری های تجزیه کننده رنگ نساجی انجام شد. نمونه های پساب آلوده به رنگ نساجی از دوازده نقطه مختلف از پساب دو کارخانه نمونه برداری شد وبا استفاده ازآزمایش های بیوشیمیایی،مولکولی وبراساس ویژگی های فنوتیپی، باکتری های توانمند شناسایی شدند.باکتری های شناسایی شده می توانند در پاکسازی پساب ها و خاک های آلوده به رنگ مورد استفاده قرار می گیرند.