نام پژوهشگر: رضا حیدری ترکمانی
سمیه علی پور غلامرضا خانلری
شهر تهران به عنوان پایتخت ایران، یکی از مهم ترین شهرهای ایران است. امروزه ترافیک سنگین و مسائل حمل و نقل درون شهری یکی از مهم ترین مشکل های شهرهای بزرگ می باشد، به نحوی که توسعه شبکه حمل و نقل عمومی از الزامات توسعه شهرهای بزرگ به شمار می رود. با توجه به پیشرفت روزافزون وسائل و روش های حفاری، به نظر می رسد که یکی از بهترین روش ها در جهت کاهش این مشکلات، استفاده از تونل های زیرزمینی است. تونل بزرگراهی ملت که در شمال تهران در حال احداث است، با انتقال حجم قابل ملاحظه ای از ترافیک سطحی به زیرزمین، موجب کاهش ترافیک این قسمت، می گردد. این تونل در داخل آبرفت های دوران چهارم زمین شناسی (آبرفت های a و b) احداث شده است. به منظور دست یابی به اطلاعات زمین شناسی مهندسی مسیر تونل ملت، آزمایش های صحرائی از قبیل نفوذ استاندارد، پرسیومتری، بارگذاری صفحه، لوفران، برش مستقیم برجا و آزمایش مخروط ماسه انجام شده است. آزمایش های آزمایشگاهی مکانیک خاک نیز مانند برش مستقیم (با دو قالب 100 و 300 میلی متری)، نفوذپذیری و ... انجام شده است. مصالح مسیر با توجه به سیمان شدگیثانویه آبرفت های تهران، دارای چگالی بالائی هستند. علاوه بر لزوم ارزیابی خصوصیات زمین شناسی مهندسی آبرفت های مسیر تونل، بررسی موضوع نشست سطح زمین در اثر حفر تونل ملت نیز، موضوع دیگری است که باید در نظر گرفته شود. زیرا حفر تونل و دیگر سازه های زیر زمینی منجر به حذف توده ای از خاک یا سنگ محل و بروز تغییرات قابل توجهی در وضعیت تنش اطراف آن ها می گردد. دلیل اولیه حرکت زمین بالای تونل (که به آن نشست می گویند)، به علت تمایل حرکت زمین به داخل تونل بعد از حفاری است. پیش بینی نشست در اثر حفر تونل نکته کلیدی در فرآیند طراحی می-باشد. در این پژوهش با استفاده از روش عددی (نرم افزار plaxis v 8.2) و به کارگیری روابط تجربی، میزان نشست سطح زمین در چند مقطع بررسی شده است. نتایج حاصل از روش عددی و تجربی با یک دیگر هم خوانی دارند.
امین متوکل خسروشاهی ابراهیم اصغری کلجاهی
تونل نیایش تهران (تونل صدر- نیایش)، تونلی دوقلو بوده که بین بزرگراه نیایش در غرب و بزرگراه صدر در شرق، واقع شده است. مطالعات اولیه تونل از سال 13?7 توسط شرکت مهندسین مشاور پژوهش عمران راهوار آغاز و کار احداث و تجهیز آن در بهمن ماه 1?91به طور کامل به اتمام رسیده و در این تاریخ رسماً افتتاح گردید. بطور کلی به منظور بررسی وضعیت زیرسطحی محدوده مورد مطالعه، آزمایش های صحرایی و برداشت نمونه از لایه های مختلف زمین، تعداد ?? گمانه ماشینی به روش دورانی و به عمق های ?? تا 45 متر و ?4 چاهک دستی حفاری شده است. خاک های محدوده طرح از شن و ماسه سیمانته با میان لایه های ریزدانه سخت تشکیل شده است. طبقه بندی یونیفاید این خاک ها غالباً به صورت gc, gm, sc, sm می باشد. لایه بندی های رسوبات در اعماق، شیب دار بوده و مقدار شیب آنها حدود 1? درجه به سمت جنوب شرق می باشد. وزن مخصوص خشک نمونه ها بین1.52 تا 1.85 گرم در سانتیمتر مکعب است و ضریب نفوذپذیری غالب رسوبات ساختگاه مابین 2.7e-4 تا 3.4e-06 سانتیمتر بر ثانیه، می باشد. خاک های محدوده از استحکام بالایی برخوردار بوده که نتایج آزمایش های برش درجا با مقدار زاویه اصطکاک داخلی 33 تا 36.3 درجه و مقدار چسبندگی بین 0.22 تا 0.37 کیلوگرم در سانتیمتر مکعب، نشان دهنده این موضوع می باشد. عمق آب زیر زمینی منطقه بیشتر از 120 متر بوده اما به دلیل وجود سفره های معلق تا عمق کمتر از 10 متر نیز مشاهده شده است. از طرفی با بررسی خصوصیات خاک های منطقه و نیز وضعیت لرزه خیزی آن، احتمال روان گرایی در این رسوبات وجود دارد. برای تسریع شناسایی و نحوه ی برخورد با رسوبات مختلف منطقه ی مورد مطالعه، خاک های منطقه به 3 گونه یl1 و l2 و l3 تقسیم می شود.