نام پژوهشگر: فتح اله بوذرجمهری
فهیمه شهابی رابری محمد اسلامی کلانتری
ثابت سازی بیمار در پرتودرمانی برای اطمینان از دُز جذبی تومور و حفظ بافت های سالم و هم چنین تسریع و دقت در تثبیت موقعیت بیمار از اهمیّت خاصی برخوردار است. یکی از ابزارهای ثابت سازی، ماسک های ترموپلاستیک است که استفاده ی آن اخیراً در مراکز پرتودرمانی کشور متداول گردیده است. اصولاً سلامت پوست یکی از نگرانی های طراحی درمان و از علل به کارگیری پرتوهای مگا ولتاژ است. تحقیقات نشان می دهد به کارگیری ماسک های ترموپلاستیک می تواند پراکندگی پرتو و در نتیجه افزایش دُز پوست را به همراه داشته باشد. در این بررسی با توجه به ورود غیر قابل کنترل انواع ترموپلاستیک ها از کشورهای مختلف تأثیر به کارگیری از آن ها در دُز پوست بیماران مورد بررسی قرار گرفت. دُز ورودی پوست بیماران رادیوتراپی در40 و 25 تابش به ترتیب با دستگاه کبالت 60 و فوتون های $9 mv$، در رادیوتراپی سر و گردن با ماسک ترموپلاستیک و بدون آن توسط دُزیمتری ترمولومینسانس اندازه گیری شد. در این مطالعه ترموپلاستیک های ساخت شرکت lr{refumed}، مورد بررسی قرار گرفت. این ترموپلاستیک ها در آب 65 درجه، حالت پذیر شده، روی صورت بیمار کشیده می شد. در دُزیمتری از قرص های لیتیوم فلوراید (با نام تجاری lr{tld-100} ) و دستگاه قرائت گر lr{rexon ul-320} ساخت شرکت lr{rexon} استفاده شد. متوسط افزایش دُز جذبی پوست ناشی از ماسک های ترموپلاستیک سروگردن برای رادیوتراپی با کبالت، $21_{/}31pm 3_{/}5$ درصد و رادیوتراپی با فوتون $9 mv$، $41_{/}39pm 3_{/}5$ درصد به دست آمد. ترموپلاستیک نظیر بلوس سبب پدیده ی انباشت دُز در پوست و افزایش عمق تومور می شود که تغییر در منحنی های هم دُز را به همراه دارد. بنابراین اگرچه به کارگیری ماسک های ترموپلاستیک در ثابت سازی بیمار و سهولت تثبیت موقعیت بسیار موثر است ولی تأثیر آن در منحنی های هم دُز نیز باید درنظر گرفته شود.