نام پژوهشگر: آرش اکبری مفاخری

آیین های سوگواری و روشهای تدفین در ایران باستان بر طبق شاهنامه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم انسانی 1391
  سلیم انتظاری هروی   محمد تقی ایمان پور

پیوند مرگ و رنج، رابطه ای ذهنی و موهوم است در ادیان و ادبیات ملل مختلف و به خصوص ادبیات فارسی، از دیرباز تاکنون، موضوع سوگنامه ها و سوگواری بر عزیزان و پهلوانان از دست رفته و شیوه های تدفین مورد توجه نویسندگان و شاعران قرار داشته است. در سوگنامه های ایرانی و زرتشتی معمولاً عنصر رذل، بد و شریر در مقابل عنصر معصوم و پاک قرار می گیرد. اهریمن در مقابل اهورامزدا سیاه در برابر سپید. پیش ترین اطلاعاتی که از آیین ها و مراسم به دست ماه رسیده از طریق متون و ادبیات است. فردوسی در اثر جاودانه خود شاهنامه به شرحی دقیق از این مراسم و مناسک پرداخته است. برای مثال در شاهنامه، بی تابی در گریستن، کندن و خراشیدن صورت، دریدن جامه، خاک بر سر و تن ریختن انتخاب رنگ های تیره در سوگواری، بریدن یال و دم اسب، رفتن به خانه در گذشته جهت تسلیت، سوزاندن باغ و پرده سرای و کاخ، بخشیدن اموال و وسایل شخصی در گذشته به نیازمندان، سوگواری لشکریان، مدت زمان سوگواری، زنار خونین به کمر بستن، درز گرفتن تابوت به وسیله قیر استفاده از گلاب و عبیر، دبق و عنبر و غیره از رسومی است که بسیار در قسمت های مختلف شاهنامه و ایران باستان توصیف شده است.