نام پژوهشگر: احمدارشادی
علی پارسافر فرشاد دشتی
جنس آلیوم بزرگترین جنس تک لپه ای ها می باشد، که تعدادی از سبزیجات مهم از جمله تره ایرانی به آن تعلق دارد. این سبزی برگی در سطح وسیع در ایران تولید و مصرف می شود. اما کارهای اصلاحی محدودی روی این گیاه بخصوص در ارتباط با گونه های وحشی نزدیک به آن انجام شده است. با توجه به اینکه اخیرا? گونه های جدیدی از جنس آلیوم در ایران گزارش شده است، لذا این تحقیق بر آن بوده که روابط بین گونه ای میان تعدادی از این گونه های وحشی را با تره ایرانی و همچنین سایر گونه های اهلی جنس آلیوم مورد بررسی قرار دهد. گونه های مورد بررسی در این تحقیق شامل: گونه های وحشی alluim affine، a. dictyoscordium،a. abbasii ،a. iranicum ،a. atroviolaceum ، a. qaradaghense ، a. rotundium ، a. subvineale، و a. clivorium از بخش آلیوم، a. hirtifolium و a. jesdianumاز بخش مگالوپرازون، a. tripedale از بخش نکتارواسکوردیوم، و گونه های اهلی تره فرنگی (ampeloprasum leek group a. ) و سیر (a. sativum) از بخش آلیوم ، پیاز خوراکی (a. cepa)، پیازچه ولزی (a. fistulosum) و راکیو (a. chinensis) از بخش سپا و چایو (a. schoenoprasum ) از بخش شنوپرازوم بوده است. بدین منظور نشانگر رپید به عنوان روشی سریع ارزان و کارآمد برای نیل به این هدف مورد استفاده قرار گرفت. 14 آغازگر از مجموع 60 آغازگر مورد استفاده تکثیر تصادفی دی ان آ الگو را بخوبی انجام داده و بین گونه ها چند شکلی را نشان دادند. سطح تشابه ژنتیکی در بین نمونه ها از 04/0 تا 62/0 متغیر بود. گونه وحشی a.iranicum با 62/0 شباهت به عنوان نزدیکترین گونه به گیاه تره ایرانی برآورد شد. همچنین گونه وحشی a.atroviolaceum با 60/0 تشابه در مجاورت گیاه سیر قرار گرفت . تجزیه خوشه ای با روش گروه های جفتی وزن نشده گونه های مورد ارزیابی را در حد تشابه 28/0، در پنج گروه مجزا دسته بندی نمود، این دسته بندی تا حد زیادی توسط نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی تایید شد. همچنین گروهبندی های حاصل از تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی تا حدود زیادی منطبق با بخش هایی بود که هر گونه به آن تعلق داشت.