نام پژوهشگر: نسرین خانیها
فریبا دینار نسرین خانیها
چکیده : درعصر حاضر یکی از الزامات توسعه کشورها، مشارکت عمومی برای همگرایی قومیت ها، مذاهب، اقلیت ها و گروههای قومی است و موضوع قومیت ها در سرفصل منافع ملی هر کشور جایگاه مهمی را دارد. با توجه به پدیده جهانی شدن و ورود رسانه های جمعی به عرصه زندگی بشر، فرهنگ ها و قومیت ها در کنار هم قرار گرفته و شرایطی را به وجود آورده که می تواند به بازگشت هویت های قومی کمک کند و به این روند شتاب مضاعف بخشد. همچنین می تواند شرایطی مناسبی بوجود آورد تا در این فضا گروه قابل توجهی از گروه های قومی در جهت استیفای حقوق از دست رفته خود اقدام کنند. مشکل قومیت گرایی در کشور های در حال توسعه و تازه استقلال یافته وسعت و شدت بیشتری داشته، می توان گفت که پدیده قومیت گرایی پدیده ای داخلی و در عین حال متاثر از محیط پیرامونی سیستم سیاسی است. از سویی دیگر پدیده ای جهانی است که در کشور های چند قومیتی در حال توسعه و توسعه نیافته از موضوعیت و حساسیت بیشتر برخوردار است. فروپاشی امپراتوری روسیه، اتریش و عثمانی در پایان جنگ جهانی اول باعث شکل گیری انبوهی از خواسته های قومی و ملی در بخش های برجای مانده از این امپراتوری ها برای کسب نوعی موجودیت مستقل و پدید آمدن مسایلی بود که هنوز هم تا حل و فصل نهایی آنها، راه دشواری در در زندگی سیاسی کشورهایی که اقوام مختلف در آن زندگی می کنند باقی مانده است. از آن جمله اقوام مسئله ساز در جنوب غرب آسیا اقوام کرد هستند، که به صورت اقلیت های قومی در سه کشورهای ایران، عراق و ترکیه پراکنده اند. با توجه به حضور کردها درایران وعراق ومشابهت نژادی آنها با کردهای ترکیه، مسائل ومشکلات فراوانی را درطول تاریخ برای کشورهای مذکور بوجود آورده است. به همین دلیل در مرزهای ایران، ترکیه وعراق عامل با لقوه بحران ساز در درجه نخست کردها هستند و تصمیم گیری های سیاسی که درخصوص اقوام کرد صورت می گیرد، تاثیر همزمان بر روابط ژئوپلیتیک این سه کشور دارد. این تحقیق با روش تحلیلی توصیفی درپی بررسی تاثیر قومیت گرایی کردها بر روابط ژئوپلیتیکی سه کشور ایران، ترکیه وعراق است. نتایج حاصله نشان می دهد که جهانی شدن و پیامدهای آن باعث شکل گیری نوع جدیدی قومیت گرایی در میان کردها می شود، این امر تاثیر بسزایی بر روابط ژئوپلیتیکی این کشورها خواهد گذاشت و مناسبات جدیدی را رقم خواهد زد. کلید واژه ها: روابط ژئوپلیتیکی، قومیت گرایی، جهانی شدن، جنوب غرب آسیا، کردها.
قربانعلی جعفری تملی غلامحسن حیدری
چکیده نابرابری های ناحیه ای با شاخص های متعددی مانند درآمد، میزان سواد، سرمایه گذاری و غیره در سطوح مختلف از جمله درسطح ملی وناحیه ای قابل مطالعه و بررسی است. مکان گزینی صنایع معمولاً بر اساس منابع موجود در نواحی مختلف، نیاز نواحی، نیروی انسانی ماهر و با یک آینده نگری در سطوح مختلف ملی و ناحیه ای صورت می گیرد. عدم رعایت موارد فوق منجر به رشد ناموزون در بعضی از نواحی شده و از طرفی مشکلاتی را هم برای ناحیه صنعتی شده و هم برای سایر نواحی اطراف بوجود می آورد؛ ازجمله هجوم جمعیت سایر نواحی به ناحیه صنعتی شده و تراکم بیش از حد جمعیت در آن و مشکلات حاشیه نشینی، بزه کاری ، آلودگی بیش از حد و غیره را منجرخواهدشد و از طرفی در نواحی غیرصنعتی فقر، بیکاری، روی آوردن به شغلهای کاذب و دیگر مشکلات بوجود خواهد آمد. دیدگاه های علمی در مکان گزینی صنایع ایران کمترین نقش را داشته که به تمرکز شدید صنعت در چند استان خاص مخصوصاً تهران منجر شده و مشکلات متعددی را برای دولت مرکزی به وجود آورده است؛ اما سایر استانهای کشور به علت نداشتن امکانات و تأسیسات زیربنایی از حداقل سرمایه گذاری در بخش صنعت برخوردار بوده و با فقر و درنتیجه عدم نارضایتی مردم روبه رو هستند. این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای، درپی بررسی نابرابری های ناحیه ای در استقرار صنایع در ایران بطور عام و بصورت موردی مطالعه استان گیلان، از دیدگاه جغرافیای سیاسی است. نتایج حاصله بیانگر این مسئله است که نابرابری های ناحیه ای در استقرار صنایع به شکل حاد در استان گیلان وجود دارد. در حقیقت مکان گزینی صنایع در ایران تنها به چند استان خاص محدود می شود. این در حالی است که استان گیلان نیز به دلیل ضعف مدیریت در مکان گزینی صنایع، از این نابرابری رنج می برد. واژه های کلیدی: نابرابری های ناحیه ای- مکان گزینی صنایع- توسعه نیافتکی- استان گیلان
فرزانه مرادی نسرین خانیها
شهر یک ارگانیک زنده و پویا است. شهر جسمی است که جمعیت به عنوان روح این جسم در آن دمیده شده و تمامی برنامه ریزی های صورت گرفته در شهرها بر اساس تحلیل های جمعیتی است. بنابراین جغرافیای جمعیت را به عنوان پایه جغرافیای شهری و ناحیه ای دانسته اند. در بحث جغرافیای جمعیت با تاکید بر بررسی های جمعیتی یعنی، بررسی نرخ رشد، بعد خانوار، میزان باروری، میزان موالید خام و.... به تاثیرات عمیق جمعیت در برنامه ریزی شهری می توان پی برد. این تحقیق به منظور تحلیل جغرافیای جمعیت شهر ورامین با تاکید بر برنامه ریزی شهری صورت گرفته است. به منظور رسیدن به اهداف تحقیق یعنی بررسی رشد شهری و میزان سرانه های شهر ورامین به بررسی و محاسبه نرخ رشد جمعیت شهر، میزان موالید خام، میزان مهاجرت و با استفاده از فرمول جی رلهو .... به پیش بینی جمعیت شهر ورامین در دو افق 1395 و 1405 پرداخته شده است. سپس با استفاده از جدول کاربری اراضی شهر ورامین به محاسبه میزان سرانه های موجود پرداخته شده و در انطباق با سرانه های استاندارد وضعیت سرانه های شهر ورامین مورد بررسی قرار گرفته است. و در نهایت با توجه به بررسی ها و تجزیه و تحلیل های صورت گرفته درنهایت فرضیه اول مبنی بر رشد شتابان جمعیت شهر ورامین مورد تایید قرار گرفته و پس از محاسبه سرانه های شهر به این نتیجه رسیده ایم که شهر ورامین در وضعیت نامطلوبی از کمیت سرانه های شهری قرار دارد. سپس به ارائه پیشنهاداتی جهات رفع معضلات موجود پرداخته شده است. واژه های کلیدی جمعیت، جغرافیای جمعیت، سرانه، کاربری اراضی، پیش بینی جمعیت
مرتضی شکری نسرین خانیها
تقسیمات کشوری نوعی سازماندهی
عباس بیک محمدلو محمد اخباری
چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): منطقه خاورمیانه یکی از مهمترین و پرآشوب ترین مناطق جهان است و مجموعه ای از کشورهای رقیب و گاه متخاصم را شامل میشود. از اینرو یکی از معماهای بزرگ فراروی جامعه جهانی حل مسائل پیچیده خاورمیانه میباشد چرا که مباحث مطرح در خاورمیانه از انرژی گرفته تا منازعات سیاسی و ایدئولوژیک، قابلیت اثرگذاری عمیقی بر روند تحولات جهانی دارند. یکی از عواملی که موجب بی ثباتی سیاسی و اقتصادی در خاورمیانه شده است به تاسیس رژیم صهیونیستی توسط قدرتهای استعمارگر باز میگردد که منجر به بروز مناقشاتی بین این رژیم و دول اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران شده است. برخی از این مناقشات ریشه در تعارضات هویتی ج.ا.ایران و رژیم صهیونیستی و برخی دیگر ریشه در تعارض منافع منطقه ای و بین المللی آندو دارد. سوال اینجاست که آیا مناقشات ایران و اسرائیل دارای پیامدهای ژئوپلیتیکی در منطقه میباشد؟ و اساسا آیا منافع ملی ایران و اسرائیل در تعارض میباشد؟ برای پاسخ به سوالات مذکور با بررسی تعارضات هویتی – منفعتی ایران و اسرائیل مشخص شد که این مناقشات ریشه های عمیق در مبانی ایدئولوژیک (صهیونیت و اسلامیت)، مسائل تاریخی و... دارد. در این تحقیق که با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و با بهره گیری از نظریات متعدد مرتبط با موضوع پژوهش صورت گرفته بیان شد ایران و اسرائیل بعنوان دو رقیب ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه و در سطحی فراتر در عرصه بین المللی می باشند که دلایل اولیه شکل دهنده ی این رقابت نیز منبعث از تعارضات هویتی و منفعتی، همچنین دشمنی ایران با ایالات متحده و ایدئولوژی مقاومت در برابر امپریالیسم صهیونیستی عنوان می گردد. نتیجه آنکه رقابت ژئوپلیتیک و تعارضات هویتی و منفعتی منجر به ظهور و بروز پیامدهای متعدد ژئوپلیتیکی شده است که برخی از آنها عبارتند از: مطرح شدن ایران بعنوان دشمن سرسخت رژیم اسرائیل و حامی فلسطین ( متعلق به جهان عرب )، تضعیف قدرت و محدود کردن حوزه نفوذ رژیم صهیونیستی، حضور قدرتهای فرامنطقه ای بویژه آمریکا در منطقه، رشد نظامی گری در منطقه واژگان کلیدی: ایران، رژیم صهیونیستی، هویت، منافع ملی/بین المللی، ژئوپلیتیک
محمدرضا جوادی فرهاد حمزه
در جهان امروز، با توجه به تنشهای شدید سیاسی که برخی مواقع منجر به برخوردهای نظامی می شود آنچه بیش از همه اذهان ملت ها را درگیر می سازد، مسأله امنیت است. این آشفتگی خیال نه تنها در دولتمردان و سیاست مردان وجود دارد بلکه یکی از بزرگترین دغدغه های مردم کشور نیز می باشد. با توجه به آنچه که توضیح داده خواهد شد. در می یابیم که امنیت در حقیقت نوعی احساس است. ولی با توجه به شرایط کنونی جهان در می یابیم که تأمین این احساس چندان سهل و آسان نیست. بنابراین هر دولت برای تأمین این احساس سیاست خاص خود را در پیش می گیرد. با توجه به موقعیت خاص و استراتژیک کشور ایران، طبعاً تأمین امنیت بسیار مشکل به نظر می رسد. به خصوص اینکه استان های غنی ایران که سالها مطامع کشورهای بیگانه را برانگیخته است، غالباً در مرزهای ایران قرار گرفته اند که این در حاشیه واقع شدن خود می تواند تهدید امنیت را به دنبال داشته باشد. استان خوزستان به دلایلی خاص از قبیل، داشتن منابع عظیم نفت و گاز، هم مرزی با کشور عراق و خلیج فارس، داشتن بنادر مهم تجاری و گسترش بسترهای قومی و زبانی در خارج از مرزهای کشور، بعنوان یکی از با اهمیت ترین استانهای کشور مطرح است که شاید بتوان گفت امنیت در این استان تأثیر مستقیم بر روی امنیت ملی خواهد گذاشت. این تحقیق شامل 5 بخش می باشد که سعی شده در فصول مختلف آن به تفصیل در مورد عوامل بر هم زننده تعادل های فضایی استان خوزستان و تأثیر آن بر امنیت ملی توضیح داده شود.
مسعود زاده علی بنام غلامحسن حیدری
بروز تحولات در نظام بین المللی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکل گیری ساختار نوین ژئوپلیتیکی در جهان و به موازات آن توسعه بیش از بیش تکنولوژی ارتباطات، اندیشمندان و تحلیل گران مسائل مرتبط با سیاست و قدرت را متوجه اهمیت فراینده فرهنگ و نقش سیاسی آن ساخت. ژئوکالچر هنوز به صورت کامل شکل نگرفته است. ژیش بینی آینده نیز بسیار مشکل می نماید. اما آنچه از پدیده های در حال تحول و اتفاقات علمی برداشت می شود، حکایت از آن دارد که به زودی مشائل مربوط به ژئوکالچر در کانون مباحث جهانی شدن قرار می گیرد. ژئوکالچر فرایند پیچیده ای از تعاملات قدرت، فرهنگ و محیط جغرافیایی است که طی آن فرهنگ ها، همچون سایر پدیده های نظام اجتماعی همواره در حال شکل گیری، تکامل، آمیزش و جابجایی در جریان زمان و در بستر محیط جغرافیایی کره زمین اند، ساختار ژئوکالچر جهانی به صورت نظامی سلسله مراتبی است که از حوزه های تمدنی متفاوت تشکیل یافته که هر حوزه خود در برگیرنده نواحی کوچکتر فرهنگی می باشد. از این رو ساختار ژئوکالچر جهانی بیانگر موزاییکی از نواحی فرهنگی کوچک و بزرگی است که محصول تعامل های مکانی- فضایی قدرت فرهنگی اند که در طول و به موازات یکدیگر حرکت می کنند. جهانی شدن بارزترین وجه تمایز دیروز و جهان امروز است. آنچه به عنوان چشم انداز آتی جهانی شدن فرهنگ به چشم می خورد، این است که فرهنگها با ماهیت ارگانیک به فرهنگهای کارکردی تبدیل می شوند و فرهنگ جهانی شکل می گیرد.
امیر ریزخور نسرین خانیها
منطقه خلیج فارس یکی از مناطق معدود جهان است که به دلیل دارا بودن منابع فسیلی، موقعیت ژئوپولیتیکی و استراتژیکی اش همواره در طول تاریخ شاهد حضور قدرت های خارجی بوده است. ایران در مقایسه با کشورهای دیگر منطقه دارای مرزهای آبی طولانی تر و بالطبع مشکلات مرزی بیشتری است. اقدامات و دخالت های قدرت های استعمارگر در تحدید حدود آبی و خاکی این منطقه بدون توجه به انطباق یا عدم انطباق آن با جغرافیای جمعیتی و طبیعی خلیج فارس باعث گردیده که اکثر کشورهای منطقه خصوصاً ایران با همسایگان خود دچار اختلافاتی گردند. این پژوهش سعی دارد تا به طریق بررسی اسناد تاریخی تأثیرات حضور نیروهای فرامنطقه ای را بر مرزبندی های دریایی ایران در خلیج فارس روشن ساخته و به دنبال دستیابی به اهدافی نظیر تاریخچه حضور نیروهای فرامنطقه ای در خلیج فارس، بررسی نقش قدرت های فرامنطقه ای در ایجاد اختلافات مرزی بین ایران و دیگر کشورهای خلیج فارس، روند شکل گیری مرزهای آبی ایران در خلیج فارس و ریشه یابی اختلافات مرزی ایران در خلیج فارس می باشد. روش تحقیق در این پژوهش تاریخی- توصیفی است که از طریق جستجو و کنکاش اسناد و مدارک کتابخانه ای و الکترونیکی به گردآوری اطلاعات پرداخته شده و از طریق بررسی مدارک مذکور به این نتیجه رسیده است که سیاست های استعماری کشورهای قدرتمند بیگانه در خلیج فارس خود عاملی شده است که تغییرات را در مرزهای دریایی ایران بیشتر از سایر کشورها چالش زا نماید. واژگان کلیدی: جغرافیای سیاسی دریاها، نیروهای فرامنطقه ای، امنیت، تهدید، فلات قاره.