نام پژوهشگر: مجتبی توشه
مجتبی توشه کامران قایدی
پروتئین های انتقال دهنده لیپید بصورت غیراختصاصی (nsltps) ابرخانواده ای از پروتئین های ناقل می باشند و قابلیت انتقال انواع لیپیدها مانند: اسیدهای چرب، فسفولیپیدها و کلسترول را دارند. این پروتئین ها شامل دو خانواده: nsltp1 (kd~9) و 2nsltp (kd~7) هستند و می توان آنها را از گیاهان مختلفی مانند برنج جداسازی و خالص نمود. علاقه روزافزونی در زمینه استفاده از پروتئین های متصل شونده به لیگاند به منظور رسانش دارو وجود دارد، به همین منظور پژوهش های زیادی در ضمینه اتصال و انتقال داروها و مولکول های دارای ساختار آبگریز به nsltpها صورت گرفته است. هدف از این پژوهش، مطالعه ساختار فضایی و ویژگی های عملکردی پروتئین nsltp2 و قابلیت اتصال و انتقال برخی از مولکول ها و داروهای آبگریز به این پروتئین از طریق تکنیک های بیوانفورماتیک؛ بررسی امکان شناسایی و خالص سازی پروتئین nsltp2 از برنج ایرانی با استفاده از تکنیک های کروماتوگرافی تعویض کاتیونی و تمایلی آبگریز؛ بهینه سازی شرایط بیان و خالص سازی پروتئین نوترکیب nsltp2 از سویه باکتریای ترانسفورم شده، به منظور استفاده در مطالعات پروتئومیکس بر روی این پروتئین بوده است. در این بررسی ابتدا ساختار سه بعدی پروتئین پیش بینی شد و کیفیت مدل تایید شد، در ادامه قابلیت و امکان اتصال برخی مولکول ها و داروهای آبگریز با استفاده از نرم افزار mvd بررسی شد. برای خالص سازی پروتئین nsltp2 از آرد برنج عصاره گیری شده و در مرحله اول پروتئین های بازی با استفاده از رزین cm-سفارز بعنوان تعویض گر کاتیونی جداسازی شدند و در انتها پروتئین های آبگریز با استفاده از رزین فنیل-سفارز با خاصیت آبگریزی، خالص سازی شدند. برای خالص-سازی پروتئین نوترکیب با تغییر شرایط دمایی، میزان iptg و لاکتوز در محیط القاء شرایط بیان بهینه سازی شد و در ادامه خالص سازی پروتئین نوترکیب از اجسام درون بسته صورت گرفت. نتایج بررسی های بیوانفورماتیک نشان داد، این پروتئین دارای یک حفره آبگریز و انعطاف پذیر در مرکز خود می باشد، مولکول های چرب به این ناحیه متصل و انتقال می یابند. تعداد اتم کربن و طول زنجیره؛ تعداد، موقعیت و حالت پیوند دوگانه در ساختار اسید های چرب در تمایل اتصال این قبیل مولکول ها به پروتئین nsltp2 موثر می باشند. در این تحقیق برای اولین بار مشخص شد، اسید های نوکلئیک و داروهای شبه نوکلئوزیدی، کلسترول و داروهای دارای ساختار حجیم با تمایل بسیار خوب و قابل توجه ای به nsltp2 متصل می شوند. با استفاده از تکنیک ها و روش های حاضر، تخلیص پروتئین مورد نظر به میزان دلخواه صورت نپذیرفت. بررسی بیان پروتئین نوترکیب نشان داد، این پروتئین بصورت اجسام درون بسته در داخل سلول های باکتریایی ذخیره می شود و لازم است خالص سازی پروتئین از این اجسام درون بسته صورت گیرد.