جنسerxleben, 1777 jaculus شامل سه گونه ی دوپای سه انگشتی بزرگ (murray, 1884 j. blanfordi)، دوپای سه انگشتی کوچک (linnaeus, 1758 j. jaculus) و j. orientalis می باشد که دو گونه ی اول در ایران وجود دارد. اخیراً گونه ی جدید دوپای سه انگشتی تالرdarvish, 2005) ( j.thaleri نیز توسط آقای دکتر درویش و همکاران از کویر نمک کاشمر و بندان براساس تحلیلهای ریخت شناسی و ریخت سنجی شناسایی و معرفی شده است. به منظور بازنگری در سطح جنس و گونه در ایران، 70 نمونه از مناطق مختلف ایران جمع آوری شد و با روش لندمارک در ریخت سنجی هندسی و rflp مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل های اندازه و شکل نشان داد که دو گونه ی j. jaculus و j. blanfordi از لحاظ اندازه و شکل جمجمه و آرواره کاملاً از یکدیگر متمایز اند. در سطح گونه نیز در هر دو گونه تغییرات بسیاری مشاهده شد که می تواند به دلیل الگوی تکه ای پراکنش جمعیت های دو گونه در ایران باشد. تحلیل های شکل در سطح گونه نشان داد جمعیت های هر دو گونه براساس شکل جمجمه و آرواره از یکدیگر جدا می شوند اما آرواره می تواند گزینه ی مناسب تری برای بررسی تغییرات و جدا کردن جمعیت های هر گونه باشد. در روش rflp چهار الگو به دست آمد که یکی از آن ها متعلق به گونه ی j. jaculus و سه الگوی دیگر متعلق به j. blanfordi بودند. در گونه ی j. blanfordi نیز جمعیت های یزد، اصفهان و سراوان یک الگو و کاشمر و بجستان الگوهای دیگر را تشکیل می دهند. به طور کلی بررسی بیوسیستماتیکی این جنس در ایران نیازمند نمونه برداری گسترده تر از تمام نقاط ایران است.

نمونه های ول نیمه شمالی ایران بر اساس صفات مورفولوژی ظاهری، دندانی، ریخت سنجی هندسی، کاریوتایپ و داده های مولکولی مطالعه شد. برطبق داده های مورفولوژی ظاهری و مورفومتریک، مشخص شد که دو گروه گونه از زیر جنس میکروتوس (microtus; sumeriomys argyropulo, 1993) در ششمال ایران وجود دارد (گروه گونه آروالیس (arvalis) و گروه گونه سوشیالیس (socialis). مطالعات کاریولوژی حضور گونه m. qazvinensis را در شهر قیدار-استان زنجان، نشان داد. مطالعات ریخت سنجی هندسی بیشترین تفاوت های شکلی آرواره پایین بین گونه ها را در زایده آرتیکولار، زایده مفصلی (آرتیکولار) و زایده آنگولار مشخص کرد. در نهایت ژنهای سیتوکروم اکسیداز b و c برای مقایسات بین گونه ای استفاده شدند. آنالیزهای محتمل ترین درخت (maximum likelihood)، میان برترین درخت (maximum parsimony)، آنالیز بیزین (bayesian) و شبکه هاپلوتایپی، تفاوت ژنتیکی واضحی را بین گونه ها نشان دادند. داده های ما اعتبار گونه ای m. qazvinensis و m. transcaspicus را تایید کرد و نشان داد که m. sp شمال خراسان در واقع گونه m. paradoxus می باشد. داده های مولکولی همچنین، حضور m. obscurus را در شمال غرب ایران نشان داد، که تا به امروز به اشتباه m. arvalis شناسایی شده بود. برای بررسی روابط فیلوژنتیکی تاکسون های زیر جنس میکروتوس، توالی های ژن سیتوکروم اکسیداز b زیرجنس میکروتوس از بانک ژنی دانلود شدند. نتایج ما نشان می دهد که سه گروه گونه "سوشیالیس"، "آروالیس" و "گوئنتری" در این زیر جنس وجود دارد.