نام پژوهشگر: امان اله یغمایی
نرگس عبدی فر رضا نوری شادمهانی
هدف اصلی در این پژوهش ، توجه و تمرکز بر ساختار معماری و تزئینات کاخ سلیمانیه قرار گرفته است و همچنین یکی از مهمترین اهداف این رساله تحلیل سبک شناختی نقاشی دیواری این کاخ می باشد . مبنای کار بر اساس استخراج یافته ها از متون کهن ، تصاویر بر جای مانده از آلبوم خانه سلطنتی ، مطالب انتشار یافته در سال های اخیر و نتایج کاوشهای باستان شناختی و همچنین بر اساس روش میدانی می باشد. نگارنده با مطالعه و بررسی موارد پیشگفته با معماری قاجاریه آشنا گردیده و به این مهم رسیده که معماری اوایل قاجار تا دوره ناصرالدین شاه با دوره بعد از آن متفاوت بوده است . بنای مورد نظر (کاخ سلیمانیه) در اوایل قاجار به دستور فتحعلی شاه ساخته شده از نظر شکل معماری به دوره قبل از خود یعنی صفویه بازمی گردد و از حیث نقوش دیواری تحت تأثیر نقوش برجسته پیش از اسلام و نقوش دیواری صفویه و همچنین متأثر از اسلوب اروپا بوده است .
ساناز حسن زاده امان اله یغمایی
محوطه مورد بررسی در این پروژه دژ رشکان که درغرب کوه بی بی شهربانودر شهرری و جنوب کارخانه قدیم سیمان ری قرار گرفته است و در تاریخ31/4/1313با نام مرکز شهر سلجوقی و دیالمه به شماره 215 در فهرست اثار ملی به ثبت رسیده است.این محوطه در قالب چند فصل حفاری که درفصل اول در سالهای 1313-1315توسط اریخ اشمیت مورد بررسی قرار گرفته که به علت مرگ ناگهانی وی نتایج آن هرگز منتشر نگردید. در سال1362 این محوطه توسط اقایان یحیی کوثری و علی اصغر میر فتاح مورد بررسی قرار گرفت. آخرین فصل حفاری در این محوطه در سال1381 توسط آقای قدیر افروند صورت گرفته است.در بهار 91گروه حفاری به سرپرستی دکتر مرتضایی و اعضای گروه وی در قسمت ضلع شرقی محوطه دژ رشکان کاوش اضطراری صورت گرفته است. حال این پروژه به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی و تغییرات و تطورات فرهنگ دشت ری در دوره تاریخی (اشکانی)و اوایل اسلام و شناسایی فضای معماری دژرشکان وکسب اطلاع ازنحوه ساخت یکی از قلعه های دشتی دوره اشکانی تا اوایل اسلام واینکه ایا این قلعه طبرک یک قلعه نظامی بوده است انجام گردیده است. .هم چنین با مطالعه گونه شناسی سفال های دژ رشکان ومطالعه بر روی سکه های یافت شده در این محوطه می توان چنین بیان کردکه محوطه مذکور همانند دیگر قلعه ها دارای بخش های مختلف شامل ساختمان نگهبانی ساختمان شرقی وبرج شرقی بوده است .گاهادر متون دیگر بیان شده این محوطه برای پنهان کردن و نگهداری مهمات وابزار و سلاحهای جنگی کاربرد داشته است. واژه های کلیدی :دژ- قلعه - طبرک - برج بارو- دژ رشکان - اشکانی