نام پژوهشگر: نصرت اله ملکی
ناهید ویسی سلطان رون
در چند سال اخیر با توجه به اهمیت مسایل زیست محیطی و درک جایگاه واقعی این مسئله، استفاده از ترکیب های گیاهی در بین محققان به عنوان یکی از روش های جایگزین برای متیل بروماید و فسفین مطرح شده است. در این تحقیق اثر حشره کشی و دورکنندگی عصاره میوه سرو (thuja orientalis)، پوسته سبز گردو (juglans regia) و برگ بنه (pistacia khinjuk) روی حشرات کامل شپشه آرد (tribolium confusum) و شپشه دندانه دار برنج (oryzaephilus surinamensis) در دمای 1 ±27 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. عصاره گیری با استفاده از متانول صورت گرفت. آزمایش سمیت تماسی روی حشرات 1 تا 7 روزه انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که میزان مرگ و میر حشرات مورد آزمایش پس از 24 ساعت با افزایش غلظت عصار ه ها به صورت معنی داری افزایش می یابد. عصاره متانولی پوست سبز میوه گردو بیش ترین سمیت را نسبت به دو عصاره دیگر روی شپشه دندانه دار ایجاد کرد و عصاره متانولی برگ بنه سمیت بیش تری را نسبت به عصاره متانولی میوه سرو نشان داد. مقادیر lc50 برای گیاهان سرو، بنه و گردو روی شپشه آرد (t.confusum) 37/32، 32/9، 015/5 و روی شپشه دندانه دار برنج، 99/8، 47/5، 73/2 میلی گرم بر میلی لیتر محاسبه شد. بین درصد دورکنندگی غلظت های مختلف این سه عصاره در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. بیش ترین میزان دورکنندگی مربوط به عصاره بنه بود. جهت شناسایی اجزای عصاره از تکنیک gc-mass استفاده شد. فراوانترین ترکیبات شناسایی شده در عصاره سرو به ترتیب 5-hydroxymethylfurfural، furanmethanol، pyrocatechol ، alpha.-cedrol، 5-hydroxymaltol، monochloroquinone، isopropyl isothiocyanate ، phenol, 2-methoxy-4-(1-propenyl) و acetamide n-(aminocarbonyl) ، به نسبت 05/45، 19/8، 09/6، 72/4، 32/3، 15/3، 83/2، 80/2، 43/2 درصد، در بنه به ترتیب 5-ethoxy-4-phenyl-2-isopropylphenol، phenylethyl alcohol ، benzyl alcohol ، 1,2-benzenediol، spathulenol، myrcene به نسبت 02/29، 78/10، 8/7، 67/6، 07/2، 03/2 درصد و در گردو به ترتیب benzaldehyde, 4-butoxy-،7-methoxy-1-tetralone ، phenol, 2,6-dimethoxy-، 2-furanmethanol ، 2-methoxy-4-vinylphenol، blumenol c، 2,6,10-trimethylundecan- و propyl isothiocyanate به نسبت 87/54 ، 44/9 ، 45/7 ، 32/4 ،5 /2، 38/2، 04/2 ، 82/1 درصد بودند.