نام پژوهشگر: محمد یخچالی
امید قشقایی محمد یخچالی
بندپایان در حدود 75درصد انواع جانوران از جمله کنه های ایکسودیده ، بزرگترین شاخه جانوری می باشند (یخچالی و حاجی حسن زاده زرزای, 1383). خانواده کنه های سخت در زیر راسته متااستیگماتا و راسته کنه سانان (آکارینا) از شاخه بندپایان قرار دارند (wall and shearer, 2001). تاکنون 650 گونه و در حدود 13 جنس در 5 زیرخانواده از آنها گزارش گردیده است (wall and shearer, 1997; wall and shearer, 2001 ). به طوری که 10 درصد کنه ها از حیوانات اهلی به ویژه گاو و گسفند تغذیه می کنند و در انتقال مرحله ای یا بیولوژیک عوامل بماری زا به انسان و دام از اهمیت بهداشتی برخوردارند (calisir, 1997). کنه های سخت نظیر سایر انواع موجودات به زندگی در مناطقی که از نظر زیستی برای آنها مناسب تر بوده است خو گرفته اند و حتی از نظر تکاملی نیز تغییرات متعددی در بدن آنها برای تطابق با محیط زیستبه وجود آمده است از طرف دیگر زمان وفور کنه ها در هر منطقه, همواره با انتشار برخی از امراض عفونی و از جمله امراض انگلی خونی در دام ها همراه بوده است (marchette and stiller, 1982). از کنه جنس هیالوما (خانواده ایکسودیده) در سراسر دنیا 30 گونه گزارش شده است که از این تعداد در ایران تاکنون 14 گونه هیالوما از پستانداران اهلی شناسایی و گزارش شده اند (یخچالی و حاجی حسن زاده زرزای, 1383). بیماری های متعدد ویروسی توسط گونه های هیالوما منتقل می شوند از جمله کنه هیالوما در انتقال تب کنگو-کریمه به انسان نقش دارد. گونه های کنه ای هیالوما همچنین در انتقال بیماری های انگلی تک یاخته ای به نشخوارکنندگان نظیر تیلریوزیس گرمسیریایفای نقش می کنند (alons et al. 1992; kocan et al., 1990; razmi et al., 2003). علاوه بر آن کنه های سخت از گونه های هیالوما در بروز بیماری فلج کنه ای در نشخوارکنندگان و نیز مسمومیت کنه ای گوساله ها مطرح هستند (yakhchali and hosseini, 2006).