نام پژوهشگر: قیس بهجت عطار

تحقیق دیوان الشیخ حسین نجف التبریزی النجفی، وشرحه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1390
  رضا عرب بافرانی   عیسی متقی زاده

شعر به جهت اهمیتی که در ثبت حوادث و وقایع تاریخی و مهم دارد در ادبیات از جایگاه والایی برخوردار می باشد؛ بدین سبب است که از قدیم گفته اند شعر دیوان عرب است، که شاعران در آن به بیان افتخارات قومی خود می پردازند. بر کسی پوشیده نسیت که خداوند در کتابش به شاعران اشاره کرده و به وصف خوبی ها و نیز ویژگی های بد این طائفه پرداخته است.اهل بیت علیهم السلام نیز شاعران را در مناسبت های گوناگون به سرودن شعر تشویق نموده اند و در این باره روایت های فراوانی از جانب آنان به ما رسیده است؛ به این خاطر بسیاری از مردم به سرودن شعر پیرامون اهل بیت علیهم السلام روی آورده اند از جمله آنان فقیهانی هستند که اهتمام بسیاری به شعر دینی نموده اند تا بدین گونه نام و یاد اهل بیت علیهم السلام را زنده نگه دارند. شیخ کلینی کتاب «ما قیل من الشعر فی أهل البیت» را از خود به یادگار گذاشته اند و شیخ مفید کتاب «مسائل النظم» را نگاشته اند و بسیاری دیگر از فقیهان دانشمند هستند که در کنار کتاب های دینی، در عرصه شعر هم کتابی نوشته اند و یا این که درباره اهل بیت علیهم السلام شعری به رشته نظم درآورده اند. از جمله این بزرگان شیخ حسین نجف تبریزی است که علاقه و عشق خالص او به اهل بیت رسول علیهم السلام او را بر آن داشته که با قلم رسای خود در مدح و ستایش آن بزرگواران شعر بسراید. آن چه در این تحقیق برای ما حائز اهمیت است این که دیوان این شاعر بزرگ و دوست دار رسول و اهل بیتش را که نمونه ای از میراث مکتوب ماست تحقیق و تصحیح نموده و آن چه را که نیاز به شرح و بیان دارد ذکر کنیم و پیش از آن در ضمن مقدمه ای به بررسی زندگی شاعر و توانایی های علمی و ادبی او بر اساس آن چه که از شعرس به دست ما رسیده خواهیم پرداخت؛ شعری که سرتاسر در بیان معانی بلند اسلامی و افکار برخاسته از اندیشه دینی شاعر می باشد. و به گزافه سخن نگفته ایم اگر که تمام اشعار شیخ حسین نجف را برگرفته از روح دین و آمیخته با الفاظ و اصطلاحات دینی بدانیم.