نام پژوهشگر: بهمن حسینی خلیقانی
افشین حیدری بهمن حسینی خلیقانی
گیاه عدس الملوک یک گیاه مهم دارویی است، که هنوز هم، از این گیاه به صورت سنتی در درمان بیماری ها استفاده می شود. به لحاظ خصوصیات دارویی گیاه عدس الملوک، مطالعات بیوتکنوژی به ویژه کشت بافت این گیاه می تواند حائز اهمیت باشد. در پژوهش حاضر در مورد این گیاه القای کالوس و باززایی گیاهچه ها از طریق جنین زایی سوماتیکی با استفاده از ریزنمونه های کوتیلدون، هیپوکوتیل و قطعات ریشه در محیط کشت ms باترکیب غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد bap+ naa و tdz + naa مطالعه گردید. بر اساس نتایج حاصل، ترکیب سطوح مختلف تنظیم کننده های رشد bap + naa و tdz + naa بر روی صفت وزن کالوس، تعداد جنین های سوماتیکی، تعداد گیاهچه های باززا شده اختلاف معنی داری (05/0p<) نشان داد. القا شدن کالوس، جنین زایی سوماتیکی و باززایی گیاهچه ها در کلیه سطوح با غلظت های مختلف از تنظیم کننده های رشد مشاهده شد. بیشترین وزن کالوس (83/268 میلی گرم) در ترکیب 54/4 میکرومولارtdz با 68/2 میکرومولارnaa ، در ریزنمونه ریشه به دست آمد. بالاترین تعداد جنین سوماتیکی (71/18) با استفاده از تیمار 27/2 میکرومولار tdz + 03/4 میکرومولار naaدر ریزنمونه هیپوکوتیل و همچنین بیشترین باززایی گیاهچه ها (17/9) در تیمار 08/9 میکرومولار tdz با 03/4 میکرومولار naaدر ریزنمونه کوتیلدون مشاهده شد. گیاهچه ها در حضور محیط کشت 2/1 ms حاوی ترکیب 5/1 میکرومولار naa بیشترین القای ریشه زایی (24/60%) و طول ریشه (5/5 سانتی متر) را تولید نمودند. گیاهچه های باززا شده به طور نرمال و با موفقیت به شرایط محیطی غیر استریل سازگار شدند. این پروتکل می تواند برای ریزازدیادی گیاهان دارویی برای تکثیر توده ای، حفاظت ژرم پلاسم از خطر نابودی، تولید متابولیت های ثانویه و فرایند تراریختی ژنتیکی در گیاه عدس الملوک استفاده شود.