عسر در لغت به معنای تنگی ودر تنگنا قرارگرفتن، سختی و دشواری در مقابل یسر قرار دارد و حرج در اصل به معنای گناه و بنا بر قولی مضیقه و سختی شدید است و در اصطلاح عسر و حرج عبارت است از احکام ثانویه ای که موجب می گردد الزام و تکلیف ناشی از حکم تکلیفی از مکلفین برداشته شود. در مطالعه احکام و سنن اسلامی، با توجه به اینکه اسلام دینی مبتنی بر حدود و انسان موجودی مکلف است؛ در عین حال طبق برخی از آیات و روایات به عدم وجود عسر و حرج تصریح شده است. تأکید بر یسر و استفاده از رخصتها در آیات و روایات هیچگونه منافاتی با انجام امور شرعی ندارد؛ بلکه حرج زدایی و تساهل دینی در کنار عمل به واجبات و حدود الهی مورد تأکید می باشد.

چکیده قرآن که سرشار از معارف عالیه و حقایق والا برای هدایت جامعه¬ی بشریت است از جهات گوناگون دارای اعجاز می¬باشد. یکی از وجوه اعجاز آن، فصاحت و بلاغت بی¬نظیر آن می¬باشد. جهت دستیابی به معارف و حقایق والای قرآن باید به تفسیر آیات آن پرداخت. مفسران برای تفسیر آیات قرآن به علومی مانند: ادبیات عرب، علوم بلاغت و صرف و نحو نیازمندند تا بتوانند به ظرایف و دقایق آیات پی ¬ببرند و معارف و حقایق آن را بیان کنند. قواعد بلاغی در تفسیر نقش بسزایی دارد، نادیده گرفتن و عدم توجه به این قواعد باعث می¬شود که مفسر تفسیری ظاهری از آیات ارائه دهد و در بیان حقائق و معارف قرآنی و ظرائف آن که هدف اصلی تفسیر است ناکام بماند. در این پژوهش نگارنده کوشیده است تا تأثیر نکات بلاغی در تفسیر سوره¬ی قصص را مورد بررسی قرار دهد و در حد توانایی خویش به نکات و ظرایف ادبی و بلاغی آیات آن دست یابد. خداوند در سوره¬ی قصص با اشاره به داستان حضرت موسی(ع) و فرعون، مسلمانان (پیش از هجرت) را که در تنگنایی بس نفس گیر و طاقت فرسا قرار داشتند به آرامش فرا می¬خواند. و همچنین سوره¬ی قصص دارای نکات بلاغی متنوع و متعدد می¬باشد که دلیل انتخاب این سوره¬ی مبارکه در این پژوهش می¬باشد. کلید واژه ها: قرآن، سوره¬ی قصص، تفسیر، بلاغت.