همچنان که هنر هر دوره ، میراث دار هنر پیشین خود است ، سنت کتابت نسخ خطی در هر زمان، مواریث کهن هنر ایرانی را به نسل های بعد از خویش ، منتقل کرده است ، در این میان ، نسخه خطی "شاهنامه رشیدا" که در نیمه دوم حکومت صفویان بر پایه های مکتب اصفهان بنا گردید بر سنت کتاب آرایی شاهکارهای پیشین ، قوام یافت و سلیقه دوران خویش را با مولفه های جدید و اشاراتی هم گام ، با زمان خود ماندگار کرد . هدف پژوهش حاضر ، معرفی ویژگی های ساختاری و شناخت منابع مختلف الهام و چگونگی تأثیر گذاری آن در شکل گیری سبک تصویری نگاره های این شاهنامه می باشد. پایبندی به اصول و تفکر زیبایی شناسی مکتب نقاشی اصفهان به عنوان بستر شکل گیری اثر ، در تصاویر این نسخه مشهود است و بررسی ساختار صوری نگاره ها ، حاکی از حضور سنت های نگارگری کهن ، در تار و پود تصاویر است که طی قرون متمادی به حیات خود ادامه داده و با حفظ و انتقال شاخص ها واصول بنیادین خود در نگاره های شاهنامه رشیدا تجلی یافته است.

تعریف مساله، اهداف: هنر کلام و نگارش به همراه تزیین کتب و مصورسازی آن ها، طی قرون متمادی، هیچ گاه از تحول و توسعه بازنایستاده است. در این نوشتار، تصویرگری به مثابه یک عامل، به عنوان بخشی از عوامل بیانگری یک مطلب ادبی بررسی می شود. نخست، با بررسی تکوینی، نمونه های کهن ارزشمند کتاب «کلیله و دمنه» جمع آوری و ویژگی های آن طبق مراحل کتاب آرایی سنتی به صورت تصویری طبقه بندی و تحلیل خواهد شد. بخش دوم به جستجوی نمونه های معاصر مصورسازی این کتاب و بررسی کتاب آرایی نوین می پردازد که در نهایت ارتباط آن ها با یکدیگر در زمان گذشته و حال را مورد توجه قرار خواهد داد. همچنین در این پژوهش سعی بر این است که قالب های تصویری گوناگون به کار رفته در تصویرسازی داستان های این کتاب ارزشمند در ادوار کهن بررسی گردد و ویژگی های تصویری پدیدآمده بر مبنای این تصاویر در تصویرسازی معاصر کشف و شناسایی، همچنین اطلاعات تاریخی کامل و تصویرگری دوره هایی که این کتاب در آن به تصویر درآمده بررسی و معرفی شود و اینکه تصاویر کتاب های معاصر تا چه حد دارای اصالت و یا وابسته به قبل است. ضمن اینکه جایگاه عناصر تصویری در این آثار مورد مطالعه قرار گرفته و بیان شود. مواد و روش انجام تحقیق: روش تحقیق برای انجام این پژوهش به صورت تاریخی ـ تطبیقی خواهد بود و همچنین گردآوری اطلاعات آن از طریق میدانی و کتابخانه ای قرار داده خواهد شد. نتایج: نتایج حاصل از این بررسی با توجه به اهمیت ادبی و تاریخی «کلیله و دمنه» در کتاب آرایی سنتی، نشان می دهد با ورود چاپ سنگی به ایران، تصویرگری همچون گذشته اما با تکنیکی جدیدتر راه خود را ادامه داده است. اما در چندساله اخیر، یعنی پیشرفت های چاپ و تکنولوژی، روند طراحی کلیله و دمنه را به جهت های متفاوتی برده است. نتیجه گیری: طبق نتایج حاصله از این تحقیق، با توجه به کمبود نمونه تمام مصور از این کتاب ادبی ارزشمند برای نسل امروز، در پروژه عملی طرحی برای کتاب آرایی و مصورسازی تمام این کتاب ارائه می شود که در آن داستان در داستان بودن و سبک ادبی، به همراه صفحه آرایی آن به خوبی نمایان شود تا یک روند منطقی بین طراحی محتوای کتاب و کتاب آرایی آن بوجود بیاید، ضمن اینکه بخش هایی از آن را برای نمونه بر اساس نگاره های سنتی، تصویرسازی کرده تا پیوند بین نگارگری و تصویرسازی معاصر را نشان دهد. واژگان کلیدی: کتاب آرایی و مصورسازی، کتاب کلیله و دمنه، سنتی و نوین.