نام پژوهشگر: علی رضا شانظری

صور خیال در دیوان کمال الدین اصفهانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یاسوج - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  باقر گودرزی   علی رضا شانظری

کمال الدین اصفهانی شاعر اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم است. وی مشهور به خلّاق المعانی از شاعران پایان دوره ی سبک خراسانی و آغاز سبک عراقی می باشد؛ از این نظر او را مبدع قصیده در سبک عراقی می دانند . بیشتر اشعار وی قصیده و قطعه است که از قالب های سبک خراسانی است ؛ امّا آوردن تشبیهات بکر و تغزّل های بدیع در آغاز قصاید رنگ سبک عراقی به اشعار این شاعر داده است . موضوع قابل ذکر در مورد سبک شعر او ، توجّه شاعر به شگردهای بیانی و صور خیال است . به عنوان مثال وی در انواع تشبیه طبع آزمایی کرده ، از تشبیهات انتزاعی و معقول استفاده نموده است . انواع استعاره و مجاز در دیوان او دیده می شود .کمـال الـدین شـاعری مدّاح و قصیده سراست ؛ از این نظر اغراق جایگاه ویژه ای در دیوان او دارد . در بعضی از قطعات کمـال الـدین ، عنـاصر هجـو ، هـزل و نـدرتـاً طنز به چشم می خورد. نقش عناصر طبیعی در تصویر سازی های وی حائز اهمیّت است . در این پایان نامه ابتدا مقدمه ی کوتاهی درباره ی علم بیان و موضوع آن آورده شد .در ادامه سعی شده است وضعیت اجتماعی ، سیاسی و مذهبی دوره ی شاعر روشن شود و درباره ی زندگی ، مذهب ، مشرب و سبک شعر او نکاتی ذکر شود. آنگاه صور خیال (تشبیه ، استعاره ،کنایه ،مجاز ، اغراق، نماد و طنز ) به طور کلّی و جداگانه در دیوان او مورد بررسی قرار گرفت و شواهد مثال به صورت مختصر ارائه گردید. در آخر نمودار تشبیه ، استعاره ، کنایه ، مجاز و بسامد آنها به طور تقریبی نشان داده شد. سپس نتیجه ی کلی این تحقیق بیان گردیده است