نام پژوهشگر: [email protected] فرنام
غلامرضا چلبیانلو عباس بخشی پور رودسری
زمینه و هدف: اختلال شخصیت مرزی، بیماری است که وجه مشخصه آن بی ثباتی در روابط بین فردی ، احساس هویت و تجلیات هیجانی می باشد. یکی از اصلی ترین الگوهای رفتاری مبتلایان، ابراز رفتارهای تکانشی و اقدام به خودآسیب زنی در قالب رفتارهای خودزنی می باشد که گاهی این خودزنی ها، منجر به خودکشی های موفق در این بیماران می گردد. کرول و همکاران (2009) مدلی مفهومی را برای تبیین عوامل سبب شناختی مربوط به این اختلال ارائه نمودند که این پژوهش به دنبال بررسی الگوی ارتباطی بین مجموعه ی متغیرهای تاثیرگذار در رفتار خودزنی مبتلایان براساس مدل ذکر شده بود. روش: تعداد 46 نفر از بیمارانی که براساس معیارهای تصریح شده در dsm-iv-tr به عنوان افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی تشخیص گذاری شده بودند، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از تمامی شرکت کنندگان در پژوهش، نوار مغزی گرفته شد و توان آلفای ناحیه فرونتال آنها در مرحله آرامش، بااستفاده از نرم افزارهای مربوطه مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین تمامی آنها پرسشنامه های سیستم فعالیت مغزی رفتاری کارور، سرشت و منش کلونینجر و مقیاس ویژگی های شخصیت مرزی را تکمیل نموده و نقص در پردازش های هیجانی و کارکردهای اجرایی آنها نیز با استفاده از تکالیف رایانه ای تمایز هیجانی، استروپ وgo/no go مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از روش تحلیل مسیر در نرم افزار lisrel مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها : براساس تحلیل های انجام شده، مشخص گردید در لایه پیش بین توان مطلق آلفا در ناحیه فرونتال و دو بعد روی آوری و بازداری از سیستم مغزی رفتاری توام با ابعاد سرشتی آسیب پرهیزی و پافشاری و همچنین ابعاد منشی خودراهبری، همکاری و خودفراروی توانستند تا با واسطه گری ابعاد هیجانی ( خشم ،نفرت و ترس) و همچنین حساسیت پاسخ و محافظه کاری از تکلیف بازداری پاسخ رفتار خودزنی مبتلایان را بهتر و با توانی بالاتر پیش بینی نمایند. شاخص cfiبرابر 98/0، ifi به میزان 99/0 و gfi برابر با 97/0 به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر ضمن تائید مدل ارائه شده توسط کروول و همکاران (2009) نشان داد که مجموعه ای از عوامل زیستی در تعامل با عوامل روانشناختی در تبیین رفتار خودزنی نقش بارزی برعهده دارند. اما در این میان، نقش عوامل زیستی ومغزی پررنگ تر می باشد که نشان می دهد همانند ادعای گاندرسون (2009) اختلال شخصیت مرزی، یک بیماری مغزی با پیش آگهی مناسب می باشد.