نام پژوهشگر: سید رضی موسوی

مقایسه هنر در آیین فتوّت و آیین ذن (با تکیه بر آثار د.ت.سوزوکی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1391
  امیر جوان آراسته   ابوالفضل محمودی

پژوهش پیش رو تلاشی است در راستای شناختی دقیق تر از هنر به معنای اصیل آن در ساحت دو جریان شرقی مهم و پردامنه دینی، یکی «فتوّت» بالیده در دامان تصوّف و عرفان اسلامی و دیگری «ذن» برآمده از تعالیم بودایی . پرسش اصلی این نوشتار آن است که مشابهت آیین ذن بودایی با آیین فتوّت اسلامی در عرصه هنر و هنرورزی به چه میزان است و در راستای پاسخگویی به این پرسش نویسنده با روشی کتابخانه ای و به صورت تحلیلی و مقایسه ای پژوهش خود را سامان داده است. تکیه بر آثار سوزوکی در این میان از آن روست که از یک سو تحقیقات گسترده ای در این آیین دارد و غرب به واسطه آثار او با ذن آشنا شده است و از دیگر سو عنایت ویژه ای به هنر در این آیین دارد. هدف این نوشتار را می توان توجه دادن به رویکردی متفاوت و بسیار ضروری نسبت به هنر دانست. آنچه که دستاورد این بررسی است آن است که دریافت امروزین غربی از هنر با تلقّی شرقی از آن بسیار فاصله دارد؛ در شرق همواره بر این مهم تأکید شده است که هنر یک فضیلت نفسانی است، و این جز در سایه تهذیب و تمرکز – با عنایت به اختلاف رویکردها- حاصل نمی شود. در این رهیافت اشراف بر« فرم و قالب» نیست که هنرمند می سازد، بلکه اشراق درونی است که لب و لباب این حقیقت را تشکیل می دهد.