اهداف و مکانیزم ناحیه بندی سیاسی فضا، بستر و قالبی برای تامین امنیت کشوری و ملی، مشارکت شهروندان و تقویت سرمایه اجتماعی، ایجاد تعادل های منطقه ای و به شکل کلی ملت سازی می باشد. آنچه در تقسیمات کشوری ایران اتفاق افتاده است نشان دهنده آن است که در اعصار تاریخی گذشته پیوسته یک عامل نقش تعیین کننده تری در نحوه تقسیمات داخلی داشته است. زمانی نحوه دریافت مالیات و یا دفاع از مرزهای کشور در مقابل حملات احتمالی قدرت های همسایه و زمانی نیز خواست سردمداران به تقسیمات شکل داده است. در زمان قاجار و پهلوی نیز با توجه به مسائل قومی و فرهنگی و نظامی به منظور کنترل بیشتر دولت بر رفتار خوانین و ایالات مختلف کشور با تقسیماتی مواجه شدیم که منجر به افزایش فشارهای سیاسی و در نتیجه غلبه این فشارها بر ویژگی های خاص مناطق گردید. در نتیجه نظام تقسیمات کشوری به سمت عدم توازن در اندازه ها و پراکنش نامتناسب امکانات، جمعیت، خدمات و زیر بناها در مناطق مختلف کشور سوق پیدا کرد. نتایج تحقیق نشان می دهد که الگوی تقسیمات کشوری در ایران و تعیین محدوده های داخلی آن عمدتاً از عوامل جغرافیایی و تاریخی متاثر بوده بدین معنی که عواملی چون توپوگرافی ، فاصله و دسترسی ، وسعت، اقلیم و ساختار انسانی و قومی و تهدیدات بیرونی ، سنت تاریخی، فئودالیسم و اعمال نفوذ سیاسی بیشترین سهم را در تعیین واحدها و محدوده بندی آنها داشته اند و پراکندگی و تمایزات طبیعی و انسانی در فضای جغرافیایی ایران و ضرورت حفظ یکپارچگی ملی و سرزمینی نقش موثری در استقرار و تداوم الگوی حکومتی بسیط در دوره های تاریخی گذشته و حال این سرزمین داشته اند. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.