نام پژوهشگر: زهرا کاشانی ها
محمد فریدونی مهرگان علی اکبر شایسته نژاد
هدف از انجام این تحقیق « بررسی تأثیر پذیری و یا عدم تأثیر پذیری تفسیر تبیان شیخ طوسی از تفسیر جامع البیان طبری » است . / یافته های تحقیق : پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده و هر فصل شامل چندین مبحث است. فصل اوّل : به کلیات اختصاص داده شده است که مشترک بین بیشتر پایان نامه هاست. فصل دوّم : روش تفسیری جامع البیان و تبیان بررسی شده و نیز در این فصل ابعاد و گرایش های تفسیری و نیز آراء ونظریات کلامی دو مفسّر یعنی طبری و شیخ طوسی بررسی و با هم مقایسه شده است. فصل سوم وجوه اشتراک و افتراق در تفسیر جامع البیان طبری و تبیان شیخ طوسی بررسی شده است که در طی آن منابع تفسیری، جایگاه روایت و جایگاه اهل بیت (ع) در این دو تفسیر مورد بحث و بررسی قرار گرفته، و با هم مقایسه شده است. فصل چهارم: تأثیر پذیری و تأثیرگذاری نام دارد که در طی آن علل تأثیر پذیری و میزان تأثیر پذیری تفسیر تبیان شیخ طوسی از تفسیر جامع البیان طبری ارزیابی شده و نیز تأثیر گذاری این تأثیر پذیری بر سیر تدوین تفاسیر شیعه بررسی شده و همچنین از روش های تأثیر پذیری تفاسیر نقلی متأخر از تفاسیر نقلی متقدم سخن به بیان آمده است. لازم به ذکر است که هر فصلی دارای یک مقدمه و یک نتیجه گیری به طور مجزا می باشد و پس از پایان هر فصل، مطالب جمع بندی و نتیجه گیری شده است. فصل پنجم: شامل جمع بندی مطالب ونتیجه گیری است که در آن یک نتیجه گیری کلی شده و تصریح گردیده که تفسیر تبیان شیخ طوسی از تفسیر جامع البیان طبری تأثیر پذیری داشته است و این تأثیرپذیری در واقع از جنبه روش تفسیری بوده است نه گرایشهای تفسیری . زیرا تفسیر تبیان شیخ طوسی تفسیری است با گرایش کلامی - اجتهادی ولی تفسیر طبری ، تفسیری است با گرایش روایی - اجتهادی و از جهت گرایشهای تفسیری این دو تفسیر کاملاً با هم متفاوت هستند . وجه غالب تفسیری تبیان کلامی است در حالیکه وجه غالب تفسیری جامع البیان روایی است . با توجه به این واقعیت می توان گفت که تفسیر طبری، الگوی روش تفسیری شیخ طوسی در تألیف تفسیر ارزشمند تبیان بوده است. نام طبری در حدود 650 بار در تبیان ذکر شده و در این میان شیخ طوسی بار ها به رأی شخصی طبری و ترجیهی که وی اختیار کرده است ، توجه و آنرا نقل می کند .
احمد موحددوست سید محسن میرباقری
در مقدمه بحث معاد وبرزخ باید گفت که مسأله معاد و برزخ از مسائلی است که انبیاء بعد از دعوت به توحید، مردم را به آن فرا خوانده اند و آن را لازمه ی ایمان به خداوند دانسته اند. در قرآن کریم و در سنت پیامبر اکرم و ائمه این مسئله مطرح شده است و عقل برای شناخت آن متمسک به قرآن و سنت شده است و همه ی اندیشمندان به وجود آن اعتقاد دارند . ااما در مورد پیشینه ی این بحث باید گفت در کتاب های تفسیر و مقالات مستقل وجود دارد امتیاز این بحث ارائه ی آن از دیدگاه ملاصدرای شیرازی و عبد الکریم هوازن قشیری است . یکی به عنوان فیلسوف و عارف شیعی مذهب و دیگری عارفی سنی مسلک می باشد. هدف این مباحث تبیین جهان برزخ و ویژگی های آن از نظر این دو اندیشمند است . نوع تحقیق بنیادی و روش آن تحلیل محتواست و سپس بیان آراء این دو مفسر و تحلیل و نقد آن هاست. و برخی از نتایج تحقیق عبارت اند از : معنای لغوی برزخ و اصطلاحی آن، بیان دلایل قرآنی و روایی در وجود عالم برزخ، ذکر آثار تربیتی اعتقاد به این جهان برای کسانی که آن را با اعتقاد کامل بپذیرند و ذکر برخی ویژگی های دیگر این عالم.
محمد طارق درازهی عبداله صلواتی
ارائه تصویر واضح و متمایز از معجزه، نقش اساسی در تحکیم اعتقاد به انبیا را به عهده خواهد داشت. ابن سینا به عنوان نماینده تفکر فلسفی مشاء در آثار مختلف معجزه را بر مبنای طبیعت شناسی قدیم و قبول اصولی چون تأثیر عقول و نفوس افلاک و اجرام سماوی بر حوادث زمینی تبیین می کند وی سبب معجزات را در قدرت نفوس قدسی انبیاء و تأثیر آنها بر طبیعت اشیاء جست و جو می کند غزالی نماینده تفکر کلامی اشاعره در جهان اسلام، هم به تبیین پدیده معجزه پرداخته و تفسیر جدیدی از واقعیت، علیت و فاعلیت حق و رابطه او با انسان و جهان ارائه می دهد، نه تنها تبیین فلسفی معجزه تغییر می کند، حتی در تعریف حقیقت معجزه هم با بیان جدیدی مواجه می شود. با دقت و تعمق در ماهیت اعجاز و همچنین کند و کاو در نظام علی – معلولی حاکم بر جهان به این نکته می رسند که تعریف روشن از معجزه چندان هم سهل و آسان نیست.