نام پژوهشگر: حسین ابو الحسن تنهایی
کاظم حسن زاده سید محمد ثقفی
هویت ملی و قومی از انواع هویت جمعی و به معنی احساس همبستگی عاطفی با اجتماع بزرگ ملی و قومی و احساس وفاداری به آن است.هدف این پژوهش بررسی رابطه این دو نوع هویت و عوامل موثر بر شکلگیری آنها در استانهای فارس و کهگیلویه و بویراحمد می باشد که با رویکرد کمی و روش پیمایشی انجام شده است. در این پژوهش نظریه های آنتونی گیدنز و مانوئل کاستلز درباره هویت، با تکیه بر تغییرات ناشی از جهانی شدن و مدرنیته، به عنوان چارچوب نظری برگزیده شده است. هویت ملی در هفت بعد جغرافیایی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی، دینی، زبانی و فرهنگی بررسی شده است و هویت قومی نیز با شاخص هایی چون توجه بیشتر به شهر محل زندگی، زبان، اداب و عادات محلی سنجیده شده است. داده ها به وسیله پرسشنامه و از دو نمونه 400 نفری از افراد 20 تا 40 ساله ساکن شهرهای شیراز (فارس) و یاسوج (لر) گردآوری شده است که به شیوه تصادفی منظم انتخاب شدند. نتایج تحلیل دو متغیره نشان می دهد که رابطه معنی داری بین متغیرهای سن، وضعیت تأهل، تحصیلات فرد و والدین، منزلت شغلی پدر، درآمد و وضعیت رفاهی خانواده، پایبندی به مذهب، تعامل اجتماعی، اعتماد اجتماعی، پایگاه اتصادی-اجتماعی و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی و هویت ملی و قومی وجود دارد. در هر دو نمونه مورد مطالعه رابطه هویت ملی و قومی مستقیم و معنی دار می باشد که نشاندهنده نقش و اهمیت تغییرات سریع اجتماعی در شکلگیری هویت و امکان همزیستی هویت های مختلف در جامعه معاصر است. نتایج تحلیل چند متغیره نشان می دهد که متغیرهای پایبندی به مذهب، اعتماد اجتماعی، وسایل ارتباط جمعی مجازی، تحصیلات مادر، هویت قومی، وسایل ارتباط جمعی صوتی_تصویری خارجی و داخلی در مجموع 4/48% از تغییرات هویت ملی و متغیرهای پایبندی به مذهب، تحصیلات فرد، وسایل ارتباط جمعی نوشتاری، تعامل اجتماعی، سن، و اعتماد اجتماعی در مجموع 6/13% تغییرات هویت قومی را تبیین نموده اند.