نام پژوهشگر: علی نعمتی بابایلو
مریم ماهی محمد حسن محب علی
با توجه به نقشی که ارزش ها در پیوستگی فرهنگ انسان با گذشته ی خویش ایفا می نماید؛ در پی صیانت از ارزش های جنگ نیز چند سالی است موزه های شهداء راه اندازی شده که متاسفانه آثار به عنوان سند و حامل پیامی ارزشمند، بدون مطالعه ی علمی موزه ای می شود. تحقیق حاضر پژوهشی است در حفاظت با تکیه بر شناخت کامل از ارزش های موجود در آثار شهداء که منتج شده از مطالعه ی کل آثار موزه ی شهدای تبریز (4010 اثر) می باشد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی، مصاحبه با کارشناسان و بررسی و مطالعه ی عینی مورد پژوهش، انجام شده و شامل چهار فصل در دو بخش کلی نظری و عملی است؛ که در بخش نخست با اشاره به کلیات پژوهش، به تبیین مصداق های جهانی بخصوص بر دیدگاه کشور عراق پرادخته و سپس اهمیّت شناخت مفهومی آثار به عنوان میراث مادی ـ معنوی با مباحث ارزیابی ارزش ها به همراه بررسی محیط موزه ی مورد نظر و طبقه بندی آثار با هدف ارائه ی بهتر آنها و همسو شدن با اهداف حفاظت، موضوعی است که بطور گسترده بدان اشاره شده است. در بخش دوم نیز مباحث مبانی نظری حفاظت و مرمت آثار شهداء به همراه شیوه های مستندنگاری (فن-شناسی، آسیب شناسی) و ارائه ی راهکارهای اجرایی نگهداری و بررسی عوامل تأثیرگذار بر اساس سنجش فراوانی تک متغییرین آماری منتج شده از مطالعات نگارنده بر روی کل آثار موزه ی شهدای تبریز، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج پژوهش: - شناخت اصالت و ارزش آثار شهداء رابطه ی مستقیم با نوع برنامه ریزی های حفاظتی آن دارد. - طرح حفاظت پیشگیرانه مجموعه آثار جنگ و بخصوص آثار باقی مانده از شهداء در موزه های شهداء. - آموزش به صورت عمومی و تخصصی، راهکاری جهت رسیدن به بینش مشترک در حفاظت پیشگیرانه.
مژگان خیرالهی ازناوله محمد خزایی
پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی دوازده صندوق چوبی مقبره ی موجود در آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی اختصاص دارد. صندوق های نام برده متعلق به عصر ایلخانی تا صفوی هستند. هدف از این پژوهش، در گام نخست معرفی صندوق های فوق، شناخت طرح و نقش آنها، فنون و روش های ساخت، بررسی کتیبه های صندوق ها و تطبیق آنها با یکدیگر از نظر طرح، نقش و کتیبه است. از آنجا که تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی تاثیر بسزایی در جریان هنری جوامع ایفا می نماید، ابتدا به بررسی تحولات فوق در ایران آن عصر پرداخته شده است. سپس به معرفی ابعاد مختلف همه صندوق های مجموعه به ویژه صندوق های حرمخانه اشاره شده است. در مرحله بعد بررسی تطبیقی بین صندوق ها و آرامگاه صورت گرفته است. در نهایت تطبیق صندوق های این مجموعه با آثار هنرهای چوبی دیگر نقاط ایران در همان دوره انجام گرفته است. گام دوم در راستای بررسی محتوای این آثار با مفاهیم اسلامی، عرفانی و شیعی مد نظر قرار گرفته است. هنرهای به کار رفته در صندوق های موجود در گنجینه ی آرامگاهی شیخ صفی به خوبی بیانگر روند تدریجی تغییرات در هنرهای تزیینی چوبی ایران، از عصر مغول تا روزگار صفوی است. این تغییرات در بخش فنون و آرایه ها بیش از همه متوجه نقوش است، نقشمایه های گیاهی و نقوش برگرفته از طبیعت به نقوش اسلیمی و ختایی و گل های شاه عباسی نزدیک شده و در صندوق شاه اسماعیل به اوج می رسد. معرفی و بازخوانی یک کتیبه ی ناخوانده در صندوق شیخ صفی؛ معرفی یک آرایه ی مهجور در صندوق شاه اسماعیل؛ معرفی آرایه های صندوق بی بی فاطمه؛ ارائه نمونه هایی از هنر خاتم متعلق به قرن هشتم هجری؛ رد ادعای غیر ایرانی بودن صندوق شیخ صفی و شاه اسماعیل و معرفی صندوق شاه اسماعیل اول به عنوان یکی از آثار هنر شیعی همگی از عناوین مهم دستآوردهای حاصل در روند این پایان نامه بشمار می روند. روش تحقیق به صورت تاریخی ـ تطبیقی و تحلیل محتوا است. مطالعات کتابخانه ای و میدانی و بررسی صندوق ها در محل اصلی، شیوه گردآوری اطلاعات مورد نیاز این پژوهش بوده است.
طوبی حسین زادگان رضا وحیدزاده
کاشی های فیروزه ای و زرین فام مورد مطالعه در این پایان نامه متعلق به محراب مسجد جامع سراب می باشد اما به دلیل شرایط نامناسب مسجد سراب دچار آسیب و ریختگی شده و تعدادی از قطعات آن گم شده اند. با توجه به وضعیت موجود، بررسی های تطبیقی و تاریخی بر روی محراب های زرین فام انجام شد سپس جهت فن شناسی و آسیب شناسی اثر از روش های sem-eds و xrd استفاده شد و در نهایت به بررسی راهکارهای حفاظت و مرمت اثر پرداخته شد.