سده های 3 تا 5 هجری، در معماری و همچنین در ساختارهای مختلف فرهنگی و سیاسی ایران، یک دوره محوری و تعیین کننده به شمار می رود. در این دوره، بعد از وقفه ای که به دنبال غلبه اعراب ایجاد شد، معماری و دیگر سنت های هنری و فرهنگی ایران احیاء شده و بناهای یادمانی بزرگی ساخته می شوند. در شکل گیری این تحول، عوامل مختلفی دخالت داشتند که از جمله مهمترین آنها، می توان به شکل گیری دولت های ملی و محلی اشاره کرد. در این دوره در زمینه معماری، به تدریج عناصر معماری ساسانی در قالبی جدید ظاهر شده و در شکل گیری معماری اسلامی ایران، جایگاه مهمی به خود اختصاص می دهند. واسطه های چندی در انتقال سنت های ساسانی به دوره مورد بحث نقش کلیدی داشتند. در سده های 3تا 5 هجری به تدریج معماری آرامگاهی شکل گرفت و گسترش بسیاری یافت. بر خلاف نظریه هایی که در مورد منشاء معماری آرامگاهی این دوره ارائه شده، به نظر می رسد این تحول منشا ء چندگانه داشته و برخلاف تصور، سنت های ایرانی(حداقل در شکل گیری سنت تدفین و معماری برج های آرامگاهی) نیز در این میان تاثیرگذار بوده است.