نام پژوهشگر: حامد مقدم

ارزیابی عملکرد فضاهای عمومی شهری بر اساس معیارهای کیفی محیط (نمونه موردی:شهرقدیم لار)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده معماری و شهرسازی 1390
  مریم عظیمی   مجتبی رفیعیان

فضاهای عمومی شهری، بستر روابط اجتماعی و ارتباطات چهره به چهره ساکنان شهرها هستند. چنانچه این فضاها، از کیفیت مناسبی برخوردار باشند، کیفیت زندگی شهروندان را ارتقاء می بخشند. این پایان نامه با هدف ارزیابی کیفیت فضاهای عمومی شهرقدیم لار، سعی بر شناخت و دسته بندی نقاط ضعف و قوت، و ارائه راهکارهای مناسب، جهت بهسازی آنها دارد؛ زیرا در این شهر با وجود فضاهای عمومی شهری واجد ارزش، روابط اجتماعی ساکنان آن رو به تنزل می باشد. ماهیت پژوهش،کاربردی، روش آن توصیفی-تحلیلی و گردآوری مطالب اسنادی، کتابخانه ای، پرسشنامه استاندارد pps و مشاهده مستقیم می باشد. به منظور ارزیابی موضوع کیفیت فضاهای عمومی شهری و کمی نمودن اطلاعات کیفی از فرایند ارزیابی چند متغیره استفاده شد. بدین منظور تعداد 4 مولفه (آسایش و منظر، دسترسی پذیری، استفاده ها و فعالیتها و اجتماعی بودن) سازنده کیفیت فضاهای عمومیِ شناسایی شده توسط موسسه pps ، بر اساس مطالعه 1000 فضای عمومی در سرتاسر دنیا، و تعداد 13 زیرمولفه (رضایت و جذابیت، حس تعلق، خوانایی، سلسله مراتب دسترسی، ارتباط و اتصال فضا به همجوار، زمان انجام فعالیت، تعداد و تراکم فعالیت، وابستگی فعالیتها به یکدیگر، برنامه ریزی برای فعالیت، مشارکتی بودن، دیدارگاه بودن، فعالیت گروهها در فضا و همگانی بودن و جامعیت) متناسب با شرایط بومی و فرهنگی شهرقدیم لار بر اساس روش تفکیکی (کل به جزء) شناسایی شدند. همچنین در روند تحلیل و ارزیابی از روش های آماری توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که کیفیت فضاهای عمومی شهرقدیم لار، 83/0 و بالاتر از میانگین نظری بوده و استفاده کنندگان، از آن راضی هستند. همچنین مولفه های آسایش و منظر، دسترسی پذیری، فعالیت و اجتماعی بودن، به ترتیب واجد کیفیت 95/0 و 75/0 9/0 و 7/0 می باشند؛ که مولفه اجتماعی بودن پایین تر از میانگین نظری و سه مولفه دیگر بالاتر از میانگین نظری هستند. نتایج بررسی ضرایب همبستگی پیرسون میان مولفه های فوق و زیرمولفه های شناسایی شده، نشانگر وجود معناداری رابطه میان آنها با متغیر کیفیت فضاهای عمومی شهرقدیم لار است. همچنین، فضاهای 34 گانه مورد مطالعه، به 7 دسته کارکردی تقسیم شده و میزان بهره مندی آنها از مولفه ها و زیرمولفه های سازنده کیفیت بررسی شد، که نتایج نشان می دهد میزان بهره مندی فضاهای عمومی شهرقدیم لار بر اساس نوع کارکرد آنها از مولفه ها و زیرمولفه های کیفی متفاوت است. همچنین کلیه مولفه ها و زیرمولفه های تحقیق از سطح کیفی یکسانی در فضاهای عمومی نمونه مورد مطالعه برخوردار نبوده و مولفه آسایش و منظر بالاترین رتبه و مولفه اجتماعی بودن پایین ترین رتبه را در میان مولفه ها، و رضایت و جذابیت بالاترین و ارتباط و اتصال فضا به همجوار و دیدارگاه بودن پایین ترین رتبه را در میان زیرمولفه های سازنده کیفیت فضاهای عمومی شهرقدیم لار به خود اختصاص داده اند. در نهایت این پایان نامه پس از بررسی و شناسایی نقاط آسیب فضاهای عمومی شهرقدیم لار، به تناسب کیفیت مولفه ها و زیر مولفه ها، بر اساس 7 دسته کارکردی آنها، با رویکرد رفع نقاط ضعف، راهبردهای ارتقاء کیفیت فضاها را تدوین و اولویت بندی اقدامات نموده است.