بعد از توقف فتوحات و به دنبال آن تأسیس دولت ایلخانی در ایران در سال 654 هجری، حکام مغولی و کارگزارانی که از سوی مرکز دستور می گرفتند به اداره ولایات اشغالی پرداختند و طبق قوانین جدید مالیاتی در طول سال چندین بار و به عناوین گوناگون مالیات های اخذ شده را به خزانه مرکزی ارسال می کردند. پژوهش حاضر کوششی است در باب مالیات ها و نظام مالیاتی در دوره ایلخانان و در پی توصیف و پاسخ گویی به صور گوناگون مالیات ها و نحوه اخذ آن ها در دوره ایلخانان و و آسیب شناختی آن از طریق مطالعات تاریخی است. به همین منظور جهت تدوین پژوهش حاضر از روش توصیفی و تحلیل تاریخی استفاده می شود. در نتیجه ابتدا نظام مالیاتی و اوضاع مالیاتی ولایات ایلخانی تا پیش از صدور فرمان اصلاحات توصیف شده و به دنبال آن اصلاحات و اقدامات غازان در رابطه با نظام مالیاتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در ادامه ضمن توصیف و بررسی فرجام اصلاحات غازانی، به تشریح و توصیف انواع مالیات ها پرداخته شده است. نظام مالیاتی ایران و مناطق مغلوب به دنبال تهاجم مغولان و تاسیس دولت ایلخانی، درگیر مسائل پیچیده و عدیده ای شد و آشفتگی و اختلال به آن راه یافت. حکام ولایات به نیابت از دولت ایلخانی از مردم و رعایا مالیات ها را تحت عناوین گوناگون دریافت کرده، مدام نرخ مالیات ها و دفعات اخذ آن را خودسرانه افزایش می دادند. این اوضاع به شدت فعالیت های کشاورزی را کاهش داد مبادلات بازرگانی را متوقف ساخت و بسیاری از صنایع تولیدی و کارگاه ها در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند.اخذ مکرر مالیات ها و افزایش خودسرانه میزان مالیات ها و نیز نبود قوانین مدون و مقنن در نظام مالیاتی، به عاملی مخرب و تشدید کننده بحران اقتصادی تبدیل شده بود. در چنین شرایطی غازان خان جهت سرو سامان دادن به اوضاع اقتصادی، به صدور فرامین اصلاحاتی در رابطه با نظام مالیاتی اقدام کرد و اجرای این احکام و اصلاحات آثار و نتایج مثبت و مفیدی را با خود به همراه آورد. بعد از مرگ غازان خان ، مجدداً نفوذ بزرگان صحرانشین و اعیان مغولی در نظام مالیاتی به نحو محسوس و چشم گیری افزایش یافت و از نو میزان مالیات های خودسرانه اضافه شد. سیاست مرکزیت که در عصر غازان خان، نظام مالیاتی به شدت متأثر از آن بود، در جریان تعارض دائم میان تمایلات متعارض سیاسی امرا و سرانجام زمینه قبول موثری نیافت .