نام پژوهشگر: حمید رضا کریمی درمنی
زهرا نیک جو بلداشی صادق فربد
مقاله حاضر با هدف بررسی«همیاری های اقتصادی(خانوادگی) در تهران «مطالعه موردی مجیدیه شمالی منطقه 4» با روش مشاهده مشارکتی، مصاحبه در جامعه آماری کلیه شهروندان مجیدیه شمالی و حجم نمونه شامل سه گروه و 50 نفر(اعضای گروهها) که به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس و از بین گروههای تشکیل دهنده قرض الحسنه انتخاب شده اند، انجام شده است. سه گروه به نامهای گروه کیازاد، گروه رفیعی و گروه پویا اقدام به تشکیل صندوقهای قرض الحسنه بین خانمهای محل نموده اند که افراد در هر سن و به هر میزان تحصیلات در آن شرکت نموده اند. مبالغ ماهانه جهت قرعه کشی در هرگروه متفاوت می باشد.گروه کیازاد ده هزار تومان، گروه رفیعی 200 هزار تومان و گروه پویا 5 هزار تومان در هر ماه از افراد عضو جمع آوری می کنند،چند مرکز و شیوه همیاری دیگر مشاهده شده است: مرکز خیریه که فعالیت آن شامل تهیه جهیزیه، سیمونی، کمک به ازدواج جوانان و غیره بوده و نوع دیگری از همیاری محلی به صورت برگزاری مراسم ختم انعام و جمع آوری پول برای نیازمندان از شیوه های بارز همیاری در مجیدیه شمالی می باشد. این همیاری کارکردهای روانی، اعتقادی،اقتصادی و اجتماعی را در بر می گیرد و روحیه تعاون و همیاری را تقویت می بخشد. نهادهای شورایاری که با کمک شهرداری تشکیل می شود، نیز جایی است برا یهمیاری و کمک به مشکلات شخصی مردم محله. انسان موجودی است اجتماعی و جامعه پذیری در نهاد وی قرار دارد. سازگاری با مشکلات و همزیستی با افراد بشر انسان را در مقابله با تنگناهای زندگی یاری داده است و برجسته ترین کارکرد این همیاری ها کارکرد اجتماعی و اعتقادی آن می باشد.مراکز خیریه شامل عموم بوده وافراد بیشتری را پوشش می دهد و صندوق های قرض الحسنه محدود به افراد سهیم در آن می باشد. مفاهیم کلیدی: همکاری، قرض الحسنه،کارکرد اجتماعی، روانی، اقتصادی، انسجام اجتماعی
قاسم محسنی حمید رضا کریمی درمنی
تنوع یاریگری از دیرباز در ایران وجود داشته که با گذر زمان وتغییر شکل زندگی شاهد شیوه های جدیدی از یاریگری در این مرز و بوم می باشیم .در این راستا سعی شده است با تحلیل مردم شناختی زمینه ها و شیوه های سنتی و غیر سنتی یاریگری روستاهای داشبند و ناچیت شهرستان بوکان از شهرستان های استان آذر بایجان غربی مانند " آیین عید قربان "، "جمع آوری گیاهان خودرو خوراکی به صورت گروهی " ، "جشن بازگشت لک لک ها"،" شیر واره " "دگر یاری در امر زراعت (هَه رَه وَه ز)" و به خصوص "گروه های خودیار" از طریق مصاحبه ی کیفی مردم نگارانه و مشاهده ی همراه با مشارکتی مستقیم و با استفاده از اسناد و مدارک موجود (کتابخانه ای) در قالب یک پایان نامه ثبت و ضبط گردد. تعاون و یاریگری به شیوه های مختلفی غیر رسمی اما ساختار یافته و نهادینه شده در عرصه های مختلف زندگی اجتماعی در جامعه مورد مطالعه آشکارا دیده شده است . به طوری که یاری گری از ویژگی های بارز این جوامع محسوب شده و به مثابه یک سرمایه اجتماعی تاثیر فراوانی بر زندکی اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی داشته است . بنابر آنچه بیان شد، گسترش فرهنگ همکاری در بین افراد جامعه موجب همبستگی اجتماعی از یک سو و افزایش سرمایه اجتماعی از سوی دیگر می گردد که در نهایت به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه منتج خواهد شد واژگان کلیدی ؛ "خدمات مالی خرد "،" گروه خودیار " ، "شیر واره " " سرمایه اجتماعی"
فریدون قاسمی عسگری نوری
بی سرپرست شدن کودکان، یکی ازپدیده های اجتماعی است که توجه به آن از اهمیت بالایی برخوردار بوده ،چرا که دوران کودکی دوران حساس و مهمی است .هر تغییری که در ساختمان و زندگی خانوادگی کودک پدید آید، برای او ضایعه ای به حساب می آید و زمینه را برای ظهور بسیاری نابسامانی ها و انحرافات پدید خواهد آورد. درهمین راستا کمیته امداد امام خمینی (ره) به عنوان حلقه ی میانی حمایت کنندگان وحامیان با ایتام،نیت خیر خواهانه مردم را، در جهت کمک و مساعدت به کودکان بی سرپرست درقالب اجرای طرح اکرام ایتام سمت وسو بخشیده است. اهداف این پژوهش، بدست آوردن تصویر و تحلیلی مردم شناختی ازچگونگی حمایت های مردمی ازطرح اکرام ایتام در کمیته امداد امام خمینی(ره (مطالعه موردی منطقه شمیرانات تهران) میباشد.روش استفاده دراین پژوهش ،روش میدانی که شامل :مصاحبه، مشاهده همراه با مشارکت واستفاده ازاسناد و مدارک دست اول می باشد. وچارچوب نظری آن، کارکرد گرایی می باشد.دردین اسلام یاری گری، همکاری و نیکوکاری چه ازنگاه سفارشات ، تاکیدات دینی و چه از نگاه کاربردی بسیار کامل تر و خردمندانه تراست، که یافته های موجود نشان می دهد بسیاری ازاعمال ورفتارها ی مردم ،براساس عقاید،باورها وآموخته های دینی والهی بوده، توصیه ها ،سفارشات قرآن وائمه اطهار (ع) بویژه سیره حضرت علی (ع) اصلی ترین عامل برای پذیرش حمایت کنندگان ازطرح اکرام ا یتام می باشد. که این نیت خیرخواهانه باعث ایجاد امیدواری ،ارامش روحی وروانی،استحکام پیوندهای اجتماعی ،افزایش رزق وروزی زندگی شان شده است.