نام پژوهشگر: کینوش عمادی
کینوش عمادی رجمت الله صدیق سروستانی
شبکه های اجتماعی مانند وسایل ارتباط جمعی در دنیای مدرن یکی از بسترهای کسب آگاهی و تصمیم سازی برای اعضای خود هستند با این تفاوت که در این شبکه ها، افراد امکان تعامل نزدیک با منشأ پیام را دارند و می توانند از احساس و تقابل دیگر مخاطبان نسبت به پیام ارائه شده مطلع شوند. حتی در بسیاری از زمینه ها فرد عضو شبکه می تواند در این تصمیم سازی سهیم باشد. از میان میلیون ها محتوایی که روزانه در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته می شود تنها معدودی از آن ها در نگرش و ایده های مخاطبان تأثیرگذار خواهند بود. مخاطب بر اساس میل و رغبت خود به گسترش این پیام ها کمک می کند و با شرکت در مباحثات مربوط به چنین موضوعاتی، در شکل گیری نهایی آن ها سهیم است. بدین معنا در شبکه اجتماعی فیسبوک، کانون های هژمونیک شکل می گیرد که این کانون ها محل رجوع افراد برای دست یابی به اطلاعات و ایده های مورد نیاز برای تصمیم هایشان می شود. این کانون ها چه ویژگی هایی دارند؟ 5-1-1.محتوای درون کانون ها بر اساس نتایج بدست آمده در تحقیق، بیشتر محتواهایی که درون کانون های قدرت در جریان هستند محتواهاییاند که اغلب سه ویژگی زیر را دارند : - دارای موضوعاتی هستند که برای افراد شبکه جزو دغدغه های عمومی محسوب می شوند، موضوعات سیاسی و اجتماعی روز در این تحقیق از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر موضوعات برخوردار بوده اند. - محتواها به نوعی چالش برانگیز هستند و مخاطب را به واکنش و تعامل وادار می کند. این چالش برانگیز بودن، می تواند ناشی از زاویه ای باشد که به موضوع نگاه شده است . - جنس محتواهای مورد نظر اغلب تصویر و یا متون کوتاه است. 5-1-2.صاحبان کانون های هژمونیک - کانون های هژمونیک حول محور ستاره هایی تشکیل شده اند که موضوعات هژمونیک را به اشتراک می گذارند.این ستاره ها علاوه بر تعداد زیاد دوستانشان در شبکه فیسبوک، در زندگی واقعی از سرمایه اجتماعی بالایی برخوردارند و زمان زیادی را در شبکه به تعامل با مخاطبان خود صرف می کنند. - کانون های هژمونیک اغلب از آنِ کسانی هستند که علاوه بر ستاره بودن در شبکه، بتوانند تعامل سازنده ای از طریق مکالمه با مخاطب برقرار نموده نظر خود را به مخاطب تحمیل ننمایند. 1. نحوه تعامل فرد نخبه در کانون هژمونیک با مخاطب - فرد نخبه، اغلب زمان زیادی برای تعامل با مخاطب خود صرف کرده، صرفاً نقش هدایتگر را در توصیف محتوا بر عهده دارد. گاهی خود مخاطب و یا مخاطبین می توانند در شکل گیری نهایی محتوا، تأثیر گذار باشند. - کانون های هژمونیک محل گسترش درخواست های فرد نخبه محسوب می شوند. بدین معنا که فرد نخبه می تواند از این کانون، اجرای عملی را از مخاطب خود درخواست نموده امیدوار باشد این درخواست توسط مخاطبان عملی گردد. بدین ترتیب در ساختار شبکه می توان شاهد گره هایی بود که این گره ها به طور خاص حامل و گسترش دهنده پیام های هژمونیک هستند. گرچه این گره ها اغلب دور ستاره ها در شبکه تشکیل می شوند اما لزوماً همه ستاره ها نمی توانند عامل ایجاد یک کانون هژمونیک باشند. البته به دلیل آنکه میزان شیوع محتوا، هرچه از کانون اصلی دورتر می شویم، کم تر می گردد( همان طور که در نمودار 16 نشان داده شده است) لذا هرچه از کانون اصلی دورتر می شویم، تأثیر گذاری پیام و امکان شیوع آن نیز کم رنگ تر می شود.نتایج حاصل از این مطالعه می تواند نقش موثری در هدایت و تأثیر گذاری شبکه های اجتماعی آن لاین بر روی افکار عمومی اعضای این شبکه و به طبع بر روی افکار عمومی افراد جامعه داشته باشد.