نام پژوهشگر: امین روشندل
مهدی رستگارنیا علی کدخدایی
شناخت هر چه بهتر مخزن جهت برنامه های ازدیاد برداشت و توسعه میادین هیدروکربنی امری لازم و ضروری است. در این خصوص استفاده از مفاهیم و تکنیک های نوین جهت دسته بندی سنگ-های مخزن و تعریف زون های تولیدی و غیر تولیدی بسیار مفید و کاربردی خواهد بود. تعریف زون-های مخزنی بر اساس واحدهای جریان هیدرولیکی و به کمک مفهوم تحلیل خوشه ای از جمله روش-های کاربردی مزبور می باشد که می توانند معایب زون بندی های مرسوم زمین شناسی و یا پتروفیزیکی را برطرف کرده و دیدگاهی نوین به تعریف نوع سنگ و زون بندی از دیدگاه مخزنی داشته باشند. در این مطالعه، ابتدا ما برای طبقه بندی انواع سنگ ها بر پایه واحدهای جریان هیدرولیکی از مفهوم رخساره های الکتریکی استفاده کرده تا زون هایی با تراوایی بالا را شناسایی کنیم تا بتوانیم مشکل هتروژنی و عوامل موثر دیاژنز را در تراوایی تشخیص دهیم. بدین صورت که ابتدا با به کار بردن روش خوشه بندی چند تفکیکی بر پایه گراف (mrgc) رخساره های الکتریکی بهینه را برای چاه شماره (12) به دست آوردیم. برای این کار از ارتباط لاگ nmr با شاخص زون جریان برای لینک کردن رخساره ها با تراوایی استفاده کردیم و در نهایت با استفاده از روش ماشین بردار پشتیبان این رخساره ها را برای چاه های دیگر تخمین زدیم. در مرحله بعد موج استونلی را با استفاده از روش رگرسیون بردار پشتیبان (svr) در چاه های 7 و 8 میدان محاسبه کردیم. برای این کار در هر یک از لیتولوژی های کربناته و ماسه سنگ یک مدل جداگانه ایجاد کردیم و سپس با در نظر گرفتن تغییرات لیتولوژی سازند که روی شاخص تراوایی استونلی تاثیرگذار هستند، فاکتور شاخص تطابق را برای کانی های اصلی سازند که دولومیت، آهک و ماسه سنگ هستند به دست آوردیم که برای این منظور از کالیبراسیون شاخص تراوایی استونلی با داده های تراوایی مغزه دو چاه شماره 8 و 7 استفاده کردیم. سپس با استفاده از حجم کانی های به دست آمده در هر عمق که خروجی ارزیابی پتروفیزیکی می باشد، شاخص تراوایی استونلی را در چاه-های دیگر تخمین زدیم. نتایج نشان داد که شاخص زون جریان بدست آمده از امواج استونلی تطابق خوبی را با رخساره های الکتریکی تخمین زده شده در مرحله قبل و همچنین نتایج ارزیابی پتروفیزیکی مانند حجم نفت، تخلخل موثر و ستون چینه شناسی نشان می دهد. سپس به منظور تعمیم شاخص زون جریان در بین چاه ها از تکنیک نشانگرهای لرزه ای استفاده کردیم. به این ترتیب که با بکار بستن وارون سازی لرزه ای به کمک نرم افزار همپسون راسل ، امپدانس صوتی پهن باند که بیشترین وابستگی را با شاخص زون جریان و تخلخل دارد از داده های لرزه ای استخراج شد. سپس با استفاده از رگرسیون مرحله ای و اعتبارسنجی متقابل، نشانگر های لرزه ای بهینه مرتبط با شاخص زون جریان و تخلخل انتخاب شدند. نتیجه ی این کار بدست آوردن توزیع سه بُعدی این پارامترها در سراسر مخزن است. این مدل های سه بعدی شاخص زون جریان و تخلخل دید صحیحی از گسترش زون های مستعد مخزنی (از نظر تولید) را بدست می دهند. نتایج به وضوح نشان می دهد که روش فوق در تعیین مکان های جدید جهت حفاری های تولیدی و تزریقی می تواند کمک شایانی کند.