نام پژوهشگر: حبیبالله بیگی هرچگانی
هاجر طاهری سودجانی مهدی قبادی نیا
کمبود آب سبب شده تا استفاده از پساب ها به عنوان یک ابزار مهم در برنامه ریزی منابع آب در نظر گرفته شود. پساب ها حاوی مواد غذایی هستند که اگر به درستی مدیریت شوند باعث افزایش مواد غذایی خاک ها خواهند شد. با افزایش جمعیت جهان امنیت غذایی جهان به دلیل کاهش کیفیت و مقدار منابع پایه خاک رو به کاهش است. بنابراین استفاده از مواد اصلاحی مانند زئولیت در خاک اهمیت پیدا می کند. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات برخی پارامتر های شیمیایی پساب شهرکرد با استفاده از ترکیب خاک و میکرو زئولیت و همچنین بررسی تغییر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در اثر آبیاری با پساب انجام شد. آزمایش ها روی دو روش کاربرد (مخلوط و لایه ای)، دو نوع اندازه ذره (بین 125 و 63 میکرون و کوچکتر از 63 میکرون) و دو مقدار مختلف (2 و 4 درصد) در داخل 27 ستون پی وی سی با قطر داخلی 5/10 سانتی متر و ارتفاع 60 سانتی متر انجام شد. تزریق پساب به داخل خاک 13 مرتبه با تناوب هفتگی تکرار شد. در تمام رویدادهای آبیاری، مقدار هدایت الکتریکی، ph، کل جامدات معلق و در دور آبیاری یک، چهار، نه و سیزدهم مقادیر سدیم، مجموع کلسیم و منیزیم، bod5 و نیترات پساب ورودی و زه آب خروجی از هر ستون تعیین شد. همچنین در انتهای آزمایش ها ستون ها برش داده شد و از دو عمق صفر تا 20 و 20 تا 40 سانتی متر از خاک نمونه گیری شد و میزان ph، هدایت الکتریکی، سدیم و نیتروژن تعیین شد. نتایج نشان داد که افزودن زئولیت به خاک باعث افزایش ph، هدایت الکتریکی و سدیم، کل جامدات معلق و کاهش مجموع کلسیم و منیزیم، نیترات و bod5 زه آب خروجی از ستون ها شد. درصد تغییرات bod5 نشان داد در تیمار های مخلوط و لایه ای میزان bod5 زه آب خروجی به ترتیب 1/43 و 87 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. میزان آبشویی نیترات پساب در تیمار های مخلوط و لایه ای به ترتیب نسبت به تیمار شاهد 4/164 و 9/350 درصد کاهش یافت. نتایج آنالیز خاک نشان داد که ph خاک بعد از 13 دور آبیاری با پساب به طور میانگین به میزان 18/2 درصد کاهش و میزان هدایت الکتریکی، سدیم، نیتروژن خاک نسبت به ابتدای دوره افزایش نشان داد. میانگین راندمان جذب نیتروژن توسط خاک در تیمار های مخلوط و لایه ای به ترتیب نسبت به تیمار شاهد 661 و 1647 درصد افزایش یافت.