نام پژوهشگر: حمیدرصا رجعتی حقی
محمدرضا محمدی حسین دشتی
مقدمه رستوریشن های ناحیه قدامی و (esthetic zone) یکی از درمان های حساس برای دندانپزشک و بیمار است. در نظر بیماران ملاک موفقیت درمان، هماهنگی رنگ رستوریشن با دندان های طبیعی می باشد. انتخاب رنگ می تواند بسیار سخت و پیچیده باشد چرا که دندان ها تلفیقی از هیو، ولیو و کروما از ناحیه انسیزال به سمت مارژین لثه می باشند.. علاوه بر آن ماهیت انتخاب رنگ وابسته به فرد است که به دلیل تفاوت دید و درک رنگی افراد است. همچنین سیستم های انتخاب رنگ حتی اگر از یک کارخانه سازنده نیز باشند، احتمال عدم هماهنگی(mis match) را دارند. در نهایت مجموعه ای از عوامل فوق باعث می شود تفاوت رنگ بین رستوریشن و دندان های طبیعی برای بیمار قابل درک (perceptible) گردد. در فرآیند انتخاب رنگ جزیی که باید ثابت و بدون تغییر باشد کیت انتخاب رنگ (shade guide) است. اما نمونه های رنگی نیز بعد از هر استفاده باید تحت استریلیزاسیون یا ضدعفونی قرار گیرند که ممکن است منجر به تغییر رنگ آنها در درازمدت گردد در این مطالعه بر آن شدیم تا به بررسی اثر دو روش ضدعفونی و استریلیزاسیون (اتوکلاو) بر تغییر رنگ vita 3d master بپردازیم. روش کار: هفت نمونه رنگی (shade tab) از سیستم انتخاب رنگ vita 3d masterشامل 4m1، 3m1 و 2m1 از گروه ولیو، 3m3، 3m2 و 3m1 از گروه کروما، 5.3r1، 3m1 و 5.3l1 از گروه هیو انتخاب شدند. نمونه ها به دو گروه ضدعفونی و استریلیزاسیون تقسیم شدند. روش ضدعفونی به تعداد 480 بار، معادل چرخه های ضدعفونی یکسال و استریلیزاسیون به تعداد 240 بار، معادل یک سال چرخه های استریلیزاسیون با اتوکلاو، بر روی نمونه ها انجام گرفت. سپس پارامترهای رنگی نمونه ها (l*، c*، h*، a*، b*) توسط دستگاه اسپکتروفتومتر easy shade advance، با شرایط قبل از استریلیزاسیون و ضدعفونی، محاسبه و مقایسه شد. پس از آن، شرایط 2 و 3 سال نیز برای نمونه های رنگ اجرا و تغییر رنگ ها مقایسه شد. e? نمونه ها با استفاده از فرمول cie 76 محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: در گروه ضدعفونی، متغیر ولیو و کروما در تمام سال های مورد بررسی تفاوت معنی داری را نشان دادند(p-value<0.001). متغیر هیو در سال اول تفاوتی معنی داری نداشت(p-value=0.527)، اما در سال دوم و سوم تفاوت معنی داری نشان داد(p-value<0.001). در گروه استریلیزاسیون، متغیرهای ولیو و کروما و هیو در هر 3 سال تفاوت معنی داری را نشان دادند(p-value<0.001). تفاوت بین 2 گروه در متغیر e? در سال های اول، دوم و سوم معنی دار بوده است(p-value<0.001)، به طوری که e? در گروه استریلیزاسیون نسبت به گروه ضد عفونی افزایش بیشتری داشته است. تفاوت ولیو پایه و سال های اول، دوم و سوم میان دو گروه معنی دار بود(p-value<0.001)، به طوری که در هر دو گروه موجب کاهش ولیو می شد اما در گروه استریلیزاسیون این کاهش بیشتر بود. مقایسه ی تفاضل کروما و هیو در هر 3 سال نسبت به حالت پایه(p-value<0.001)، در بین دو گروه معنی دار بود، به طوری که کروما در بررسی روند 3 ساله، در گروه ضد عفونی کاهش یافته بود اما در گروه استریلیزاسیون افزایش یافته بود. از طرف دیگر متغیر هیو در گروه ضد عفونی در 3 سال افزایش و در گروه دیگر کاهش یافت. نتیجه گیری: در این مطالعه مشاهده شد که فرآیند ضد عفونی و اتوکلاو می تواند منجر به تغییر ویژگی های رنگ shade tab خصوصا پس از سال اول شود. این تغییر درگروه اتوکلاو چشمگیرتر می باشد، به طوری که کروما در گروه ضدعفونی تغییری در 3 سال بررسی نداشت و میزان تغییر در مقایسه ی بین 2 گروه درگروه اتوکلاو بیشتر بود، این تفاوت می تواند به علت تاثیر اتوکلاو بر تمام ساختار یک shade tab باشد اما روش ضدعفونی تنها بر روی سطح اثر می گذارد . کلمات کلیدی: ضدعفونی- استریلیزاسیون- اسپکتروفوتومتر- ست انتخاب رنگ vita 3 d master