نام پژوهشگر: محمد هادی غفاریان مقرب
رحمان یوسفی نورالله معلمی
توت فرنگی با نام علمی fragaria ananassa duch یکی از میوه های مهم تیره rosaceae می باشد. جوانه زنی بذرهای توت فرنگی غیریکنواخت و بسیار کند، با درصد و سرعت جوانه زنی پایین می باشد. برای یک برنامه اصلاحی این وضعیت به عنوان یک عامل محدودکننده به شمار می رود. برطرف کردن محدودیت های جوانه زنی بذور توت فرنگی، به بهنژادگران کمک می کند که به راحتی ژرم پلاسم های توت فرنگی را مورد ارزیابی قرار دهند. چندین تحقیق در جهت بهبود شاخص های جوانه زنی بذور توت فرنگی با به کار بردن روش های مختلف صورت گرفت. در این مطالعه اثر چندین فاکتور بر روی شاخص های جوانه زنی بذور توت فرنگی که شامل به کار بردن نانوتیوب های کربن ((cnts، اسیدسولفوریک و هورمون جیبرلین (ga3) در محیط های کشت مختلف بوده است است مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در دو مرحله اجرا گردید. در مرحله اول ابتدا در یک آزمایش مقدماتی بذور هر دو رقم توت فرنگی پاروس و کاماروزا بدون اعمال هیچگونه تیمار خاصی بر روی بذور، در سه محیط کشت ms، b5 و محیط کاغذ صافی مرطوب کشت شدند و سپس در آزمایشی دیگر بذور هر دو رقم توت فرنگی پاروس و کاماروزا با 4 غلظت متفاوت اسیدسولفوریک (1، 12، 24 و 36 نرمال) خراش دهی شده و بر روی سه نوع محیط کشت ms، b5 و محیط کاغذ صافی مرطوب کشت گردیدند. در مرحله دوم به استناد نتایج به دست آمده از مرحله اول، تاثیر غلظت های متفاوت هورمون جیبرلین (0، 0.1، 0.2، 0.3 و 0.4 میلی گرم در لیتر) و غلظت های مختلف نانوتیوب های کربنی ( 0، 5، 10، 20 و 40 میکروگرم در میلی لیتر) بر روی جوانه زنی بذور دو رقم توت فرنگی پاروس و کاماروزا در دو نوع محیط کشت درون شیشه ای ms و b5 مورد بررسی قرار گرفت. تمامی آزمایش ها بر اساس اصول آماری، به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار اجرا گردید. در پایان دوره آزمایش (40 روز) شاخص های جوانه زنی شامل درصد جوانه زنی بذور، سرعت جوانه زنی، زمان رسیدن به 50% جوانه زنی نهایی، میانگین طول ریشه چه و همچنین میانگین طول ساقه چه (دو هفته پس از شروع جوانه زنی) ملاک تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که بذور شاهد (بذرهایی که خراش دهی نشدند) و همچنین بذرهایی که با غلظت های 1، 12 و 24 نرمالیته اسیدسولفوریک خراش دهی شدند، در هر سه محیط ms، b5 و محیط کاغذ صافی مرطوب هیچ گونه نشانه ای از جوانه زنی بروز ندادند. در هرحال بعد از خراش دهی بذور با اسیدسولفوریک 36 نرمال، بیشترین درصد جوانه زنی (58%)، سرعت جوانه زنی (0.87 بذر در روز) و کوتاه ترین زمان برای رسیدن به 50% جوانه زنی نهایی (13.8 روز) با استفاده از غلظت 0.3 میلی گرم در لیتر هورمون جیبرلین (ga3) بر روی محیط b5 به دست آمد. در بررسی تاثیر نانوتیوب های کربنی، نتایج نشان داد که بذور کشت شده بر روی محیط کشت ms و b5 حاوی غلظت های 10، 20 و 40 میکروگرم در میلی لیتر نانوتیوب های کربنی پس از 40 روز نشانه ای از جوانه زنی بروز ندادند، در حالیکه در غلظت 0 و 5 میکروگرم در میلی لیتر نانوتیوب های کربنی بذور جوانه زده و در محیط b5 نسبت به سایر غلظت ها نتایج بهتری داشته است. نانوتیوب های کربنی، در غلظت 5 میکروگرم در میلی لیتر نسبت به شاهد طول ساقه چه را با اختلاف معنی داری بهبود بخشید و به لحاظ طول ریشه چه بین غلظت 0 (شاهد) و 5 میکروگرم در میلی لیتر نانوتیوب های کربنی اختلاف معنی دار نبود.
مریم جم زاد فرد موسی موسوی
این تحقیق در سال 1391 به صورت 5 آزمایش مستقل که همه آزمایشات به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی بود انجام شد. آزمایش اول که با 6 تیمار و حداقل 5 تکرار اجرا شد. هدف آن بررسی تاثیر تیمارها ی مختلف ضدعفونی ریزنمونه ها بر روی درصد آلودگی ریزنمونه ها، در دو رقم رز مینیاتوری و ایلونا بود و در این آزمایش ماده ضدعفونی کننده هیپوکلریت سدیم 5/2% در3 زمان 5 و10 و15 دقیقه و کلرید جیوه 1/0% در3 زمان 5 و 7 و10 دقیقه بررسی شدند. آزمایش دوم به منظور بررسی تاثیر نانوذرات اکسید آهن جهت تامین آهن مورد نیاز رز ارقام مینیاتوری و ایلونا در شرایط درون شیشه ای در 5 تیمار و 10 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مختلف آزمایش شامل محیط ms با ترکیبات مختلفی از آهن شامل ms کامل باکلات آهنfeedta ، ms بدون آهن با کلات آهن feeddha (محیط vs)، msبدون کلات آهن با نانوذرات اکسیدآهن بدون پوشش و ms بدون کلات آهن با نانوذرات اکسیدآهن با پوشش پلی اتیلن گلیکول بودند. محیط ms بدون آهن در این آزمایش به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. پس از 21 روز شاخص های طول شاخساره، تعداد شاخساره، تعداد برگ، درصد کلروز برگ، وزن تر، وزن خشک، سطح برگ، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل و میزان آهن بافت اندازه گیری شده و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. آزمایش سوم به منظور بررسی تاثیر تهویه ظرف فیلتردار با تهویه طبیعی و ظرف بدون فیلتر، بر روی رشد ریزنمونه های ارقام ایلونا و مینیاتوری با حداقل 5 تکرار طراحی شد. آزمایش چهارم به منظور بررسی تاثیر غلظت های مختلف گلوتامین (0، 250، 500 میلی-گرم در لیتر) بر پرآوری شاخساره ریزنمونه های ارقام ایلونا ومینیاتوری و با حداقل 5 تکرار طراحی شد آزمایش پنجم هدف از انجام این آزمایش بررسی تاثیر تیمارهای مختلف آهن در محیط ریشه زایی (محیط ms2/1همراه با 05/0 میلی گرم بر لیتر +iba05/0 میلی گرم بر لیتر naa) بر ریشه زایی ارقام ایلونا و مینیاتوری بود. نتایج نشان داد که بهترین تیمار ضدعفونی، استفاده از کلرید جیوه 1/0% به مدت 10 دقیقه بود. همچنین تیمارهای نانوذرات اکسیدآهن بدون پوشش وکلات آهن feeddha تقریبا در تمام شاخص ها بهتر بوده و تفاوت آن ها با بقیه تیمارها در سطح احتمال آماری کمتر از 1% معنی دار گردید و بیشترین میزان آهن و بهترین رشد را برای ارقام رز فراهم نمودند. همچنین از نظر درصد کلروز برگ محیط ms بدون آهن و پس از آن محیط ms حاوی کلات آهنfeedta بالاترین درصد کلروز برگ را داشت. ظرف فیلتردار با تهویه طبیعی بهترین رشد را برای ارقام رز فراهم نمود و غلظت 500 میلی گرم بر لیتر گلوتامین بیشترین تاثیر را بر پر آوری شاخساره داشت. بیشترین درصد ریشه زایی در محیط های حاوی نانو ذرات اکسیدآهن بدون پوشش و محیط حاوی کلات آهن feeddha و کمترین درصد ریشه زایی در محیط ms بدون آهن مشاهده شد. و بالاترین درصد ریشه زایی در رقم مینیاتوری مشاهده شد.
محمد طاهری محمدحسن مرتضوی
زیتون با نام علمی olea europaea l. درختی همیشه سبز با عمر طولانی از تیره oleaceae است که طالب شرایط اقلیمی مدیترانه¬ای می¬باشد. محققان به طور مداوم در جستجوی روش¬های متفاوتی برای تسریع و بهبود ریشه دهی زیتون می¬باشند و بدون شک برای تحقق این امر بهره گیری از فناوری های نوین ازجمله فناوری بیوتکنولوژی، نانو و ... در این حوزه اجتناب ناپذیر است. بنابراین در این پژوهش با توجه به اهمیت ریشه دهی زیتون، اثرات نانو ذرات اکسید روی، نانولوله های کربنی و نانو ذرات اکسید تیتانیوم بر ریشه¬دهی زیتون در شرایط درون شیشه¬ای بررسی شد. این مطالعه در گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در 8 آزمایش اجرا شد. در آزمایش اول و دوم برای تشخیص بهترین تیمار ضدعفونی، زمان¬های مختلف کلرید جیوه (1/0 درصد) و هیپوکلریت سدیم (5/2 درصد) مورد آزمون قرار گرفتند. مناسب¬ترین تیمار ضدعفونی عبارت از تیمار ریزنمونه¬ها با محلول 5/2 درصد هیپوکلریت سدیم به مدت 5 دقیقه بود که برای آزمایش بعدی انتخاب شد. در آزمایش سوم پتانسیل شاخه زایی درون شیشه¬ای 12 رقم زیتون در شرایط آب ¬و هوایی اهواز موردبررسی قرار گرفت و بهترین ارقام ازنظر شاخه¬زایی برای آزمایشات بعدی انتخاب شد. آزمایش چهارم باهدف دست¬یابی به بهترین غلظت هورمون iba در رقم بلیدی انجام شد و غلظت 3 و 4 میلی¬گرم بر لیتر با 80 درصد ریشه¬زایی بهترین تیمار هورمونی شناخته شد. در آزمایش پنجم کالوس¬دهی ریزنمونه¬های ارقام زیتون کایلت، بلیدی و دزفولی در تاریکی و حضور 3 میلی¬گرم بر لیتر هورمون iba بررسی شد. تمامی پنج آزمایش بر اساس اصول آماری، به صورت طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید و در پایان آزمایش (40 روز) شاخص¬های مختلف اندازه¬گیری شد. در آزمایشات ششم، هفتم و هشتم به ترتیب غلظت¬های مختلف نانو ذرات اکسید روی، نانو تیوب¬های کربنی و نانو ذرات اکسید تیتانیوم در محیط کشت پایه ms نیم غلظت بر روی ریشه¬زایی زیتون در شرایط درون شیشه¬ای موردبررسی قرار گرفت. این آزمایشات به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در شش تکرار انجام شد و در پایان آزمایش (40 روز) شاخص¬های ریشه¬زایی و کالوس¬زایی اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که نانو ذرات خاصیت سمیت بر روی ریشه¬زایی زیتون در شرایط درون شیشه¬ای دارد و بالاترین درصد ریشه¬زایی در تیمار شاهد به دست آمد.