چکیده در پژوهش پیش رو سعی شده به شناخت مقوله «رویداد رسانه ای» به عنوان مقوله ای جدید در علم ارتباطات و رسانه پرداخته شود و نمونه برجسته ای از آن مورد مطالعه قرار گیرد. این نمونه «مراسم ازدواج نوه ملکه انگلیس که توسط شبکه بی.بی.سی فارسی پوشش داده شد» است. «رویداد رسانه ای» یک رویداد غیر معمول است که توسط بهترین نهادهای حرفه ای با هدف و سناریویی خاص سازماندهی شده و به عنوان یک رویداد تاریخی به صورت زنده و در زمانی مشخص از رسانه ها به نمایش در می آید و مخاطبانی از سرتاسر جهان را به خود جلب می کند. ازدواج نوه ملکه انگلیس به عنوان نمونه ای شاخص و کامل از رویداد رسانه ای است که لقب پر بیننده ترین رویداد قرن را به خود گرفت و به عنوان مهم ترین رویداد بخش خبری در سال 2011 به شمار رفت، از این رو محقق بر آن شد تا به بررسی و مطالعه این نمونه بارز بپردازد تا ابعاد مختلف آن مورد شناسایی و مطالعه قرار گیرد. در بخش نظری این پژوهش سعی شده تا به این سوال که «رویداد رسانه ای چیست و چه ویژگی ها و مولفه هایی دارد؟» و در بخش مطالعه موردی به این سوال ها که «ازدواج نوه ملکه انگلیس به عنوان یک نمونه از رویداد رسانه ای چگونه شکل گرفت و چگونه اجرا شد؟» و «چه سناریو و اهداف تبلیغات فرهنگی در این رویداد رسانه ای وجود داشت؟» پاسخ داده شود. یافته ها در این تحقیق با مشاهده فیلم پوشش مراسم ازدواج نوه ملکه انگلیس توسط بی.بی.سی فارسی گردآوری شده و ابزار تحلیل یافته ها روش نشانه شناسی با رویکرد تحلیل سازه برای بخش تصویری و نشانه شناسی تصریح و تلویح برای ادبیات گفتاری می باشد که در نهایت در هر سکانس نتایج آن ها با ویژگی های الگوی رویداد رسانه ای تطبیق داده شده است. نمونه گیری پژوهش هدفمند و واحد تحلیل «سکانس موضوعی» است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که این مراسم دارای ویژگی هایی از جمله : برنامه ریزی دقیق، حمایت رسانه های بزرگ دنیا از مراسم، حضور و استقبال گسترده مردم از آن، نظم و امنیت هنگام برگزاری مراسم و... بود و اهدافی در پس پرده خود داشت که شامل: تبلیغ فرهنگی، تمدنی و رسانه ای، رقابت تکنولوژیک رسانه ای و به رخ کشیدن برتری خود، نمایش قدرت و توانایی و امکانات برگزاری با ادوات کاملاً انگلیسی، مقدمه سازی المپیک 2012 و اعلام توانایی و آمادگی برای آن، نمایش شکوه و عظمت سلطنت، مردمی بودن، فرازمانی و فرامکانی بودن و... سپس با تحلیل داده ها به این نتیجه رسیدیم که این مراسم یک رویداد رسانه ای بزرگ بود که اهداف و ویژگی های خاصی را دنبال می کرد. واژگان کلیدی : رویداد رسانه ای، شبکه بی.بی.سی فارسی، ازدواج سلطنتی، تبلیغات غیر مستقیم، تبلیغات فرهنگی

این پژوهش در پی آن است تا با استفاده از نظر کارشناسان به بررسی نقش سیمای جمهوری اسلامی ایران در ایجاد و ترویج یک الگوی شخصیتی بپردازد. در این پژوهش با استفاده از روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق به جمع آوری اطلاعات لازم از کارشناسان و صاحب نظران پرداخته شده است. داده های اصلی تولید شده از مصاحبه ها در واقع پاسخ ها، نظرات و عقاید مصاحبه شونده ها ست و برای تحلیل از روش مقوله بندی و کد گذاری استفاده شده است. نتایج این پژوهش بیانگر این واقعیت است که سیمای جمهوری اسلامی ایران نتوانسته است در حوزه ی الگوسازی و به خصوص الگوی شخصیتی، نقش مطلوبی داشته باشد. لازمه ی داشتن نقش مطلوب در این حوزه توسط سیما این است که سیما به عنوان یک رسانه، با توجه به فضای رقابتی و تکثر درگاه های اطلاعاتی؛ ابتدا جایگاه مطلوب تری برای خود در ذهن مخاطبان و مردم ایران بسازد و سپس با داشتن یک برنامه ریزی استراتژیک اقدام به الگو سازی و ترویج آن کند. برنامه ای که مبنای آن، فرآیندی باشد که باورپذیری شخصیت مورد نظر را در ذهن مردم ایجاد کند. اهمیت مخاطب شناسی و برنامه سازی خلاقانه و پر محتوا در این مورد ضروری به نظر می رسد. جایگاه سازی توسط سیما می طلبد تا از فرآیند برندینگ و برندآفرینی کمک گرفته شود؛ ضروری به نظر می رسد که به هویت برند و تصویر برند خود سیما، شبکه ها و حتی برنامه ها پرداخته شود. در نهایت ساده انگارانه خواهد بود که از یک برنامه، فیلم یا سریال انتظار «الگوسازی شخصیتی» در میان مخاطبان وجود داشته باشد.

چکیده در پژوهش حاضر تلاش شده است تا دلایل محبوببیت و توجه مخاطبان تبریزی به برنامه تلویزیونی «بیزیم-کند» مورد بررسی قرار گیرد. سوالی که ما را برآن داشت تا دنبال این تحقیق برویم این بود: چرا یک برنامه تلویزیونی که در یک محیط 100درصد روستایی تهیه می شود برای مردم شهرنشین تبریز مطلوب رسانه ای شده است؟ همچنین از مهمترین اهدافی که در این تحقیق بدنبال پاسخگویی به آن هستیم، یافتن علایق و سلایق مخاطبان تبریزی است. سایر سوالات تحقیق علاوه بر سوال اصلی: 1- مجری "بیزیم کند" چقدر در محبوببیت این برنامه تاثیر دارد؟ (اگر کس دیگری به غیر از مجری فعلی، مجری این برنامه بود، آیا باز هم چنین توفیقی بدست می آورد؟) 2-اگر در سایر شهرها و شبکه ها برنامه ای با این ساختار، با یک مجری توانمند بومی اجرا شود، آیا بازهم چنین توفیقی برای آن شبکه حاصل خواهد شد.3- بیزیم کند چه نیازها و خواسته هایی از مردم شهر تبریز را برآورده می کند؟ 4- چه ویژگی هایی، بیزیم کند را از سایر برنامه های پخش شده از سیمای سهند متمایز کرده است؟ در این تحقیق از نظریه های مخاطب محوری همچون استفاده و رضامندی، و نیز نظریات مربوط به فرهنگ (فرهنگ عامه و فولکلور) همچنین تئوری هایی در زمینه هویت و قومیت استفاده شده است. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و تکنیک های مصاحبه عمیق و نیز مشاهده مشارکتی به جمع آوری اطلاعات از کارشناسان، اساتید و خانواده ها پرداخته است. نتایج بدست آمده از مصاحبه ها و مشاهده ها حاکی از آن است که: عمده دلایل محبوبیت بیزیم کند (روستای ما) نزد مردم تبریز، بومی بودن برنامه، مجری برنامه، زبان و ادبیات برنامه، اعتماد به برنامه، بدست آوردن حس آرامش از طریق این برنامه، و جنبه های هویتی که این برنامه برای مردم تبریز دارد و غیره می باشد. ولی ترتیب این دلایل تا حدودی نزد این سه قشر (اساتید، کارشناسان و خانواده ها) متفاوت بود. همچنین یافته ها ما را به این مطلب رساند که: ویژگی ها و کاراکترهای شخصیتی مجری جزو عواملی بود که تقریباً تمام مصاحبه شونده ها به آن تأکید داشتند ولی برخی نقش وی را 100درصد و غالب بر این برنامه می دانستند و برخی نقش وی را تنها تاثیرگذار شمردند. و از نتایج بدست آمده اینکه: محبوبیت این برنامه ربطی به ترک زبان بودن و ویژگی های خاص مردم تبریز ندارد و در سایر استان ها و اقوام نیز با یک مجری توانمند بومی می توان برنامه ای چنین ساخت و انتظار جذب بیشترین مخاطب را داشت. واژگان کلیدی: محبوبیت، مخاطب فعال، مصاحبه عمیق، شبکه استانی و بومی

این پژوهش با محوریت و مبنا قرار دادن کتاب نهج البلاغه، در صدد ارائه یک مدل دینی و اسلامی از پدیده ارتباطات کلامی انسان با انسان است. برای تحقق این هدف، دو سوال مکمل زیر قابل طرح است: الف) ارتباطات کلامی انسان با انسان مندرج در نهج البلاغه چه مختصات، ویژگی ها و خصوصیاتی دارد، ب) و چه الگو و مدلی از ارتباطات کلامی فرد با فرد از این کتاب قابل استنباط است. برای نیل به این هدف، کل متن نهج البلاغه (خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار) با روش «تحلیل محتوای کیفی» که متناسب این موضوع و این هدف است، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و کل مضامین مرتبط با ارتباطات کلامی فرد با فرد در کتاب مورد توجه، دسته بندی و مورد مقوله بندی قرار گرفته است. دو سوال تحقیق حاضر که برای دستیابی به هدف تحقیق عنوان شده، متناسب و هماهنگ با مسئله تحقیق و ضرورت تحقیق می باشد؛ قابل اذعان و اعتراف است که در علوم انسانی بطور کل و در علم ارتباطات بطور خاص، بیشتر نظریات، دیدگاه ها و مدل ها اختصاص به دنیای غرب و تفکر غربی دارد و همین مدل ها و نظریه ها نیز در مراکز آموزشی و دانشگاهی، مبنا و منبع تدریس واقع می شود. متاسفانه آثار مستقل بسیار اندکی نگارش یافته است که بطور خاص به ارتباط میان مقوله دین و ارتباطات و تعریف ارتباطات انسانی با رویکرد دینی پرداخته باشد به شکلی که بتواند نگرش ما نسبت به دنیای ارتباطات و علم ارتباطات را از موضع انفعال و تقلید بیرون آورد. نتایج تحقیق و نتایج مدل ترسیمی، به طور گزینشی و به طور تیتروار نشان از این است که از نگاه نهج البلاغه هدف در ارتباطات کلامی به طور اخص و ارتباطات انسانی به طور اعم در درجه اول نه تحت تأثیر قرار دادن و «اقناع دیگران» است آن طور که اکثر ارتباط شناسان می گویند، بلکه «تحقق امر خداوند» یا به عبارتی بندگی خداوند است. این مدل همچنین نشان می دهد که ارتباطات کلامی فرد مبتنی بر جهان بینی فرد و مبتنی بر هستی شناسی فرد از عالم است. در نهج البلاغه عنصر «پیام» یک عنصر خنثی و فارغ از ارزش تصور نمی شود؛ بلکه ملاک های چهارگانه ای مطرح می شود که این عنصر براساس این ملاک های چهارگانه (قصد درونی، سودمندی، تطابق با واقعیت، تناسب با موقعیت) ارزش سنجی می شود. همچنین براساس عامل «قلب سلیم» یا به عبارتی عامل «تقوا» و بود و نبود آن، تقسیم بندی متفاوت و جدیدی از مهارت و عمل گوش دادن براساس فرمایشات مولا (ع) استنباط می شود. و نیز عنصر «تأثیر» جزء عناصر اصلی، پایه ای و همیشگی ارتباط کلامی و انسانی محسوب می شود که دو نوع نمود و دو نوع تجلی دارد. در علم ارتباطات تعاریف مختلفی از ماهیت ارتباط ارائه شده؛ در نهج البلاغه ارتباطات کلامی در مقام تعریف و به لحاظ ماهوی از دید حضرت امیر (ع) یک «عمل» تعریف می شود. همچنین ارتباطات کلامی یک «تکلیف» است و ماهیتی تکلیف مدارانه دارد اما نه تکلیفی از جنس تکلیف قانونی، عرفی و اخلاقی؛ بلکه تکلیفی از جنس تکلیف الهی.

امروزه در اتمسفر اقتصادی ، تبلیغات به عنوان یکی از آیتم های ویژه ی پازل نهاد بازرگانی محسوب می گردد . منطبق بـر الزامات ساختاری اقتصاد ایران ( با تاکید بـر ساختار اقتصادی تولید بجای ساختار اقتصاد مصرف ) انتفاع اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی نظام تبلیغات بازرگانی ، تنها منوط بـه تبلور شاخص های تبلیغات بر بستـر نظام ارزشی اسلام ، صورت می پذیرد . در پژوهش موصوف بـر آن هستیم که بـا تدوین شاخص های تبلیغات بازرگانی بـر اساس نظام ارزشی اسلام ، افتراق ماهوی نظام تبلیغات منبعث از شریعت شیعی را ، با نظام تبلیغات اقتصاد آزاد سرمایه داری روشن سازیم ؛ به همین منظور مبتنی بر تکنیک مصاحبه عمیق ، از صاحبان اندیشه و کارشناسان دانشگاهی و اجرایی در حوزه های دین مبین ، اقتصاد ، رسانه و حقوق درخواست گردید ، دیدگاه ها و نقطه نظرات خود را پیرامون تبلیغات بازرگانی بر اساس نظام ارزشی اسلام اعلام نمایند ؛ پرسش نامه ای که به همین جهت تهیه و تنظیم گردید ، مشتمل بـر چهار پرسش باز بود که هر کدام در واقع به منظور ارزیابی یکی از اهداف پژوهش طراحی شده بود : 1 ـ شاخص های تبلیغات بازرگانی در نظام ارزشی اسلام چـه تفاوت هـایی بـا شاخص های تبلیغات بازرگانی نظام اقتصاد آزاد سرمایه داری دارند ؟ 2 ـ معیارهای تدوین شاخص های تبلیغات بازرگانی در نظام ارزشی اسلام کدامند ؟ 3 ـ در تدوین شاخص های تبلیغات بازرگانی مبتنی بر نظام ارزشی اسلام ، اخلاق دارای چه جایگاهی است ؟ 4 ـ نظام ارزشی اسلام در مورد تبلیغات بازرگانی قائل به چه حدود و محدودیت هایی است ؟ با تحلیل محتـوا و رویـه بندی داده ها ، ابتـدا یافته های پژوهش تحت عناوین موضوع شناسی و شاخص شناسی مُدون گردیده و سپس احصاء شاخص های تبلیغات بازرگانی مبتنی بـر نظام ارزشی اسلام معطوف بـر مفاهیم و موازینی ویـژه ، در دو بخش بنیـان ها و معیـارها ، صورت پذیرفته است .

در فرآیند برقراری ارتباط برای انتقال هرچه بهتر پیام و تثبیت اطلاعات و آموزش مفاهیم، ابزار سرگرمی از دیرباز جایگاه والایی داشته است. این ابزار در جوامع و زمان های مختلف اشکال و صور گوناگونی به خود گرفته و در هرزمانی در قالب سبک مطلوب رسانه ای آن زمان برای انتقال و تثبیت پیام و آموزش مفاهیم مورداستفاده کنشگران ارتباطی بوده است. در عصر و زمان حاضر تأثیرپذیری قهری از شرایط تمدنی حاکم و الگوی زیستی غالب و شهرنشینی فزاینده، همچنین ظهور بحران های روان شناختی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تحت تأثیر اقتضائات جامعه مدرن، نیاز انسان به سرگرمی را تحریک کرده و تمایل به رهایی هرچند موقت از قفس آهنین زندگی و الزامات گریزناپذیر حیات اجتماعی مدرن، سرگرمی را به یکی از کانونی ترین دغدغه ها و مطالبات همگانی انسان دردمند معاصر تبدیل کرده است به صورتی که اگر درگذشته سرگرمی به عنوان وسیله ای جانبی برای انتقال پیام و آموزش مفاهیم استفاده می شد، امروزه جزئی اجتناب ناپذیر از این فرآیند است.