نام پژوهشگر: سید سعید احمدی زاویه
سید مهدی میرصالحی سید سعید احمدی زاویه
کاخ گلستان از بناهای به جای مانده از ارگ تاریخی تهران است که روزگاری همانند نگینی در آن می درخشید . بناهای این کاخ در زمانهای مختلف ساخته شده و نام آن از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی گرفته شده است . سابقه تاریخی آن به دوره صفویه باز می گردد ولی در دوره قاجار گسترش فراوان یافته و محل سکونت شاهان قاجار بوده است . در دوره قاجار بناهای متعددی در داخل ارک تهران بنا شده که عمدتاً در زمان فتحعلی شاه وناصر الدین شاه احداث گردیده است. در دوران رضا شاه پهلوی جهت مراسم رسمی و محل اقامت روسای جمهور و مهمانان خارجی استفاده می شد و پس از آن مجموعه گلستان بصورت موزه درآمد تا همگان بتوانند از آن دیدن نمایند. آنچه مربوط به این تحقیق می باشد وجود اشیای فرهنگی و بخصوص 6 تخته از فرشهایی است که در دوره قاجار و پهلوی برای تز ئین تالار سلام این مجموعه خریداری شده است. با توجه به اینکه بیش از 100 تا 150 سال از عمر این فرشها می گذرد و از آنجا که شرایط لازم از نظر مدیریت حفاظت و نوع نگهداری برای حفاظت آنها فراهم نبوده و هر یک از فرشها در معرض آسیبهای مختلف قرار گرفته اند، نخست نسبت به بررسی فرشها و آسیبهای وارده پرداخته و سپس متناسب با شرایط محیطی تالار سلام ، نوع کاربری ، دکوراسیون و فضای داخلی کاخ به تبیین وضع مطلوب و ارائه راه کارهای مناسب برای حفاظت پیشگیرانه از این فرشها اقدام نموده است . در این پژوهش ابتدا منابع کتابخانه ای ، اینترنتی و پژوهش های صورت گرفته پیرامون قدمت و تاریخچه کاخ و اشیای فرهنگی و بخصوص فرشهای موجود در آن، مبنا قرار گرفته و در تدوین رساله در فصل اول به بیان موضوع و روش تحقیق و در فصل دوم به مبانی نظری تحقیق شامل ساختار قالی ( فیزیک فرش) ، نخ ، الیاف و رنگینه های مورد استفاده و روشهای رنگرزی می پردازیم و سپس به آسیب شناسی عوامل مختلف بر روی الیاف قالی از طریق انواع آزمایشات مربوطه و تقسیم بندی انواع آسیب دیدگی و مرمت قالی و نیز بررسی عوامل تخریبی در موز ه ها بر روی قالیها و روشهای کنترل آنها پرداخته ایم. در ادامه پژوهش و در فصل سوم به یافته های میدانی پژوهش شامل بررسی و ارزیابی عملی و فنی هر یک از قالیهای تالار سلام و تهیه گزارش بصری اقدام شده است و در فصل چهارم با توجه به شرایط هر یک از قالیها از نظر میزان و نوع آسیب دیدگی ، نحوه قرار گیری قالیها ، شرایط محیطی تالار و امکان تامین شرایط و منابع لازم ، نسبت به ارائه راه کارهای حفاظت پیشگیرانه و مدیریت حفاظت با توجه به ارزشهای ملموس و غیر ملموس فرش ایران بعنوان یک میراث فرهنگی تاکید و توجه شده است.