نام پژوهشگر: اسماعیل ملاشاهی
اسماعیل ملاشاهی حمیدرضا کازرانی
چاقی مهمترین بیماری تغذیه ای می باشد که در بروز بسیاری از بیماری ها نقش دارد. در طب سنتی، گیاه اسپند به منظور درمان چاقی تجویز می شود. در پژوهش حاضر ابتدا تأثیر عصاره های مختلف دانه گیاه اسپند (آبی، اتانولی و متانولی) بر برخی شاخص های وزن و اشتها و همچنین گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول، ldl، hdl و پروتئین تام سرم ?? سر موش سوری نر طی مدت ? ماه مورد بررسی قرار گرفت. عصاره ها در ماههای اول و دوم به ترتیب به میزان?? و ??? میلی گرم ماده خشک به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، توسط لوله معدی به موش ها تجویز شدند. طی مرحله دوم این پژوهش، تأثیر دوزهای مختلف (???، ??? و یا ??? میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) عصاره متانولی دانه اسپند روی ?? سر موش صحرایی نرطی مدت 6 هفته مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله، علاوه بر پارامترهای مرحله اول، میزان هورمون های رشد، انسولین، t3 و t4 و همچنین پارامترهایی نظیر چربی، پروتئین، ماده خشک و خاکستر گوشت نیز مورد مطالعه قرار گرفت. مقایسه آماری بین گروه های آزمایشی مختلف توسط آزمون آنالیز واریانس و آزمون تکمیلی دانت صورت گرفت. در مرحله اول آزمایش، میزان ldl سرم در گروه متانولی دانه گیاه اسپند در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافت ولی در سایر پارامترها اختلافی مشاهده نشد. در پایان مرحله دوم پژوهش، میانگین افزایش وزن، میزان مصرف غذا و سطح هورمون t3 در گروهی که بالاترین دوز عصاره را دریافت کرده بود به طور معنی داری کاهش یافت. در مقابل، میزان کلسترول سرم در گروه یاد شده افزایش یافت )???/?(p<. همچنینhdl سرم در تمامی گروه های دریافت کننده عصاره متانولی در مقایسه با گروه شاهد به صورت وابسته به دوز و معنی داری افزایش یافت. در سایر پارامترهای مورد مطالعه اختلاف معنی داری با گروه شاهد مشاهده نشد. نتایج این پژوهش بیانگر تأثیر مثبت عصاره متانولی دانه اسپند در جلوگیری از افزایش وزن می باشد. به نظر می رسد حداقل یکی از مکانیزم های موثر در این رابطه کاهش اشتها و مصرف غذا باشد.