این تحقیق به منظور بررسی اثرات کمپلکس های آلی مواد معدنی بر عملکرد، پاسخ ایمنی همورال و سطح هورمون های تیروئیدی جوجه های گوشتی تحت تنش سرمایی انجام شد. در یک طرح کاملا تصادفی از 264 قطعه جوجه گوشتی با 6 تیمار و 4 تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل: جیره پایه فاقد کمپلکس آلی مواد معدنی در شرایط پرورش عادی (کنترل مثبت، دمای 24 درجه سانتی گراد)، جیره پایه فاقد کمپلکس آلی مواد معدنی در تنش سرمایی (کنترل منفی،دمای 15 درجه سانتی گراد)، تنش سرمایی+ کمپلکس آلی روی- مس- منگنز (zmc)، تنش سرمایی + کمپلکس آلی سلنیوم (se)، تنش سرمایی +کمپلکس آلی کروم (cr)، تنش سرمایی + کمپلکس آلی روی – مس - منگنز + سلنیوم + کروم(zmc + se + cr) بودند. جوجه های تیمارهای تنش سرمایی در دمای 15 درجه سانتی گراد از روز 21 تا 42 پرورش قرار گرفتند. خوراک مصرفی، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک به صورت هفتگی و تلفات به صورت روزانه محاسبه شد. برای تعیین خصوصیات لاشه، در پایان آزمایش دو پرنده از هر تکرار انتخاب و کشتار شد. در سن 25 روزگی و پایان دوره دو پرنده از هر تکرار برای تعیین فراسنجه های خونی، هورمون های تیروئیدی و تیترآنتی بادی خونگیری شد. تنش سرمایی منجر به کاهش وزن و افزایش ضریب تبدیل خوراک نسبت به دمای معمول شد (05/0p<) ولی خوراک مصرفی در بین تیمارهای مختلف آزمایشی تفاوت معنی داری نشان نداد. استفاده از کمپلکس آلی مواد معدنی بویژه کروم و مس - روی- منگنز در شرایط تنش سرمایی باعث بهبود معنی داری در افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک شد. تنش سرمایی وزن قلب را در مقایسه با دمای معمولی افزایش داد و استفاده از مکمل های آلی منجر به کاهش وزن قلب (05/0p<) و درصد چربی محوطه بطنی نسبت به تنش سرمایی شدند (01/0p<). تنش سرما یا مکمل ها بر سایر خصوصیات لاشه تاثیر نداشتند. از میان فراسنجه های خونی تنها کلسترول به وسیله دما یا مکمل های آلی تحت تاثیر قرار گرفت و تنش سرمایی افزایش معنی داری را در کلسترول نسبت به دمای معمول ایجاد کرد. استفاده از مکمل های آلی منجر به کاهش کلسترول نسبت به تنش سرمایی شد (01/0p<). تنش سرمایی هورمون های تیروئیدی را نسبت به دمای معمول افزایش داد و مکمل ها بویژه کروم و روی- منگنز - مس آلی در پایان دوره t3 و t3/t4 را کاهش و t4 را افزایش دادند (01/0p<). پاسخ ایمنی هومورال به غیر از گامبورو در 42 روزگی تحت تاثیر دما یا مکمل های آلی قرار نگرفت. تلفات نیز تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. در کل نتایج آزمایش نشان داد که تنش سرمایی تاثیر منفی بر عملکردجوجه های گوشتی داشته و استفاده از کمپلکس آلی مواد معدنی تا حد زیادی می تواند اثرات تنش سرمایی را کاهش دهد.