نام پژوهشگر: محمد سالار اسماعیل زاده

شریعتی،مدرنیته و دموکراسی هدایت شده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1391
  میثم اسماعیل زاده   احسان شریعتی

چکیده: یکی از مهمترین مساله هایی که روشنفکران و روشنفکران دینی در صدد پاسخگویی به آن هستند، مساله ما وغرب است که پیشینه آن به زمان مواجهه و برخورد ایران با تمدن غرب ومدرنیته بازمیگردد.در این پژوهش سعی شده است که ما و غرب و به عبارتی دقیقتر مبحث سنت و مدرنیته به عنوان یکی از دغدغه هایی فکری جامعه روشنفکری از دیدگاه دکتر علی شریعتی به عنوان یک روشنفکر دینی بررسی شود.شریعتی ضمن نقد غرب،تاریخچه روشنفکری در ایران را بررسی کرده و کارویژه روشنفکران را مشخص میکند و در نهایت راهکار خود را در برابر غرب که بازگشت به خویشتن میباشد را ارائه میدهد.از دیدگاه وی رسالت اولیه و اساسی یک روشنفکر فقط آگاهی دادن است.وی معتقد است اگر روشنفکر به متن جامعه خود آگاهی بدهد،از متن جامعه قهرمانانی به وجود خواهند آمد که لیاقت رهبری کردن خود روشنفکر را هم خواهد داشت.همچنین گرچه شریعتی به نفی غرب پرداخت و آن را مورد نقد قرار داد،اما این به معنای نفی کامل غرب نبود،او هرگز ادعا نکرده است که ما نیازی به دستاوردهای دنیای مدرن نداریم و استفاده از علم و تکنولوژی غرب را ممکن میداند و در عین حال برای مقابله با فرهنگ غرب تئوری بازگشت به خویشتن را ارائه میدهد.وی همچنین به مبحث دموکراسی متعهد میپردازد واشاره میکند تا زمانی که مردم یک جامعه به مرز آگاهی کامل نرسیده و تفرقه و بحران های اجتماعی(بحران سیاسی،هویت و...)در یک جامعه حاکم است، دموکراسی متعهد تا رسیدن جامعه به مرز آگاهی و طی کردن دوره گذار به عنوان مناسب ترین سیستم سیاسی مطرح میگردد. کلید واژه: سنت، مدرنیته، دموکراسی متعهد، ایدئولوژی