نام پژوهشگر: سیگ فرد بایر
محمود احمدپور برازجانی محمود صبوحی صابونی
مدل ناحیهای بخش کشاورزی ایران به منظور مطالعه آثار سیاست هدفمندسازی یارانهها در بخش کشاورزی ساخته شد. بدین منظور کشور ایران از لحاظ اقلیم شناسی کشاورزی به 9 ناحیه به نسبت همگن تقسیم شد. سپس بخش کشاورزی در قالب 14 گروه کالایی و 23 رشته فعالیت تولیدی با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی مثبت (pmp) و بکارگیری تکنیک حداکثر بی نظمی تعمیم یافته (gme) مدل سازی شد. آمار و اطلاعات بکار رفته در این تحقیق، شامل مقادیر سطح زیرکشت، تولید و مصرف محصولات زراعی، باغی و دامی و فرآوری شده به تفکیک نواحی مختلف در ایران، میزان صادرات و واردات این محصولات و همچنین نهادههای تولید به تفکیک نواحی و حمل و نقل محصولات کشاورزی و نهادهها بین نواحی بود. این اطلاعات از سازمانهای ذیربط و آمارنامه ها و گزارشهای آماری منتشر شده جمع آوری شد. نتایج نشان داد، هدفمندسازی یارانهها که شامل افزایش قیمت نهادههای تولید (آب، کود، سم و ماشینآلات)، افزایش قیمت حاملهای انرژی در مرغداریها و گاوداریها و افزایش هزینه حمل و نقل است، سبب کاهش مازاد اجتماعی بخش کشاورزی (رفاه اجتماعی)، کاهش سطح تعداد زیادی از فعالیتهای سالانه و دامی در نواحی مختلف، افزایش قیمت، کاهش میزان مصرف، کاهش صادرات و افزایش واردات محصولات کشاورزی میشود. نتایج تحقیق نشان داد، چنانچه هدفمندسازی یارانهها با پرداخت های حمایتی به تولیدکنندگان همراه شود، بسته به میزان پرداخت حمایتی، مازاد اجتماعی بخش کشاورزی (رفاه اجتماعی) ممکن است کاهش یا افزایش یابد. یک پرداخت حمایتی معادل 25 درصد هزینههای تولید قادر است، ضرر و زیان تولیدکنندگان در اثر هدفمندسازی یارانهها را جبران کند، کاهش رفاه اجتماعی را به صفر برساند و نوسانات متغیرهای اقتصادی فوق نظیر سطح فعالیتها، قیمت و مقدار مصرف گروههای کالایی را کاهش دهد.