نتیجه گیری : حضور عالمان دینی در دو گروه عالمان دینی ایرانی و سادات که غالباً مقامات صدر را در طور حکومت صفویه در اختیار داشتند و علمای مهاجر مخصوصاً علمای جبل عامل که غالباً مناصب « شیخ الاسلام » و قضاوت را بر عهده داشتند از نکات مهم تاریخ معاصر است مقام صدر در دستگاه حکومت صفوی عهده دار ریاست بر امور شرعیه بود و انتصاب شیخ الاسلامان و امامان جمعه با پیشنهاد وی صورت می گرفت و از طرف دیگر مشروعیت دینی دولت صفوی را تایید میکرد . پادشاهان صفوی توانستند با ارائه سیاستی خاص پیوند سیاسی با صدور داشته باشند و بتوانند ضمن اتحاد با آنان ، مسائل مذهبی و مناصب مذهبی را نیز تحت کنترل خود در آورند . بعدها در زمان شاه عباس از قدرت اجرائی مقام صدر کاسته شد و تنها رسیدگی به اوقاف به عهده صدر بود . شاه عباس حتی مدتی خود شخصاً عهده دار این مقام بود از زمان شاه صفی مقام صدر به دو صدر خاصه و عامه تقسیم می شد .

در سال هفده هجری مسلمانان مجموعه وسیعی از فتوحات را تحت سیطره خود داشتند که قسمت قابل توجهی از آن در منطقه عراق و مرزهای ایران یا امپراطوری ساسانی بود. برای محافظت از این فتوحات و ادامه آن ها به صورت هدفمند نیاز به پادگانی نظامی احساس می شد که این پادگان در زمان خلافت عمر ساخته شد. پادگانی که مراحل رشد و تکوین خود را پله پله و مرحله به مرحله طی کرد تا تبدیل شد به شهر کوفه. شهر هزار قبیله هزار رنگ. کوفه از همان ابتدا بافت اجتماعی خاصی داشت. بافتی پراکنده و متشکل از قبیله هایی مختلف با ریشه های متفاوت. اعراب بادیه و شهر نشین. قبایل یمنی و نزاری و حتی ایرانیان. حال در این تحقیق قصد بر آن است که تاثیر این جامعه را بر افرادش بررسی شود و به طور جزییتر باز یافته شود که ساختار اجتماعی کوفه چه تاثیری بر پیمان شکنی کوفیان داشته است و در این راستا عوامل موثر بر این ساختار نیز از نظر گذرانده شده اند. از جمله موقعیت جغرافیایی کوفه و ترکیب جمعیتی اولیه آن. همچنین مصداق هایی از رفتارهای فردی و اجتماعی اهل کوفه در زمان سه خلیفه اول و والیان منصوب از طرف آن ها بر کوفه. و نظام مالی و اداری و ساختار مذهبی آن که در شکل گیری ساختار اجتماعی این شهر موثرند. با کنار هم قرار دادن همه این موارد تصویری کلی از ساختار اجتماعی کوفه حاصل می شود. که می توان تاثیرش را بر پیمان شکنی کوفیان مورد بحث و بررسی قرار داد.