نام پژوهشگر: امیر علی حمیدیه
بهزاد خوانساری نژاد حوریه سلیمان جاهی
ویروس سیتومگال انسانی (hcmv) یکی از مهمترین عوامل عفونی است که سبب ابتلا و مرگ و میر در بیماران دریافت کننده پیوند سلول های بنیادی خونساز می گردد. درحال حاضر استراتژی پذیرفته شده جهت کنترل عفونت hcmv در این بیماران، درمان پیشدستانه است. موفقیت در این نوع درمان نیازمند در دست بودن روش های تشخیصی کمّی حساس و دقیق است. روش نیمه کمّی آنتی ژنمیا pp65 سال ها است که برای پایش hcmv در ایران استفاده می شود. با این وجود این روش دارای معایبی است که در برخی از شرایط کاربرد آن را دچار مشکل می کند. در مقایسه با آنتی ژنمیا pp65، روش qpcr حساس تر است و فاقد مشکلات آزمون آنتی ژنمیا می باشد. با وجود اینکه چندین کیت تجاری معتبر qpcr برای کمّیت سنجی hcmv وجود دارد، اشکال عمد? این کیت ها قیمت بسیار بالای آنها است که کاربردشان را در کشورهای در حال توسعه با محدودیت مواجه کرده است. ازاین رو در پژوهش حاضر یک روش qpcr خانگی مقرون به صرفه، بر مبنای تکنولوژی پروب های هیدرولیز شونده، جهت کمّیت سنجی dna ویروس سیتومگال انسانی راه اندازی و معتبرسازی شد. کارایی این روش در یک مطالع? همگروهی آینده نگر، بر روی 1179 نمونه بالینی از 82 کودک دریافت کننده پیوند سلول های بنیادی خونساز، ارزیابی گردید. نتایج حاصل از این روش با نتایج روش مرسوم آنتی ژنمیا مقایسه گردید و تلاش شد که یک الگوی پایش کاربردی hcmv که متناسب برای شرایط اقتصادی کشور، است، ارائه گردد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که روش qpcr طراحی شده دارای تکرار پذیری و حساسیت و ویژگی آنالیتیک بسیار مناسبی است. مقایس? روش طراحی شده با یک کیت تجاری معتبر نشان داد که این دو روش دارای همبستگی بالایی هستند. حساسیت و ویژگی تشخیصی روش طراحی شده به ترتیب معادل 1/93% و 6/96% می باشد. بر اساس یافته های مطالع? همگروهی، در مقایسه با روش مرسوم آنتی ژنمیا، روش qpcr از حساسیت بیشتری برخوردار است و عفونت hcmv را زودتر تشخیص می دهد. با استفاده از آنالیز منحنی roc، غلظت 843 کپی/میلی لیتر از dna ویروس بعنوان آستان? درمان پیشدستانه در بیماران دارای ریسک بالای بیماری، و غلظت 1390 کپی/میلی لیتر بعنوان آستان? درمان در بیماران دارای ریسک پایین بیماری، در نظر گرفته شد. بعلاوه مشخص گردید که وجود gvhd، سطح داروی سیکلوسپورین در خون بیماران و رابط? hla دهنده و گیرنده پیوند، از عوامل تأثیرگذار در عود عفونت hcmv می باشند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که روش qpcr طراحی شده می تواند با کارایی بالا و بصورت مقرون به صرفه برای پایش عفونت hcmv در بیماران دریافت کننده پیوند سلول های بنیادی خونساز مورد استفاده قرار گیرد.