نام پژوهشگر: عباس جمشیدی چقازردی
عباس جمشیدی چقازردی هدایت الله سلطانی نژاد
مسئولیت مدنی معلم، از چهرههای مسئولیت حرفه ای و شغلی است که به علّت گذر آموزش از مرحلهی سنتی و گسترش روز افزون رشتههای تحصیلی در زمینههای فنی و حرفهای، کارودانش یا دیگر رشتههایی که فعالیتهای آزمایشگاهی و کارگاهی از اصول و اهداف اصلی این رشتهها در یادگیری عملی دانشآموزان بوده، تراکم بالای کلاسها به ویژه در مقاطع ابتدایی و راهنمایی که نیاز به مراقبت خاص دارند و گاه به 35نفر در هر کلاس رسیده که منجربه عدم توان کافی معلم در انجام وظیفهی مراقبتی که قانون مسئولیت مدنی، آیین نامهها و مقررات داخلی وزارت آموزشوپرورش تحت عنوان شرح وظایف شغلی برعهدهی او نهاده، شده و درنهایت، حوادث زیانباری اتفاق می افتد که در مقام جبران این زیانها، گاه بارسنگین و نابرابر مسولیت مدنی متوجه شخص معلم است. با وجود اینکه حرفهی معلم مبتنی بر نوعی احسان است، با ایجاد ارکان مسئولیت از جمله تقصیر، ورود ضرر، وجود رابطهی علیت یا سببیت بین تقصیر و ضرر وارده مسئولیت مدنی او در برابر دانشآموز، آموزشوپرورش و یا مدرسه به عنوان شخص حقوقی منعقد خواهد شد. مهمترین اثر این امر، جبران زیان وارده است که در رابطهی بین معلم و دانشآموز در صورت ارتکاب تقصیر شخصی، معلم مسئول جبران و در صورت نقص در نظامات، آموزشوپرورش یا مدرسه مسئول جبران زیانهای وارده خواهد بود. آنجا که معلم و دستگاه اداری یا مدرسه به عنوان اجتماع اسباب در ورود ضرر نقش داشته باشند، دادرس با تعیین میزان تقصیر ارتکابی ممکن است به تساوی یا به میزان تأثیر قصور، بار جبران را بر هر کدام تحمیل نماید. این پژوهش به صورت کتابخانهای انجام گرفته و بارزترین نتیجهی به دست آمده مبتنی بودن مسئولیت مدنی معلم در نظام حقوقی ایران بر «تقصیر» است، همچنین معلم علاوه بر مسئولیت مدنی ممکن است در رابطهی او با آموزشوپرورش دارای مسئولیت اداری نیز باشد. کلمات کلیدی: مسئولیت مدنی معلم، حین خدمت، دانشآموز، آموزشوپرورش، تعلیم و تربیت، تقصیر، جبران