نام پژوهشگر: غلام حسین اعرابی اعرابی
سمیه پناهی غلام حسین اعرابی اعرابی
جایگاه رفیع و شخصیت والای امام علی(ع)در فرهنگ شیعه و نیاز همیشگی جامعه مسلمین،به خصوص جامعه ما در عصر حاضر،به الگوگیری از روش های سیاست گذاری و حکومت داری اما علی(ع) ما را بر آن داشت که به بررسی و تبیین یکی از جنبه های زندگی اجتماعی و سیاسی ایشان بپردازیم .در این پروژه نحوه تعامل امام علی (ع) با خلفای ثلاثه با تاکید بر منابع تاریخی و سنت روایی بررسی شده است با توجه به مطالب بدست آمده نحوه ی تعامل حضرت امیر را به دو دسته ی نگاه انتقادی و نگاه مشاوره ای و راهنمایی تقسیم کردیم در نگاه انتقادی به انتقادهای حضرت از خلفا ودر نگاه مشاوره ای و راهنمایی به مشاوره و راهنمایی های امام (ع) نسبت به خلفای ثلاثه پرداخته شده است در قسمت نگاه انتقادی برخورد حضرت به دو صورت 1- صریح و 2 -غیر صریح ؛ آورده شده که در قسمت صریح ،دو نحوه از انتقاد حضرت 1- به نحوعام در قالب استدلال های انتقادی حضرت در قبال خلفا؛2 -،به نحوخاص، ازتک تک خلفا انتقاد کرده اند ؛و در قسمت غیر صریح به انتقادهای حضرت از1- دنیا گرایی 2-بدعت های جامعه 3- کارگزاران خلفا4- وتمجید از اهل بیت ، پرداخته شده است که با توجه به مدلول سخن حضرت به صورت تلویحی انتقاد ار خلفا را میرساند،و در تعامل مثبت به مشاوره های: سیاسی ،علمی ،قضایی ، نظامی ،اقتصادی حضرت نسبت به خلفای ثلاثه پرداخته شده است و در ذیل هر شاهد تاریخی مبنی بر استناد خویش ، نظر های مخالف را نیز آورده و پاسخ دادیم ودر رهگذر این بررسی میتوان گفت حضرت امیر(ع) خلفا ثلاثه را به عنوان جانشین پیامبر اعم از طریق نص ،لیاقت و افضلیت وقرابت وخویشاوندی رد کرده و علاوه براین از سایر عملکرد خلفا در زمان خلافت نیز انتقاد داشته است ودر برخی شواهد تاریخی همکاری هایی داشته که بر اساس یک عده از اصول ومبانی و در نظر گرفتن وحدت و مصالح مسلمین بوده ،به عبارت دیگر می توان گفت آثار این نحوه از تعامل امام(ع) هم ،حفظ این اصول ومبانی بوده است. واژگان کلیدی: تعامل،خلفای ثلاثه ، امام علی (ع)