نام پژوهشگر: شیرین لطفی رزی
شیرین لطفی رزی بیژن ظهیری ناو
سالها پس از ظهور سمبولیسم در اروپا، نشانه هایی از این مکتب با عنوان سمبولیسم اجتماعی در شعر نیما بروز یافت که علت آن را می توان در شرایط اجتماعی و سیاسی زمان جستجو کرد. بعدها شاعران دیگری این شیوه در شعر و شاعری را به تبعیت از نیما در پیش گرفتند. در این رساله پس از ارائه ی تعریفی از نماد و ذکر ویژگی ها و اقسام آن، به تفاوت و تشابه نماد با سایر عناصر بلاغی چون: استعاره، تمثیل، مجاز و کنایه اشاره شده است. همچنین به منشأ نمادگرایی در شرق و غرب، نقش نماد در علوم مختلف، تفاوت نماد پردازی عرفانی و سمبولیسم اجتماعی و نیز به تاریخچه ای از مکتب سمبولیسم در اروپا و اصول این مکتب اشاره کرده ایم. سپس با محدود کردن حوزه ی نمادگرایی به بررسی نماد حیوانات در اشعار پنج شاعر معاصر (نیما، سپهری، اخوان، آتشی و شفیعی کدکنی) پرداخته ایم.با وجود تفاوتهایی در به کار بردن نمادهای حیوانی توسط این شاعران آنچه مسلم است این است که شاعران معاصر شعر فارسی برای بیان مفاهیم و دغدغه های سیاسی جامعه به نمادهای حیوانی متوسل شده اند و در واقع از تمثیل بهره گرفته اند.و این کاربرد تفاوت شعر سمبولیسم اجتماعی و مکتب سمبولیسم اروپایی است.البته شاعران مورد بحث در این رساله هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند اما در کل نمادهای به کار رفته در اشعارشان معنای واحدی را القا می کنند.