نام پژوهشگر: سید عطاالله حسینی
مهران نصیری سید عطاالله حسینی
زهکشی ناصحیح جاده های جنگلی و وجود آب بر روی جاده سبب تخریب، فرسایش و کاهش پایداری آن می شود. با توجه به اهمیت این موضوع در مدیریت جنگل، مطالعه حاضر به منظور تعیین بهترین مکان های احداث آبروهای عرضی در منطقه برنجستانک سوادکوه انجام شد. به همین منظور ابتدا مشخصات هندسی جاده های جنگلی (2700 متر) و آبروهای عرضی موجود اندازه گیری شد. مشخصات هندسی جاده شامل شیب ویژه جاده، شیب دیواره های خاکی، عرض و اضافه عرض جاده، مشخصات هندسی مربوط به قوس های افقی و عمودی و مشخصات برداشت شده از آبروهای عرضی موجود شامل عمق ، طول و شیب ، ارتفاع دهانه های ورودی و خروجی، انحراف و اضافه طول آبروها بر روی دیواره خاکریزی می باشد. طی عملیات دفتری مشخصات هندسی مذکور در بسته های نرم افزاری arc info و roadeng وارد و خطوط آبراهه ها با استفاده از نرم افزار arc info شناسایی و پس از محاسبات هیدرولوژی به نرم افزار roadeng به منظور ترکیب لایه های خطی آبراهه ها و جاده موجود (طراحی شده توسط roadeng) منتقل شد. در نهایت مکان یابی در دو مقیاس کوچک (نقشه های هیدرولوژی و تقاطع آبراهه ها با جاده) و بزرگ (آنالیز terrain و استفاده از پروفیل طولی جاده) انجام شد. نتایج نشان داد از 14 آبروهای موجود در منطقه تعداد 8 عدد آن با توجه به تقاطع جاده و آبراهه ها (مقیاس بزرگ) و 6 عدد آن بر اساس مشخصات هندسی جاده (مقیاس بزرگ) شناسایی و احداث شده اند. تحلیل ها نشان داد که مکان یابی آبرو ها در مقیاس کوچک برای این 14 آبرو موجود به درستی انجام شده است. این در حالی است که در مقیاس بزرگ مکان یابی با استانداردهای طراحی هماهنگ نیست. بطوریکه بررسی های آماری نشان دهنده تفاوت معنی دار بین عمق و شیب آبرو های موجود با حالت استاندارد آن می باشد(p<0.05). همچنین عدم نصب صحیح تعداد 2 آبرو سبب وقوع حرکت توده ای و لغزش و رانش شده است. در مقیاس بزرگ به منظور ترمیم شبکه زهکشی منطقه تعداد 7 آبرو با توجه به شکستگی های هندسی پروفیل طولی، آنالیز terrain و ماتریکس پیشنهاد ( با توجه به وضعیت موجود) می شود. با توجه به نتایج می توان دریافت نرم افزار roadeng نقش موثری در تعیین بهترین مکان آبروهای عرضی در مقیاس بزرگ دارد و این در حالیست که سامانه های اطلاعات جغرافیایی (دقت کم اطلاعات) به منظور مکان یابی در مقیاس بزرگ آبرو ها پیشنهاد نمی شود.
محمد حجازیان مجید لطفعلیان
این تحقیق با عنوان بررسی عملکرد این اسکیدر پس از دو دهه فعالیت و با هدف محاسبه دقیق عملکرد تولید ساعتی و هزینه چوب کشی این ماشین با این فرض که در ارتفاعات مختلف از سطح دریا ممکن است عملکرد و هزینه چوب کشی متفاوت باشد، تعیین مدل ریاضی پیش بینی زمان چوب کشی، بررسی عوامل موثر بر چوب کشی و مقایسه عملکرد فعلی با دو دهه گذشته با این فرض که عملکرد آن کاهش معنی داری نداشته است، انجام شد. محل مطالعه در سه منطقه بهره برداری حوزه شرکت نکاچوب در محدوده شهرستان نکا و در بخش های دو، شش و هفت خال (بر اساس تقسیم بندی طرح های جنگل داری) که از لحاظ ارتفاعی به ترتیب در پایین بند، میان بند و بالابند قرار داشتند، انتخاب گردید. روش مطالعه تکنیک مطالعه کار و زمان سنجی به روش زمان پیوسته انتخاب شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها نتایج نشان داد که در هر سه منطقه فاصله چوب کشی مهم ترین عامل موثر در زمان چوب کشی بود. میانگین حجم بار از پایین به بالا بند افزایش و میانگین تعداد بار کاهش یافت. تولید ساعتی با احتساب تأخیر های فنی برای پایین بند 15/6 مترمکعب، میان بند 90/7 مترمکعب و بالابند 72/8 مترمکعب محاسبه شد. عملکرد تولید ساعتی از پایین به بالابند روند افزایشی داشت و اختلاف بین مناطق معنی دار بود. هزینه چوبکشی به ازای هر مترمکعب گرده بینه برای پایین بند 200493 ریال، میان بند 157499 ریال و بالابند 148740 ریال محاسبه شد. هزینه سیستم از پایین به بالابند افزایش اما هزینه چوب کشی به دلیل افزایش عملکرد اسکیدر کاهش یافت. با مقایسه نتایج این تحقیق با نتایج تحقیقات دو دهه گذشته در شرایط مشابه، مشخص شد که عملکرد این اسکیدر کاهش معنی داری داشته است. کاهش منابع مالی شرکت های بهره بردار، پایین بودن هزینه های تعمیراتی در ایران و افزایش قیمت چوب از جمله عواملی است که باعث شده پس از دو دهه و با اتمام عمر مفید، این ماشین همچنان مورد استفاده قرار گیرد.
الهام فاضلی شهرودی سید عطاالله حسینی
نقش جاده ها در بهره برداری جنگل، جنگل کاری، گردشگری و اجرای پروژه ها و طرح های جنگلداری بسیار مهم و حیاتی است. یکی از مهم ترین آثار سوء ساخت جاده های غیراستاندارد و یا ساخت جاده در مناطق دارای خاک سست، رانش و لغزش دامنه های حاصل از عبور جاده است که هر ساله خسارات زیادی به بار می آورد. استفاده از تکنیک های زیست مهندسی از مهم ترین و بهترین روش های تثبیت دامنه های حاصل از عبور جاده است. جنگل های شمال ایران در دو جبهه شمالی و جنوبی پراکنده شده است که به لحاظ شرایط اقلیمی، رطوبت و رشد گونه ها متفاوت اند. مناطق مورد مطالعه در حوزه استخرپشت واقع در بخش شش و هشت و در محدوده شهرستان نکا واقع شده است. در این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر تثبیت زیستی در دو جبهه شمالی و جنوبی، در هر جبهه یک منطقه رانشی تثبیت شده با روش زیست مهندسی انتخاب شد و با استفاده از گونه افرا و یک منطقه در حال رانش و یک منطقه شاهد به عنوان مکان مطالعه انتخاب شد. عملیات ترازیابی در مناطق تثبیت شده و رانشی در سه دوره انجام و همزمان اقدام به جمع آوری نمونه خاک گردید. نتایج نشان داد که میانگین جابجایی خط لغزش درمنطقه رانشی شمالی 9 سانتیمتر و در منطقه رانشی جنوبی 6 سانتیمتر است. میزان رانش درجبهه شمالی بیشتر از جبهه جنوبی است که این اختلاف دراین مطالعه 32 درصد است؛ بنابراین جهت جغرافیایی بر میزان رانش دامنه ها موثراست. مقایسه نتایج ترازیابی در مناطق لغزشی و رانشی دو جبهه مشخص شد که تثبیت بیولوژیک در جبهه شمالی باعث کاهش 33 درصدی میزان حرکت و در جبهه جنوبی 66 درصد بوده است. اثر تثبیت بیولوژیک درجبهه جنوبی بیشتر از جبهه شمالی بوده است. خصوصیات مکانیک خاک در منطقه تثبیت شده و منطقه رانشی متفاوت است. در برنامه ریزی برای انجام عملیات تثبیت بیولوژیک لازم است به خصوصیات مکانیک خاک، خصوصیات رویشگاهی و گونه های مناسب برای کاشت در دامنه های لغزش توجه شود.
مریم سلیمی سید عطاالله حسینی
جادههای جنگلی از الزامات مدیریت واحد جنگل محسوب می شوند.توسکای ییلاقی (alnus subcordata) یکی از گونه هایی است که معمولاً گونه پیشگام آغاز کننده توالی ثانویه در اطراف جاده ها است و از طریق تثبیت ازت بتدریج شرایط را برای حضور سایر گونه-ها فراهم می سازد. این تحقیق در جنگل های سری دارابکلا انجام شد.مشخصه های نظیر قطر، ارتفاع، محل شروع شاخه دوانی، تقارن تاج و دوایر سالیانه در دو طرف رو و پشت جاده (برای درختان توسکای حاشیه جاده)، و مشخصه های خاک اندازه گیری شدند. آنالیز داده-ها در نرم افزار sasانجام گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده می توان بیان داشت که به علت تراکم رویش در حاشیه جاده درختان توسکایی که در حاشیه رشد کرده اند بطور معنی داری از ارتفاع بیشتری برخوردارند.