چکیده: این پژوهش برآنست تا پس از معرفی جایگاه حقیقی نهضت آزادی و نهضت اسلامی در تاریخ معاصر کشور، ضمن بازخوانی اختلافات میان نهضت آزادی و نهضت اسلامی، ریشه های سیاسی و فکری ای که شکاف میان آنان را موجب گشته است را تبیین نماید. سئوالات پژوهش حاضر به شرح زیر می باشد: چه عواملی باعث گسست میان نهضت آزادی و نهضت اسلامی ایران شدند؟ گرایشات نهضت آزادی در چه بستر تاریخی نضج یافته است؟ رویدادهای ادوار حیات مهندس بازرگان چه تاثیری در پیدایی این گرایشات داشته است؟ مواضع نهضت آزادی در قبال تطورات نهضت اسلامی چه بوده است؟ بخش نخست این نوشتار، به معرفی کلّیات بحث اختصاص دارد که نگاهی کلّی به نهضت آزادی ایران و نهضت اسلامی مردم ایران را شامل است. در بخش دوم سیر تطّور حوادث انقلاب اسلامی و مواضع نهضت آزادی در قبال آن را واکاوی کرده و در آن موارد، گستره و عمق اختلاف میان این دو جریان را بررسی می نمائیم. اما بخش نهایی که در پی آن به جمع بندی کل مباحث پرداخته می گردد، بررسی ریشه های سیاسی و فکری اختلاف میان نهضت آزادی و نهضت اسلامی را شامل می شود. کلیدواژه ها: نهضت آزادی، نهضت اسلامی، ایران، مهندس بازرگان