نام پژوهشگر: حامد منتظری مقدم

تاثیر اخلاق در اصلاح الگوی مصرف از منظر معصومین علیهم السلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم - دانشکده الهیات 1391
  قادر ghadiri   احمد دیلمی

با توجه به شکل پذیری رفتار فردی و اجتماعی مردم از اخلاق و تاثیر ملموس و انکار ناپذیر آموزه های اخلاقی اهل بیت? بر کم و کیف مصرف بررسی آن از این نگاه دارای اهمیت فراوانی است. در پایان نامه حاضر به این سوال پاسخ داده می شود که چگونه اخلاق از منظر معصومین? در اصلاح الگوی مصرف تاثیر گذار خواهد بود؟ در پاسخ به این سوال الگو های اخلاقی که از جانب ائمه? مطرح شده مورد بررسی قرار می گیرد تا با به کار بستن آنها راه اصلاح الگوی مصرف هموار گرددکه عبارتند از: 1. الگوهای فردی که شامل اعتدال در تغذیه ، پوشاک وتجمّل، اسراف در لباس، مسکن،وسیله نقلیّه، استعمال بوی خوش و موقعیّت اجتماعی می شود. 2. الگوهای خانوادگی که شامل: تهیه لوازم زندگی، توسعه بر عیال و مهمان داری می شود. 3. الگوهای اجتماعی که شامل: تضییع نکردن ثروت عمومی مثل منابع طبیعی،ضایع نساختن اموال شخصی دیگران می شود. در ادامه آسیب های اخلاقی که الگوی مصرف را تهدید می کند- به گونه ای که امامان معصوم? هم درباره آن هشدار داده باشند- کنکاش می شود، که عبارتند از: اسراف و تبذیر و در هر کدام علاوه بر مفهوم شناسی ابعاد و مصادیق،عوامل و بالاخره پیامدهای این معیارها مطرح می شود. سپس راه های اخلاقی برای اصلاح الگوی مصرف از منظر معصومین? مطرح خواهد شد. راههایی مثل اقتصاد و قناعت که در این بخش نیز در هر کدام یک علاوه بر مفهوم شناسی ابعاد و مصادیق،عوامل و بالاخره پیامدهای این راهها بحث می شود. برای اجرایی نمودن این الگوها و اینکه چه کسانی مسئولیت اصلاح الگوی مصرف را دارند، در آخرین فصل کسانی را که در مورد اصلاح الگوی مصرف مسئولیت دارند ذکر کردیم.

مواضع امام علی (ع) در برابر شیخین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  مهدی مهدوی   علی غلامی دهقی

این پژوهش به این سوال که امیرالمومنین (ع) در برابر شیخین چگونه موضع گیری داشتند در سه فصل پاسخ می دهد. ابتدا به سقیفه و دسته بندی جریانها می پردازد. سپس به اصول موضع گیری امام در برابر اصل شیخین می پردازد که عبارتند از تحصن، امتناع از بیعت، اتمام حجت، سکوت. همچنین مواضع امام جهت خنثی سازی دسیسه ها بیان شده است.

برگزاری حج در تاریخ اسلام (قرن اول ه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1386
  عبدالحسین محمدی   عزت الله مولایی نیا

در این پایان نامه به پیشینه و اهمیت برگزاری حج، شناخت امرای حج و بررسی عملکرد آنان، شناخت امرای مکه و بررسی عملکرد آنان، تسهیلات و خدمات و برگزاری حج (قرن اول)، جایگاه مسجد الحرام و توسعه آن پرداخته شده است.

نقد و بررسی رفتارهای سیاسی و اجتماعی فاتحان مسلمان در قرن اول هجری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1386
  مصطفی خرمی   حامد منتظری مقدم

فتوحات اسلامی، بخش مهمی از تاریخ اسلام را تشکیل میدهد؛که در عصررسول خدا(ص)، سراسر جزیره العرب فتح شد وپس ازرحلت آنحضرت،مسلمانان باتأسی به سیره? حضرت مبنی برتلاش برای گسترش دین اسلام، فتوحات اسلامی را در فراسوی مرزهای جزیره العرب آغازکردند. دراین میان،رفتارهای فاتحان درسرزمین های مفتوحه،تأثیری زیادی درنفوذاسلام میان مردم ویاانزجارآنان ازاسلام داشت . که دررساله? حاضراین رفتارهادردوبعدسیاسی واجتماعی بررسی می شودوروش پژوهش در آن، روش تحقیق در تاریخ (توصیفی،تحلیلی وتاریخی) خواهد بود. در این پژوهش، فتوح با رویکرد«زمین گستری اسلامی» بررسی می شود که بر همین اساس، در عصر رسول خدا (ص) سراسر جزیره العرب فتح شد. فتوح عصر خلفاکه پس از پایان جنگهای رده بافراخوان ابوبکر در دو سوی سرزمین شامات و سرزمین سواد (عراق) آغاز شد بدلیل اتحاد و انسجام همراه با انگیزه های دینی و اقتصادی در وجود فاتحان مسلمان و متقابلاً به علت نفاق و پراکندگی میان رومی ها و ساسانیان، به سرعت زیادی گسترش یافت و سرزمین های بسیاری از امپراطوری روم شرقی وساسانی بدست مسلمانان افتاد و حکومت ساسانی کاملاً نابود شد. فتوح عصر اموی که بیشتر در دوران معاویه ونیز پس از سال 73 هجری در دروه? مروانی ها اتفاق افتاد در دوره? ولید بن عبدالملک به اوج خود رسید و مناطقی بسیاری در شرق و غرب به تصرف مسلمانان درآمد. در ارزیابی رفتارهای سیاسی، اجتماعی فاتحان مسلمان،در «عصررسول خدا(ص)» می توان گفت: فاتحان مسلمان در این دوره زیر هدایت رسول اکرم ص) با انگیزه ای دینی پا به میدان فتوحمی گذاشتند، لذا رفتار ایشان برابر موازین ومعیارهای دینی و وحیانی ابلاغ شده از سوی رسول خدا(ص) بوده وگسترش دین اسلام مهم ترین وتنها آرمان ایشان بوده است. عملکرد ایشان در سرزمین های فتح شده بر اصل دعوت به اسلام استوار بود، و پرداخت جزیه از سوی اهل کتاب آزادی دینی و امنیت اجتماعی ایشان رااز سوی رسول خدا(ص)و مسلمانان ،در پی داشت. در ارزیابی رفتارها وعملکرد فاتحان مسلمان،در«عصر خلفا»می توان دریافت که گرچه فراخوان وبسیج نیروها برای اعزام به عرصه های فتوح از سوی خلفا با دو انگیزه ای دینی واقتصادی همراه بود اما بدلیل نزدیکی به زمان رسول خدا(ص) ونظارت وساده زیستی دو زمامدار نخست ونیز دستور ها وفرمانهای ایشان با تاکید بر رعایت مقررات اسلامی ومعیارهای دینی، فاتحان مسلمان عملکرد ورفتار مثبت داشته واز کشتار، تخریب وغارت خودداری می کردند، پرداخت جزیه وخراج، امنیت مالی و جانی مردم سرزمین های گشوده شده را در پی داشت. گرچه در مجموع چه دردوران پیامبراکرم(ص) وچه در دوران خلفا،در جریان فتوحات تخلفاتی نیز از سوی فاتحان صورت گرفته،که از سوی رسول خدا(ص) و خلفا مورد سرزنش و توبیخ قرار گرفته اند. در ارزیابی رفتارهای فاتحان مسلمان،در«عصرامویان»می توان گفت: چون دست یابی بقدرت از سوی امویان، دگرگونی اساسی در نظام حاکمیت اسلامی را در پی داشت ناگزیر فتوحات و رفتارهای فاتحان مسلمان نیز از آن متأثر شد. به ویژه تبدیل خلافت اسلامی به پادشا هی موروثی تغییرات بسیاری را در انگیزه ها، دستورها وفرمان های خلیفگان اموی و کارگزاران ایشان ونیزفرماندهان وسربازان ایجادکرد،که همین مسأله، رفتارها وعملکرد فاتحان در سرزمین های گشوده شده را، متفاوت از گذشته نمایاند! لذا دست یابی به اموال، ثروت ها وغنایم نقش مهمی در فتوحات این دوره ایفا کرد. گرچه در این دوره، نیز افرادی با انگیزه ای جهاد وگسترش دین اسلام، در جریان فتوحات حضور داشتند .

روابط موالی و تشیع در قرون اول و دوم هجری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  محسن سجادی   حامد منتظری مقدم

موالی جمع مولی است. و مولی، در اصل بنده آزادشده ای بود که به جهت فقدان جایگاه اجتماعی به سرور قبلی خود انتساب پیدا میکرد. همچنین در عرف مسلمانان، مولی مفهوم عام داشت و بر نو مسلمان غیر عرب اعم از فارس، رومی، آفریقای و ترک اطلاق می شد که در رساله حاضر هر دو معنا مورد نظر است. انگیزه های سیاسی، شرایط اجتماعی، در کنار حمایتهای همه جانبه اهل بیت(ع) به عنوان راهبران مذهب تشیع سبب شد تا عده ای از موالی به این مذهب گرایش پیدا کنند، گرایش این عده از موالی به تشیع از روی بصیرت و آگاهی صورت گرفت. این انتخاب آگاهانه موجب شد تا موالی در جنبش های شیعی همچون قیام امام حسین (ع) قیام مختار و قیام زید نقش موثری داشته باشند، و نیز با حضور در صحنه فرهنگی، در گسترش و تعمیق مذهب تشیع در تمامی قلمروهای اسلامی ایفای نقش نماید.